Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 33

[p. 271]

't Paardje,
door Z. Verstijnen.

ELKEN Woensdag stond ze in de lange rij, tusschen de kluit wachtende menschen, tot de deur van 't ziekenhuis werd opengegooid, en ze er in mochten. En elken Zondag op het bezoekuur.

Klein, tenger vrouwtje, het gezichtje jong van lijn, waarin vreemd, oud en moe, de oogen stonden. Haar heele wezentje gebogen.

Eerst was ze om één uur naar Henkie gegaan, tot half twee, dan nog een half uur naar Hein. Een maand lang. Ze had Henkie's smal gezichtje kleiner en kleiner zien worden, z'n blauwmagere klauwtjes elke week machteloozer in 't grijpen naar de paar prentjes of een vrucht, die ze voor hem meebracht, de blauwe oogjes doffer.

Tot verleden Woensdag de moeder van het ventje in 't naaste bedje meewarig hoofdschuddend had gezegd: ‘hij doet niet veel meer’.

Zag ze zelf wel. De zuster had het ook gezegd, hij ging achteruit. Vrijdag was hij gestorven.

Als ze bij Hein kwam begon de ellende weer. ‘Hoe is Henkie?’ ‘'t Zelfde’ zei ze dan.

‘Doe me kastje es open, - 't is nou haast af, - de pooten nog, en bijwerken - zal ie fijn vinden!’

Bukkend naar het deurtje, naast het bed, haar smalle hand op den rand, greep ze naar het doosje. 't Houten paardje, dat hij wou snijden voor den jongen.

Een maand geleden al was hij er mee begonnen. Elken bezoekdag moest ze het zien, hoever het was, voor Henkie.

En blij had ze z'n geknutsel gevolgd, blij ook, omdat hij weer belangstelling had voor iets, weer eens iets graag dèe.

En met een zachten glimlach, die haar moe gezichtje verinnigde, had ze gezien hoe z'n magere vingers het vormlooze ding betastten als in een liefkoozing, teeder, voorzichtig, in een gebaar waarin heel zijn liefde besloten lag. - Tot de dag kwam, waarop ze wist, dat Henkie er niet meer mee zou spelen, en ze het toch niet mocht laten merken.

‘Uw man is heel zwak, hij màg geen schok hebben nu, we moeten hem niet zeggen, dat uw jongetje achteruit gaat, - begrijpt u wel?’ Ze had geknikt. Ze begreep het.

En nù-

Ze zag z'n beenige vingers zachtjes verder tasten, de lijnen volgen in 't ruwe hout, dralen bij ieder scherp hoekje.

[p. 272]

‘Die moeten er nog af. 't Moet glad worden. En je moet kralen er op doen, voor de oogen. Hèb je die? Kralen?’

‘Jawel Hein’, zei ze zacht, ‘die heb ik wel’.

‘'k Mag er niet meer aan werken voorloopig - ze hebben de heele rommel opgeborgen. 'k Span me teveel in!’ Hij lachte schamper en ze zag het rood tegen z'n slapen opklimmen, de vlekken op z'n wangen aangloeien.

‘Willen ze me verbieden om voor het kind nog wat te maken! 't Heeft tòch al genoeg plezier van z'n vader. Als de dokter morgen komt, moet 'k het terug hebben, zullen we es kijken!’

's Avonds zat ze bij zijn bed.

De boodschap was om zes uur gekomen. Hij was minder, had weer bloed opgegeven. Nu zat ze naast hem, haar hand om de zijne.

Spreken mocht hij niet, maar ze zagen in elkaars verkommerde gezichten en de verbeten smart - de scherpe pijntrek om zijn mond om het volkòmen machteloos zijn, soms door een flauw gebaar, een even oplichten van z'n hand, en het dadelijk weer terugvallen, opnieuw beseft, - deden haar gezichtje krimpen van verdriet. Doòr alles heen dacht ze maar stil ‘goddànk, dat ie 't niet weet van Henkie! dat ik hem dàt tenminste kan besparen, nou hij tòch dood moet’.

't Stille licht van het kleine lampje maakte z'n gezicht nog smaller en als hij zijn oogen opsloeg, leek ook de schittering eruit weg te zijn. Ze stonden dof. Het fijne gezicht lag diep in de kussens, stil. Alleen de gele neusvleugels bewogen op en neer. Ze zag het wel. Hij was niks meer. Ze dacht niet aan thuis, aan ‘hoe ze nou moèst - verder’, alleen maar aan kleine Henkie, die al dood was, en hoe hij nou dacht, dat ie nog leefde. En al het alléengedragen leed leek nu toch niet voor niets - het was toch hèm allemaal bespaard mogen blijven.

