Gezelliana. Jaargang 4

[p. 89]

Kroniek 1991

1.

Op het gebied van de Gezellestudie zijn voor 1991 enkele belangrijke feiten en evenementen te vermelden. In chronologische volgorde verwijzen we naar het colloquium dat op 5 juni 1991 n.a.v. het 25-ja-rig bestaan van het Centrum voor Gezellestudie werd ingericht over ‘Editiewetenschap en de briefwisseling van G. Gezelle’. Het thema werd behandeld door M. Mathijsen, P. Couttenier, M. Stapert-Eggen en J. Van Iseghem. R.F. Lissens sprak bij die gelegenheid ook over 25 jaar Centrum voor Gezellestudie (zie verder: bibliografie 1991). Als resultaat van een voortgezette en vernieuwde documentaire activiteit publiceerde het Centrum ook Guido Gezelles handschriften uit het Engels klooster te Brugge, verzorgd door Peter de Bruijn, momenteel werkzaam aan het Constantijn Huygens Instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis te Den Haag, maar die in de loop van 1989 op het Centrum aan de voorbereiding van die zgn. archief-uitgave heeft gewerkt.

Belangrijk nieuws is uiteraard ook de voltooiing van het Verzameld dichtwerk. Op 18 oktober 1991 werd op de uitgeverij De Nederlandse Boekhandel/Uitgeverij Pelckmans het achtste en laatste deel aan de pers voorgesteld. Dit gebeurde in aanwezigheid van de uitgever Albert Pelckmans en redacteur J. Boets, die een persoonlijke terugblik op het ontstaan en het verloop van het verzamelde werk voorstelde (opgenomen in deel 8), afgesloten met een ‘vrome wens’ over het werk van Gezelle dat naar zijn oordeel nu voor uitgave in aanmerking moet komen. Ook L. Simons en F. De Schutter namen er het woord. Eind 1991 verscheen dan ook nog de aangekondigde 3-delige uitgave van De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen, gegroeid uit verhandelingen aan de R.U. Gent door B. De Leeuw, P. De Wilde en K. Verbeke onder de leiding van A. Deprez.

2.

In de pers is in het afgelopen jaar nogal wat te doen geweest over Michel Van der Plas' Mijnheer Gezelle, genomineerd voor de ako-literatuurprijs 1991 en bekroond met de Prijs De Standaard 1991. Alhoewel die ‘biografie van een priester-dichter’ eigenlijk niet tot het domein van de Gezellestudie behoort (het is een zeer persoonlijke en bewogen navertelling van bekend materiaal voor het grote publiek, geen studie), heeft het toch wel aanleiding gegeven tot kommentaar

[p. 90]

van wie zich met de ernstige en wetenschappelijke Gezellestudie associeert. Het werk roept nl., ondersteund door de media, ook de verwachtingen op van een moderne biografie. De posities die hieromtrent zijn ingenomen, zijn uiteenlopend van aard. Ook geïnteresseerde critici leverden verder kommentaar. Men leze in verband met dit alles de besprekingen van A. De Vos, ‘Michel van der Plas: Mijnheer Gezelle’, in: Poëziekrant 15 (1991), 1 (jan.-febr.), 32-34, K. de Busschere, in: Avond 21, 2 (maart-april 1991), 54-60, J. Boets, ‘Gezelle, eindelijk!’, in: Ons Erfdeel 34 (1991), 2 (maart-april), 189-194, P. Couttenier, ‘Een geromantiseerde biografie’, in: Dietsche Warande en Belfort 136 (1991), 2 (april), 170-177, P. Daled, ‘Hoe aktueel zijn Gezelle en zijn verdriet’, in: De Leiegouw 33 (1991), 2 (juni), 151-174, P.G. de Bruijn, in: Nieuwe Taalgids 84 (1991), 4 (juli), 343-349, M. Janssens, ‘Een boek om “Mijnheer” tegen te zeggen’, in: Spiegel der Letteren 33 (1991), 4, 291-294 en G. Vaartjes, ‘Guido Gezelle, slave met een wonde’ in: Literatuur 8, 6 (nov.-dec. 1991), 401-404. Er is gewezen op de grote afstand die bestaat tussen wat het werk van M. Van der Plas in feite is en wat momenteel dan wel van een moderne biografie mag worden verwacht, en a fortiori van een biografie die wetenschappelijk verantwoord is en door kritisch onderzoek onderbouwd. Voor anderen, soms ook Gezellespecialisten, weegt dit niet op tegen het feit dat we nu opnieuw over een leesbaar en ‘wervend’ boek beschikken dat voor het grote publiek én de Gezelliaan zò veel herkenningspunten en vreugde biedt dat ze de tekortkomingen (morrend) op de koop toe willen nemen. Met dit laatste parafraseren we Jan J.M. Westenbroek van wie inmiddels ook een bespreking verschenen is in het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (dl.108, 1, Leiden, 1992, 88-94). Tot slot verwijzen we ook nog naar de gecombineerde bespreking van de biografieën van D'haen en Van der Plas in dit nummer van Gezelliana door A. Keersmaekers.

3.

Centraal in de vergadering van het Guido Gezellegenootschap van 4 mei 1991 stond een gedachtenwisseling over de inbreng van het Genootschap in projecten als een uitgave van de Gezellebriefwisseling en de iconografie. We verwijzen hiervoor naar Gezelliana 1991, 2, waarin ook de nota's van de leden B. De Leeuw en R. Vanlandschoot i.v.m. de briefwisseling ter sprake zijn gebracht. In de vergadering van 30 november kwamen de toekomstige Genootschapspublikaties aan de orde en werd er van gedachten gewisseld over de te organiseren activiteiten rond de voltooiing van het Verzameld dichtwerk. Romain Vanlandschoot hield er een lezing over de ‘Aanloop naar een

[p. 91]

ernstige crisis rond Gezelle 1883-1885’. Uit zijn bronnenonderzoek blijkt dat er grondige meningsverschillen bestonden tussen Gezelle en H. Verriest. Tijdens de herfstvergadering werd ook het overleden medelid Karel Meeuwesse gememoreerd. Hij maakte deel uit van het Guido Gezellegenootschap sinds 1967 en publiceerde over de poëzie van Gezelle uit zijn Roeselaarse tijd. Het Genootschap publiceerde van hem in 1974 Gezelles albumblaren. Uit de voorgeschiedenis van de bundel Gedichten, Gezangen en Gebeden.

P. Couttenier

Erratum

In het vorige nummer (jrg. 1991/2) dient men in het artikel van M. Stapert-Eggen op p. 64, regel 10, ‘plaats en datum’ te vervangen door ‘datum’.