Gezelliana. Jaargang 18

[p. 99]

Piet Couttenier
Kroniek 2004 en 2005

2004

•	Bij het Gezellecentrum (ISLN) startte per 1 januari 2004 een door het Onderzoeksfonds van de Universiteit Antwerpen ondersteund onderzoek over de politieke poëzie van Guido Gezelle (wetenschappelijk medewerker: An Labis).
•	De nieuwe website www.gezelle.be met inventaris van het Gezellearchief werd te Brugge voorgesteld op de Vlaamse Gedichtendag, 19 januari 2004. Bij die gelegenheid werden fraaie vouwkaarten gedrukt met teksten van Gezelle en informatie over het inventariseringsproject van het Gezellearchief in samenwerking met het Gezellecentrum van de Universiteit Antwerpen.
•	2004 werd het jaar waarin een aantal interessante Gezelle-autografen op de markt kwamen en op openbare veilingen te koop werden aangeboden. Antiquariaat Marc Van de Wiele te Brugge veilde op 20 maart een mooie Gezellecollectie, met eerste druk-uitgaven, documenten en preciosa, onder meer ex-libris E. Rembry. De verzameling bevatte ook de autograaf van Vigilate et orate, met een opdracht aan kanunnik A. De Schrevel. Twee autografen, Joufvrouw Anne en Ter zaliger gedachtenisse aan Octavie Rosalie de Coene, voorheen bezit van H. Dirkx [zie Gezellekroniek 2(1964), 109 vv.] werden aangeboden op de veiling van The Romantic Agony op 11 juni. Een exemplaar van de luxe-editie van Verzen (Veen, 1902), met het ingekleefde handschrift van het gedicht Och ware ik, werd op 18 mei 2004 geveild bij Burgersdijk & Niermans te Leiden.
•	Bij ministerieel besluit van 16 april 2004 werd het Guido Gezellemuseum, Rolweg 64 te Brugge, beschermd als monument, meer bepaald om de architectuurhistorische waarde en om de sociaal-cul-

[p. 100]

	turele waarde, ‘als zijnde het voormalig geboortehuis van de toonaangevende dichter Guido Gezelle waarvan de herinnering tot op heden is blijven verder leven in het museum toegewijd aan deze belangrijke dichter’. Het besluit is getekend door Paul van Grembergen, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Cultuur, Jeugd en Ambtenarenzaken. (Mededeling conservator Willy Le Loup).
•	Het oratorium van Marinus de Jong Het lied van Hiawadha op tekst van Gezelle werd door Anton Cogen en Geert Ott op 14 mei 2004 uitgevoerd in de Sint-Bavokerk te Sint-Baafs-Vijve (Wielsbeke).
•	Het Guido Gezellegenootschap vergaderde te Antwerpen op 15 mei 2004 waarbij Frans Berkelmans zijn studie voorstelde over de verwantschap tussen Guido Gezelle en Ida Gerhardt. Vic Claes belichtte Gezelles belangstelling voor de Scandinavische talen.
•	In 2004 verscheen naar aanleiding van de 75ste verjaardag van Hugo Claus: Cees Nooteboom, Hugo Claus, Over het verdriet van België. Amsterdam-Antwerpen, Uitg. Atlas, 2004, [112] blz. Het is de neerslag van een gesprek dat Nooteboom en Claus in 1983 voerden bij diverse locaties in het door Claus als Walle verbeelde Kortrijk. Claus bevestigt daarin Gezelle in dat jaar nog te lezen en noemt hem ‘de volksdichter bij uitstek, zo niet het genie van Vlaanderen’, en verder ‘een groot man (...) een van de weinige bewonderingen die ik heb in de Vlaamse literatuur.’
•	Van 22 oktober tot 19 november 2004 liep een tentoonstelling in de Koninklijke Bibliotheek van België, Afdeling Muziek, Kunstberg Brussel over Edgar Tinel (1854-1912): een levensschets.
•	In De Morgen van 6 november 2004 verscheen een artikel van Jeroen De Preter: ‘Dringend gezocht: de rechtse auteur in Vlaanderen’, waarin onder meer Gezelle (en Streuvels) een plaats worden toebedeeld.
•	Op de herfstvergadering van het Guido Gezellegenootschap te Antwerpen op 6 november 2004 gaf Jan Westenbroek een lezing over ‘De jongen aen myn vensterruit. Van concept tot interpretatie’. Korte lezingen hielden Jan Pauwels over ‘Genoeg om 't Jaer 30 voor geheel zyn leven onsterflyk te maken: socialistische spot-

