Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 42

[p. 349]

Mevrouw Christina van Keldoenck
door A. van Haersolte-van Holthe tot Echten

EN twee jaar later riep Dominee haar tot zich. Mevrouw Christina!

En ze ging, want Dominee was reeds dicht bij den dood.

Hij zat daar maar stil te staren in een zonnig tuintje, te turen op wat vlinders en bloemen.

De Domineesche sprak van beter worden soms.... en goedig praatte hij met haar mee.... maar hij wist beter. O! hij wist beter.

Toch zat hij daar behagelijk en goed, toch wilde hij zoo graag nog heel eventjes blijven.

Er was nog zooveel.

Er was ook Mevrouw Christina en haar beklagenswaardig lot.

Mevrouw Christina was neergezegen in het rozentuintje en het was wel een heel mooie dag. Hij neigde die dag juist even naar den avond. Maar er waren nog zooveel kleuren en geuren en te verblijven in het tuintje was goed.

Ze vond hem niet gansch meer van de aarde, zoo doorschijnend, zoo wit en zoo lief.

Hij was het al wijze voorstadium ingetreden der gebenedijden waarin niets dan goedheid wordt gekend.

Van de lieve Heer, sprak Dominee, die alle harten kent.

‘En onze zonden nam hij op zich.’

Mevrouw Christina!

Christina, ga terug naar Keldoenck, de menschen hebben je daar zoo noodig.

De menschen, de boeren, wist Christina, de boeren die bonkten door haar leven, vergleden in haar droom.

Te voet ging ze door de dorpstraat, broeierig van zon. Christina, niet meer zoo jong, een figuur in het zwart, als in trance.

De bleeke bakker stond voor de deur.

Daar! In de verte lag Keldoenck.

Ze waggelde aan de oprit. De lange allee, het sprookjeshuis dat spiegelt in zijn grachten.

Wit, maagdelijk wit huis.

Ze had geen behoefte het huis te betreden; ze stond maar te staren naar haar geluk en haar leed.

En Dominee zou dragen hare zonden tot voor den troon van God.

[p. 350]

Veertien dagen later betrok mevrouw Christina Keldoenck.

Trouwe Tonia was de eerste.

Ze veegde hoorbaar met haar hand langs haar neus, ze sloeg een verwoede dweil door het marmer der vestibule.

En een voor een, als een slapend wicht de oogen op den nieuwen dag, opende Keldoenck zijn luiken.

Dan verscheen ook Hendrik.

Hij heesch zich onmiddellijk in het prune met zilver.

Wel wat verfomfaaid!

Maar dat komt terecht.

De rose streepjes van 's morgens verkeeren alsnog in de stijfsel.

't Komt alles terecht.

Heeft mevrouw op Hendrik soms ook gewacht?

‘Neen, Hendrik, op je gewacht heb ik niet.’

Dagen en maanden, moeizaam gevormd tot jaren op Keldoenck.

Maar hoe is dat nu alles toch zoo wonderlijk gebeurd?

Hier stond ze voor Ignatius, haar toekomstige man, deze Christina die zoo jong het leven beheerschte door voorbeeldige gratie.

Hier heeft ze voor hem gestaan deemoedig en zacht, duivegrijs, want gewikkeld in een grauwe doek. Achteloos liet ze de doek naar achteren vallen en ze maakte voor den bezoeker een diepe neiging; om haar heen was de klok gevormd door twee volants van batist organdie en de lieve handen waarover fijngeborduurde strooken vielen, hield ze gekruisd op het schootje; een zachte geur van ‘new mown hay’ vulde de kamer. De oogen, in deemoed, hield Christina neer, want zoo tusschen de wimpers nam ze den bezoeker wonder wel op.

‘Wilt u onzen tuin niet eens zien, mijnheer die Kale.’

Door de blauwe salon met zijn exotisch porselein ging ze hem voor, door de papegaaienzaal, door de gele salon waar tusschen goudbrocaat een venster lachte als een hemelpoort; langs kleine, gesleten stapjes voerde ze hem in den zon-doorstoofden bloemenhof.

En zoo met blanke blikken, met pijpkrul die deinde, met geritsel van de wijdte der rok, met lieve deemoed, is zwakke Ignatius veroverd op slag.

Hij trouwde de verarmde erfdochter van Keldoenck.

Hoe is dat nu allemaal zoo wonderlijk, zoo wonderlijk miserabel gegaan.

Was er een derde?

Ignatius, met pillen en poeders en hoofdpijn lag boven.

Op het voorplein, door olielampen flauw verlicht, schoven de schimmen; de crinolines der vrouwen deinden zacht en intiem; kant en juweelen, juweelen en kant. Van uit de zaaldeur die aanstond, trillerde muziek van klavier. En wel heel bedwelmend hing oranjebloesemgeur op dat plein.

Zeer, zeer zwoel, overrijp was de Augustusnacht.

[p. 351]

Toen is ze naast dien derde gezweefd als een hemelsblauwe wolk.

Hij stamelde.

‘Een shawl, mevrouw, de avondlucht, hoe warm ook, is gevaarlijk,’ en hij wees op de roos aan het koninklijk decolleté.

Ze lachte, vouwde deemoedig de handen over die gloeiende roos aan haar borst.

‘Ach, mijnheer, het zal me niet deren, het is nu zoo recht heerlijk in den tuin.

