De Gids. Almanak voor Suriname 1935

Metrieke stelsel.

Voorgeschreven in de wet van 7 April 1869

Staatsblad No. 57.

Lengtematen.

1 Myriameter =	10 Kilomete of Mijlen.
1 Kilometer of mijl =	10 Hectometers.
1 Hectometer =	100 Meters of Ellen.
1 Decameter of Roede =	10 Meters of Ellen.

De grondslag en de eenheid is de Meter of El.

1 Meter =	10 decimeters of Palmen.
1 decimeter =	10 centimeter of Duimen.
1 centimeter =	10 milimeters of Streepen.

Vlaktematen.

1 Hectare of Bunder = 100 Aren of vierk. Roeden.

De eenheid is de Are of vierk. Roede.

1 centi Are of vierk. Meter of vierk. El.

Ruimte- of lichaamsmaten.

1 Deca-Stère = 10 Stère of Teerling M. of El.

1 deci Stère = 0.1 Stère, Teerling M. of Teerling El.

De eenheid is de Stère, Teerling Meter of Wisse. 1½ Teerling Meter is de eenheid van een scheepston. waarvan de bevrachting gerekend wordt op 1000 K.G.

Inhoudsmaten.

1 Kiloliter =	1 Hectoliters of Vaten.
1 Hectoliter, Vat of Mud =	10 Decaliters of Schepels.
1 Decaliter =	10 Liters, Kannen of Koppen.

De eenheid is de Liter. Kan of Kop.

1 Liter =	10 deciliters of Maatjes.
1 deciliter =	10 centil. of Vingerhoeden.

Gewichten.

1 Myriagram =

10 Kilogrammen of Ponden.

De eenheid is de Kilogram of het Pond.

1 Kilogram =	10 Hectogrammen of Oncen.
1 Hectogram =	10 Decagram of Looden.
1 Decagram =	10 Grammen of Wichtjes.
1 Gram =	10 decigrammen of Korrels.

[p. 46]

Voor lichte en kostbare waren is de Gram de eenheid, verdeeld in 10 decigrammen, de decigram 10 centigrammen en de centigram in 10 milligrammen.

Maten en gewichten, nog in gebruik in de Ned. W.-Indische bezittingen.

Lengtematen:

Suriname: Amsterdamsche El = 0,688 Meter.
Rijnlandsche voet 0,314M.) = ⅙ vadem.
Landmaat: Ketting = Rijnlandsche voet, 20,7204 Meter.

1 M. = 3 voet 2 duim Rl. 1 Rl. voet = 0,31 M.

Vlaktematen.

Suriname: 1 Akker = 10 vierkante kettingen = 43560 vierk. Rijnlandsche voet.

1 bunder = pl.m. 2½ Sur akker.

Inhoudsmaten:

Natte waar [Engelsch Gallon] = 6 pint of 3,60 L.

Pint = 0,6 Liter.

Gewichten.

Amsterdamsche pond of Eng. avoir du poids.

Oost-Indië.

Lengtematen.

Paal op Java = 400 Rijnl. roeden of 1560,943 M.

Paal op Sumatra = 1 Eng. zeemijl of 1851,852 M.

Rijnl. roede = 12 Rijnl. voet 3,767.

Vlaktematen.

1 bahoe of bouw = 500 vierk. roeden of 7096,5 vierk. Meter of 0,715 H.A.

Inhoudsmaten.

1 Indische of Bataviaansche ton = 92,83 L.

1 Indische kan = 1,52 L.

1 legger = 388 kan of 518,15 L.

1 kojan = 32 pikols; 1 pikol = 67,04 L. of d.M³.

Britsch-Indië.

1 beegah (in Bengalen) = 80 sq. hath of 120 feet sq. of 14,400 sq. feet of 1600 sq. yards of 2/7 acre.

1 fuggee (in Bengalen) = 4½ hath = 6¾ feet.

[p. 47]

Gewichten.

Tola (Noordelijk Indië) = gewicht van 1 roepy.

1 maund (of mun) = 40 seer of 3200 tola = 822/7 pound a.d.p. = 37⅓ K.G.

1 pusseree = 5 seer = 80 chittacks = 4⅓ pound.

1 seer (Zuidelijk Indië) 24 tola 0,28 Kilogram 1/40 maund.

1 maund (Madras) = 25 pound a.d.p. 8 viss.

1 maund (Bombay) = 28 pound a.d.

1 maund made tea = 80 pound 72 halve kilogr.

1 viss (Birma) = 100 tical = 3,65 pound a,d.p. = 1,665 K.G.

Oud medicinaal gewicht.

1 Medicinaal pond of libra = 12 ons of 924 gram. gewoonlijk berekend 375 gram; aldus een Kilogram pl.m. 32 m∂dicin. ons.

1 Medicinaal ons, uncia, unc = 8 drachmen = 8×3 scruple. = 81,25 gr. [benaderd 32 gr.]

1 Drachme, drachma = 3 scr. of 4 gr.

1 Scrupel, scrupulium = 20 greinen of 1,3 gram.

1 Grein, granum, gr. = 65 miligram; dus 1 gram = pl.m. 15 grein.

Engelsch apothekersgewicht: 1 dram = 1,8 gr. 1 minum = 0,06 gram.

De inhoud van een ‘flesch’ is 24 ons, = ¾ liter.

Juweelengewicht.

Het juweelengewicht, volgens Fransch systeem, is het karaat, verdeeld in 4 grein, het grein verdeeld in ½, ¼ ⅛, ^1/116, 1/32, 1/64.

Het Engelsche juweelengewicht wordt overeenkomstig toegepast; theoretisch is er echter een klein verschil.

Essayeer of proef- gewicht.

Voor de bepaling van het Essayeer- of proefgewicht wordt in de landen van het Metrieke Stelsel gebruikt: het gram, tot in duizendste deelen.

Het karaatgewicht wordt het meest - ook bij ons gebruikt.

Zuiver goud wordt dan gesteld op 24 karaat; dit

[p. 48]

is meer een verhoudingsgetal dan eem maat met een volstrekte waarde.

Het Metrieke stelsel werd in Nederland ingevoerd in 1869 en in Curaçao in 1874.

In Suriname werd het ingevoerd bij K.B. van 15 Maart 1871.