De zuster keek op. Z'n hand had flauw een gebaar gemaakt, wèes.

Op haar vragenden blik schudde hij ongeduldig: nèe.

Vrouwtje begreep het opeens.

‘Wil je - het paardje?’ vroeg ze schor. Hij knikte.

Langzaam bewogen zijn handen over het houten lijfje - met een oneindige teederheid.

‘Is niet af kunnen kommen’, zei hij, moeilijk.

Haar keel kneep dicht, toen ze z'n mond, droefverbeten, zag beven.

‘Hindert toch niks’, zei ze.

‘'t Is zoo goed Hein, 't is zoo toch gòed’.

Nèe-nèe, schudde hij, met iets van het oude verzet in z'n fijne kop. Kalmeerend streelde ze zijn hand, de magere, ingedeukte mannenhand op het laken.

[p. 273]

Zèggen kon ze nou oòk niks meer.

De zuster had hem hooren praten.

‘Stil zijn, Mees’, zei ze zacht.

‘Niet zoo praten, hoor. O! is het dàt?’ vroeg ze vriendelijk. Ze was onbekend op zijn zaal en wist niet van het gestorven jongetje.

‘Is dat voor uw kindje?’ Vrouwtje knikte.

‘Daar heeft hij het vannacht zeker dan ook over gehad. Ik begreep niet wat hij toch meende, - àl maar over iets wat niet klaar was gekomen!’

De zuster boog zich over hem heen.

‘'t Is zoo toch ook mooi, Mees’, zei ze, ‘je moet er nu niet meer over denken, hoor, - 't kindje zal er even prettig mee spelen, is niet moeder?’

Moeder knikte. Maar jà zeggen. Overàl maar op.

Ze zat met haar hand om de zijne, totdat ze haar meenamen. Ze mocht in het ziekenhuis slapen op een ruststoel, en als 't noodig was, zouden ze haar roepen.

Ze lag met wijdopen oogen te kijken naar een flauw streepje licht boven de deur. Vanuit de gang kwam dat. Bij ieder geluid hield ze haar adem in. Als de deur weer openging, was hij dood. Kwamen ze het zeggen.

Tegen den morgen sufte ze wat in. Met een schok was ze weer overeind. Hadden ze geroepen? Nee. Ze verweet zichzelf, dat ze kòn slapen. 't Zou morgen niet meer noodig zijn, - wakker blijven, morgen niet meer.

De deur ging open. De zuster. Ze zag ineens - het licht in de gang was uit, - haast dag.

Ze ging mee.

‘Zult u even flink zijn?’ vroeg een zachte hartelijke stem naast haar.

Daar zag ze zijn fijn bleek gezicht - ànders, maar toch wist ze niet wàt er aan hem veranderd was, - z'n hand geklauwd op het dek. Ze greep die.

‘Hein’, zei ze zacht.

Even lichtte hij zijn oogleden op. Ze knikte hem toe, met bijna een glimlach. Ze kon nog best. Nou kòn het nog. Straks niet meer.

Om zeven uur namen ze haar mee. Was het uit, alles. Alle bemoedigende, vriendelijke woorden ontgingen haar, de handdruk van de zuster, die haar tot de buitendeur bracht, haar het pakje, met wat hem had toebehoord, in haar arm gaf, - het ging alles buiten haar om, tot ze thuis kwam, in het kille morgenlicht, waar de buurvrouwen van de trap, al in het portaaltje stonden te praten en haar doorlieten. Op hun dringend vragen knikte ze.

Meelijdend werden de hoofden geschud. ‘Mensch, mensch, twee in een week!’

Ze hoorde niets.

Ze strompelde de trap op, het gescheurde pakje in haar arm.

[p. 274]

Op het armzalige achterkamertje stond ze stil, bij de tafel, wezenloos in het grauwe morgenlicht, zonder besef. Tot het pak uit haar stijve vingers viel. Ze greep ernaar; voelde iets hards. Ze trok het eruit, en met het hoekige, houten lijfje in haar handen, stond ze even, - toen, ineens schokte haar smalle lichaam voorover en brak haar leed uit in wanhopig snikken, haar witte handen het speelgoed omklemmend.

Ze boog er haar gezichtje op, en wist nu nog enkel dit naar voren komend uit àl de ellende, dat ze 't hem àllemaal had willen besparen, en dat hij nou hierover nog zoo had moeten liggen tobben.