[p. 101]

prenten uit 1868’ (een reeks platen met satirisch commentaar uit het Brusselse, socialistische tijdschrift L'espiègle) en Paul Thoen over ‘Victor Van Coillie en Gezelle. Naar aanleiding van drie gedichten bij de eremis van een Roeselaarse surveillant in 1859.’ Daar kon ook aan de Gezelleonderzoekers worden gemeld dat het archief van het Verzameld dichtwerk door J. Boets, gewezen directeur van het Centrum voor Gezellestudie, aan de Universiteit Antwerpen werd overgedragen. P. Thoen signaleerde zijn vondst van twee onbekende autografen van Gezelle: ‘Gelukkig die Gods woord ...’ (GGG) en ‘Aan Emiel Derynck’ (ongebundeld, zwarte lijst VD). De heer Jules Deroo, bestuurslid van de Guido Gezellekring, verwierf het recent het verloren gewaande handschrift van het nagelaten gedicht ‘Hosannah zingt’ (uit Laatste Verzen) in nr. 10 van de luxe-exemplaren van G. Gezelle, Verzen. Amsterdam/Antwerpen, Veen/DNB, 1902 [=1901] (mededeling J. Boets). Inmiddels publiceerde J. Deroo hierover een bijdrage in Rijmtijd, aflevering 44, maart 2005. J. Verheyen verwierf 5.000 bidprentjes uit de collectie van wijlen Karel de Busschere.

2005

•	Romantic Agony (Brussel) veilde op 11 maart 2005 een exemplaar Verzen met handschrift Uit de diepten. Op 17 juni gebeurde hetzelfde met de autograaf van ‘Zuster, met uw bleuzekaken’ (versie b van ‘Meiske, met uw bleuzekaken’: Verzameld dichtwerk 6, 46-47).
•	De website www.gezelle.be werd verder aangevuld: talrijke digitale afbeeldingen van handschriften, verkenningen (met stadswandelingen) van de Gezellesteden Brugge en Kortrijk en een geïllustreerde tijdslijn van Gezelles leraarsjaren te Roeselare.
•	Op zaterdag 21 mei 2005 werd door het Gezellecentrum in samenwerking met het Guido Gezellegenootschap aan de Universiteit te Antwerpen een symposium georganiseerd met als thema Gezelle, politiek en pers. De sprekers waren: Romain Van Eenoo, Alfons Thijs, Jan Geens, An Labis, Jan Dewilde. De teksten van referaten, aangevuld met een inleiding en enkele thematisch verwante studies, werden gepubliceerd in Gezelliana jrg.17(2005).

[p. 102]

