De Gids. Jaargang 129

[p. 162]

Leo Vroman
Brief uit Brooklyn, 13⁺

Dun en gekreukeld van warmte, droogte en tijd liet je brief zich uit de grote papieren zak halen waarin onze gebouwverzorger onze post van drie weken had verzameld. Daar dat is nu eens een nette zin vol bijvoegnaamwoordelijke delen van het min of meer gezegde. We waren, wou ik eigenlijk zeggen, met vakantie naar Glacier National Park. En als dit dan toch in een terugziend nummer van De Gids komt, tussen de politiek, kan ik er net zo goed bij zetten dat het nogal nodig leek, de kinderen en ons zelf het mooiste deel van dit land te laten zien en dus toch nog blij te kunnen zijn, Amerikaans te wezen, want ach ach.

De tocht naar het park: landen op een heet vliegveld in een hete avond in Chicago, per hete taxi in warme wind naar een kokend station, wachten tot het tijd wordt om te wachten, per koele trein door de nacht, bijna slapend in stoelen, soms wakker worden door het geluidloze van stilstaan in een heuvellandschap van groentevelden zonder beweging, en het geluid van ademen en snurken, weer verder beginnen te gaan en daarvan slapen, de dageraad onder halfdichte gordijnen door, hetzelfde land, soms door kilometers brede zwarte straten van omgeploegd land gesplitst, en geen mens, een keer een zware vrouw in oude roze jurk naast een vrachtauto staand en pratend met iets dat ook op een vrouw leek, ook staand op het voorbijstromend land. Maaltijden aan kleine tafeltjes die niet voorbijsnellen tegen de achtergrond wel, weer schemering eindigend met wat oranje licht op de kant van een huisje uitstekend boven het van schaduw golvende eindeloze en weer nacht, Montana in, Culbertson, Poplar, Wolf Point, een half uur per naam, Chinook, Havre, we klimmen nu, Shelby, het wordt lichter en het mist, maar alle geluiden klinken eindelijk als op een dak in plaats van eronder. Het parkstationnetje van donker hout en vandaar af overal de roodste, blauwste en geelste bloemen, in de dalen, langs de paden van land en van schuimend water, en in de bloot gearmde velden sneeuw. Ik moest vaak nodig fotograferen onder het lopen; dan bleef ik achter tot Tineke of de kinderen bijna tussen de witte pluimen beargrass verdwenen, of de roze spirea-struiken waar die door dichte bossen vergeet-me-niet waren doorstoken. Maar één nacht hadden we slecht weer. We hadden een voettocht naar een chalet gemaakt, een vreemde tocht, een smal pad op de flank van een afgrond, the Garden Wall geheten omdat de bloemen daar nog waanzinniger bloeiden dan ooit hun bedoeling heeft kunnen zijn. De lucht werd geel boven onze aankomst, en al onder het lopen moesten we bijna bukken voor de dikke wolken die over de versleten bergkam rolden en omlaagpuilend oplosten. Uit verre blauwe bergen tegenover ons walmde een uitsmerende duisternis waaronder weerlicht het dal verlichtte. We kregen een kamer met vier bedden, waaromheen zwart geteerde verbazend hoge staande stammen de wanden vormden. Een houten buitentrap af naar het buitenhuisje vol toiletten en naar het kleine zaaltje onder onze kamer waar gegeten zou gaan worden. De eerste regendruppels buiten werden nog door lage zon verlicht. Een mooie verpleegster in rode broek bediende, studenten die werkten en bezoekers waren niet van elkaar te onderscheiden. Toen het al bijna donker was, sperden de verre wolken zich open rondom een licht groene keel; grijs maar duidelijk hingen daar

+ LEO VROMAN. Geb. 1915. Bioloog in New York (dissertatie Utrecht 1958: Surface contact and thromboplastin formation). Publiceerde in 1960 zijn verzameld proza in één deel: Tineke, De adem van Mars en Snippers, en in 1964 zijn verzamelde poëzie onder de titel 126 gedichten. Laatste bundel: Almanak (1965).