De schemerpaden namen hen op.

Hij was de veroveraar; hij droeg de shawl van purper met franje.

Met de onvergetelijke gratie van de vrouwen die de crinoline wisten te dragen, is ze naast hem gezweefd.

Hij was de veroveraar en dat is toch gevaarlijk in zoo'n overrijpe Augustusnacht.

Langs schemerpaden, langs slingerpaden voerde hij haar veel te ver toch van huis.

Ignatius, voortdurend, voelde zich ziek.

Soms schreef hij haar brieven.

‘Christien, je moet weten, dat ik je liefhad. Christien, je bent alles voor mij. O, was ik maar beter, en niet zoo'n stumperd, dan zou....’

Hij maakte de brieven niet af en hij verstuurde ze niet.

Ignatius vertrouwde zijn vrouw.

Zij mengde de poeders; zij gaf hem ter versterking en kalmeering, een dosis sterker iedere dag.

Veel te veel van die bedwelmende dingen, veel te veel medicijn.

Heeft ze, heeft ze hem den dood ingedokterd, soms?

Kan zoo'n lieve hand de beker dan reiken?

De quadrille, mevrouw.

Kleine koningin in 't wit moire antique aan zijn hand geleid, danst Christina de quadrille.

Vooruit.

Achteruit.

Chassez, croisez.

De quadrille, mevrouw.

Daar gaat ze, wit, als in een witte droom.

En kort daarna nam Ignatius het geheim van zijn sterven mee in 't graf.

Christina hield zich goed.

Ze spreidde voorzichtig het doodslaken terecht en ze herhaalde den bezoekers: ‘Ja, ingeslapen - ingeslapen - heel zacht.’

[p. 352]

Ze stuurde den palfrenier met een zendbrief, te paard. Van zijn zwarte hooge hoed wuifde een lamfer van rouw. Ze wenschte in dien zendbrief: ‘dat het den Almachtige moge behagen u hoog welgeboren nog lang voor dezulke rampspoeden te bewaren’.

Ze ontving de gasten ter begrafenis. Ieder der oude Heeren is zij een stapje tegemoet getreden, ieder een klein eigen stapje. En ze zagen met voldoening, die oude heeren, de rosse pijpkrul deinen bij 't buigen, ze zagen met verkwikking den wiegenden gang.

Christina, door gratie heeft 't leven beheerscht.

Maar twee dagen later brak een weerstand in Christina.

Ver van Keldoenck is ze toen weggevlucht.

Dagen en maanden... o vele... moeizaam tot jaren gevormd op Keldoenck.

't Mooie Keldoenck, met zijn glansparketten, met zijn brocaten, zijn fransche tresoren.

Het witte torentje.... dat geheimzinnig is.

Christina weer woonachtig op 't huis.

De schimmen van oude goedgeschoolde bedienden, de verstelnaaister die je kent van zoo klein, - palfrenier en koetsier.... de trouwe stem van Tonia misschien.

De boeren in wijden kring om haar heen, verweerde gotische koppen, weinig woorden, een schaarsche lach die verkwikt.

Een goed vriend.... niet zoo veraf.

En daarbij moet het dan blijven.

Zoo schijnt het genoeg.

Het leven is lapwerk, een stukkendeken, meer niet.

De dood staat onverbiddelijk tusschen twee menschen.

Er is een mausoleum in een park, waar de vogels wel zingen en de dooden zijn er niet zoo heel erg dood.

Sommige dooden kunnen niet sterven; ze laten je niet met rust.

Er is Een daarboven die het oordeel heeft.

Hertrouwen dat is zonde.

Maar wij kleine menschen, weten er toch wat op te vinden en soms is dat heelemaal nog niet zoo verkeerd.

Maar hoe ging dat hier op Keldoenck? Kwam het ook tot zoo'n edel compromis?

Neen, niets geen onpleizierige dingen hebben de muren gezien; geen onzedelijkheid had er plaats.

Hoe geruststellend, hoe verfrisschend is dat.

't Mooie Keldoenck, de glansparketten, de brocaten, de fransche tresoren en dat ongrijpbare dat men traditie noemt, alles onbezoedeld, alles even rein.

Het is dan, in alle eer en deugd.

[p. 353]

Een vrouw bewoont Keldoenck en ze krijgt af en toe visite, wel heel dikwijls, wel heel lang.

Een oude knecht die opendoet.

Twee menschen zitten samen op een kuische canapé.... in de schemer liefst.

Degelijk praten.... glimlachen.... steun vinden.... troosten elkaar.

En dat is alles.

Op mijn woord.

Anders is hier niets gebeurd.

In den tuin, over de ophaalbrug, voetje voor voetje, zijn stap verschrikt de vlucht vreedzame duiven.

Iedere dag weer opnieuw.

Erbarmen!

Want buiten elkaar kun je toch niet.

De visite op die kuische canapé.

Een hand die een andere soms grijpt.... iets langer vasthoud dan noodig wel is, vechten tegen der gefolterden obsessie, het verleden dat nooit je verlaat.

Bidden dat God genade zal laten gelden voor recht.

Vertoonen het beeld van eerbaarheid en fatsoen.

Tevreden trachten te zijn met wat 't leven je schonk.

Iedere dag, als je elkaar maar even in de zielsmoede oogen hebt geschouwd, is toch goed.

Ouder worden.... en anders is hier niet.