•	Tentoonstelling ABC Antwerpse bibliofiele collecties in de bibliotheek Stadscampus Universiteit Antwerpen van 19 maart tot 30 april 2005. Tot de tentoongestelde items behoorden drie Gezellepreciosa, o.a. het exemplaar van de luxe-editie Verzen (L.J. Veen 1902), nr. 72 met het handschrift van Ego flos. Bij die gelegenheid werd door de Vereniging van Antwerpse Bibliofielen (Nieuwe reeks 2) een catalogus uitgegeven (door Marcus de Schepper).
•	In 2005 verscheen van Jan Pauwels, ‘Méér dan een modekoorts’: Guido Gezelle en zijn posthume uitgever Lambertus Jacobus Veen, 1901-1919. Leuven, Uitgeverij Peeters, 2005. (Antwerpse Studies over Nederlandse Literatuurgeschiedenis 11). ISBN 90-429-1512-9. Het gaat om een bewerking van zijn doktoraal proefschrift. Besprekeningen en interviews verschenen in: NRC 20 mei 2005, Gazet van Antwerpen 7 april 2005, De Morgen 9 april 2005, De Negentiende Eeeuw 29(2005)3, Knack (Knack Special: Boek 05) oktober 2005, en Vlaanderen 310(april 2006).
•	De Guido Gezelleprijs 2005 van de Stad Brugge werd toegekend aan de Nederlandse dichter en schrijver Hans Tentije (^o1944). Leraar in Wijdenes, Nederland. Debuteerde met de bundel Alles is er (1978). Hij werd bekroond voor zijn reisdagboek Deze oogopslag (2005).
•	Op 5 juli 2005 promoveerde Dietlinde Willockx aan de Universiteit Antwerpen op een proefschrift over de personificatie in de poëzie van Gezelle: ‘Geen mensch en is 't’. Personificaties in de poëzie van Guido Gezelle. Promotor: Prof. P. Couttenier (Universiteit Antwerpen); co-promotor: Prof. B. Vervaeck (VUBrussel). Een handelseditie is in voorbereiding.
•	Het Guido Gezellemuseum te Brugge (Rolweg) voert een actieve politiek om zich als literair museum te profileren. In 2003 kwam de conciërgewoning ter beschikking en de vrijgekomen ruimte wordt benut om activiteiten, vnl. tentoonstellingen en poëzievoordrachten te organiseren die verband houden met het brede thema ‘tekst en beeld’. Het museum brengt daarmee niet alleen Gezelle in herinnering, maar brengt nu ook poëzie op een creatieve en dynamische wijze onder de aandacht. In 2005 werden de dagboeken in textiel van de Brugse kunstenares Marie-Jeanne Callewaert tentoongesteld. Van juni tot septem-

[p. 103]

	ber 2005 werd grafiek van Horst De Blaere onder het thema ‘lichaam’ getoond, geïnspireerd op teksten van Marcus Cumberlege en Herman Leys. De Standaard publiceerde op 27 juli 2005 een paginavolle bijdrage over het Gezellemuseum.
•	Bij de verkiezing van De Grootste Belg (Radio 1 en Canvas) is Guido Gezelle geëindigd op een eervolle 19^e plaats. Na Conscience (in de top tien) de eerstvolgende Vlaamse auteur.
•	Op 14 otober 2005 verdedigde Pascal Delheye te Leuven een proefschrift over sportgeschiedenis in België: Struggling for Gymnastics. The scientisation ansd institutionalisation of physical education in Belgium (1830-1914). Daarin komt even het Klein Seminarie te Roeselare (en Gezelle) aan bod als de vermoedelijke bakermat van het voetbal in België, wegens de aanwezigheid van Engelse studenten aldaar (cf. editie West-Vlaanderen van Het Nieuwsblad, 21 oktober 2005) (mededeling P. Thoen).
•	Tijdens de plenaire vergadering van het Guido Gezellegenootschap op 26 november 2005 te Antwerpen hield Dr. Matthijs Sanders van de Radboud Uuniversiteit Nijmegen een lezing met als titel: Van rekkelijken en preciezen: katholieke literatuur in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw. P. Couttenier sprak een In Memoriam uit voor Dr. F. Van Vinckenroye, lid van het Gezellegenootschap (overleden op 29 augustus 2005). Dr. Jan Westenbroek hield een korte lezing over Gezelles Goddelijke Beschouwingen.
•	Op 4 december 2005 verscheen de CD Novar van Myrddin De Cauter met doorleefde flamenco. Het verrassingsmoment van de cd is voorbehouden aan Wannes Vandevelde, die op ‘Esta noche y la rosa’ het bekende Gezellegedicht Dien avond en die rooze in het flamenco-idioom zingt.