[p. 163]

in onmogelijke bergtoppen, daarna ging de mond weer vaal en sprakeloos dicht. Een lamp werd binnen aangestoken en opgehangen, onhandig degenen verlichtend die zich om de zwarte kachel hadden geschaard. Verwarmd en vermoeid bladerden we nog wat in verjaarde maandbladen, toen zeiden we goedenacht en gingen naar buiten. Er siste een ijzige wind die aan de duisternis verwarrende vormen gaf. Hier en daar wankelde een zaklantaren weg of terug. We vonden de w.c.'s. Daarbinnen flakkerde het van een bezige heer die achter het halve deurtje zelfverlichting pleegde. ‘They say the grizzly is around’, zei zijn holle stem ook nog, maar buiten zag ik niets, tot ik al naar onze kamer was geklommen. Een heel eind weg stond toen de harige bal tegen een helling te aarzelen in het licht van kwispelende lantarens, in de kille storm en vlagen mist. Gekleed maar klappertandend in bed. Fronsend begonnen mijn voeten en sokken zich aan elkaar en aan het langzaam ontdooiend laken te verwarmen. Van de kamers rondom, en van de kinderen in hun bedden vlakbij, klonk gegrinnik, gelach, gehoest, dat langzaam stiller werd. Donder was toen te horen, rondstommelend in de verte. ‘Weet je dat ik met ons lampje in zijn snuit heb geschenen?’ fluisterde Tineke, ‘zijn ogen waren geel.’ Plotseling stond het onweer op en rende nader, stortte op het dak in een vloed van brokken: hagel. Dan weer was het stil en weerlichtte alleen, windstil weerlicht. Dan weer rammelde de deur, de wind brulde en woei naar binnen, hagel en regen dreunden tot ik sliep.

De volgende morgen regende het niet meer, scheen de zon niet, stond het verre uitzicht er niet, witte mist alleen. De kachel was aan in de eetzaal. Ontbijt, zakken lunch inpakken, We'll be back some day zeggen, en de kou in met kille regenjassen aan, langzaam door de wolken klimmen tot Swiftcurrent Pass, een kleine ijle vlakte, lichtgrijs sneeuwveld op donkergrijs en tussen zwarte kromme sparren in de storm kolkend, hardop praten naar voorschrift om de beren - waar? - niet te verschrikken en te verwoeden, een stapel stenen, 7176 feet, en dan langzaam omlaag, de mist wordt witter en witter, dan blauwig, en plotseling valt het dal open onder onze voeten, met een donkerblauw meertje dichtbij, een lichtblauw meer verder weg, en heel in de verte, in de zon, langere meren. Het pad was mooi, de afgrond steil en diep, onder het lopen scheen het dal stil mee te gaan naast onze voeten. Het werd warmer, zelfs de stille lucht werd voelbaar, alleen nog koud binnen het fijne sproeisel van de suizende watervallen tussen de rotsen, zelfs de rode rotsen in de vlakte waar we ten slotte rustten en aten. Kartonnen bekers waren voor ons ingepakt, en zakjes oranje poeder, om met beekwater limonade te maken. Oranje en rode Indian Paintbrush, Yellow en Blue Pentstemon, dreunend water, een klein grijs vogeltje op een rots loopt het water in, door de heldere gestriemde stroom is het vertekend zichtbaar, haastig lopend en zoekend, het komt boven uit het dreunende water, het vliegt weg achter de waterval, het steekt de fijne snavel in een donker druppelende woonplaats, dreunend water, kinderlijk getjilp, daar vliegt het weer, onder de overhangende struiken door, vlak boven het dreunende water. Toen we verder gingen, een bocht om, was het eensklaps stil, maar dieper het dal in was de waterval opnieuw, verkleind, te horen.