Droom en Daad. Jaargang 4

[p. 343]

Lausanne
door Helene Laman de Vries

HET is niet mijn bedoeling, te vertellen hoeveel inwoners Lausanne heeft - ik moet eerlijk bekennen, dat ik het zelf niet weet, en bovendien kan iedereen het opzoeken - ik wensch ook geen overzicht te geven van de geschiedenis van de stad, haar kathedraal, haar kasteel, haar universiteit, hoe buitengewoon interessant dit alles ook is. Ik wil alleen maar vertellen over Lausanne, zooals ik het een half jaar lang heb gekend, een half jaar van onbezorgd

synagoge

ronddwalen, van onbegrensd genieten van de omgeving, van de stad en het meer.

Ik heb er een half jaar gewoond in een oud kavalje van een étage-huis in Longeraie, achter de Synagoge, die staat op den hoek van de avenue de la Gare et de avenue Georgette.

Longeraie is een klein, vrij steil laantje, met aan éen kant oude, overoude

[p. 344]

huizen, woonkazernes. Het is er heel stil, heel afgelegen, maar je bent van daar gauw in het hartje van de stad.

Langs de avenue Georgette komt men op de avenue de l'Opéra, die evenwijdig boven de avenue de la Gare loopt. En die voert, linksaf, recht aan op de Place St. François, het middelpunt van Lausanne, waar de groote bankgebouwen staan en de Kathedraal St. François, waar bijna alle tramlijnen samenkomen en waar tweemaal daags de studenten van de Universiteit rondflaneeren, als ze lang genoeg naar hun zin de rue du Bourg op- en neergeslenterd hebben.

De rue du Bourg is een karakteristieke straat. Ik zou haast zeggen: het is Lausanne. In dat smalle, steile straatje concentreert zich de sfeer van opgewektheid en zonnige vroolijkheid, die ik altijd in Lausanne gevoeld heb.

Tweemaal per week is er markt en dan zitten in de rue du Bourg, de rue de l'Université en op de place de l'Hôtel de Ville lange rijen vrouwtjes, met bontgekleurde hoofddoeken om, op haar klapstoeltjes achter haar platte manden en wagens vol bloemen, groenten en vruchten. De Lausansche huisvrouwen en dienstmeisjes gaan naar de markt om te kijken, te kiezen en te koopen. Dan wordt er geloofd en geboden en dan loopen de vrouwen met haar kleurige, geurige manden door de stijgende straten, die nog opgevroolijkt worden door de muziek van ‘het strijkje’.

Ja, het strijkje. Alle Hollandsche meisjes, die in Lausanne zijn geweest, kennen het ‘Strijkje van de rue du Bourg’. Een harp, twee violen, een cello, een vrouw, die zoo nu en dan zong - Italiaansch, meer goedgemeend dan mooi - en dan, niet te vergeten, de aanvoerder, de man met de sébile, het gezellige, grijze kereltje, dat ons allemaal van aanzien kende: ‘Bonjour, mademoiselle!’ Oud ventje, met bruin rimpelgezichtje en goedige glimoogjes, dat daar stond met zijn geldbakje in de hand als een uitlooper van het muzikale eiland, dat zich geposteerd had op een van de smalle trottoirs van de doorgaans volle, tweemaal per dag zelfs zéer volle, rue du Bourg.

En dan is er Niffenegger! Als je Niffenegger niet kent, ken je Lausanne niet, want bij Niffenegger krijg je de meest goddelijke taartjes en hemelsche chocolade-met-room en daar zitten alle kostschoolmeisjes zich te goed te doen, want Müller-Blanc in de Petite Chaîne is saai en Old-India op de place St. François is verboden. Maar Niffenegger is genoeglijk en je bent er in het hartje van de stad.

Om half éen en om zes uur wordt het pas recht gezellig in de kleine, steile straat, want dan gaat de Universiteit uit en worden de straten opgevroolijkt door de helle, felle kleuren van de mutsen en petten van de studenten. Alle

[p. 345]

vereenigingen hebben een aparte kleur: oranje, rood, wit en groen, en de studenten zijn allemaal trotsch op hun vereeniging en op hun hoofddeksel. Ze zijn niet alle even mooi, noch de kleuren, noch de petten en mutsen, maar het geheel is vroolijk en geeft aan de stad een eigenaardig cachet. Het studentenleven

place st. françois

is er heel anders dan in Holland, het heeft meer van het Duitsche. Er zijn daar geen kleine clubs, waarbij de studiejaren een afscheiding vormen; er zijn enkele groote vereenigingen, vaak met min of meer politieke neigingen, en de strenge afscheiding van studiejaren, die in Holland geldt, bestaat daar niet. De grootste vereeniging is die der Zofingiens, genoemd naar het kleine stadje Zofingen in Valais, waar zij haar oorsprong vond. Het is een liberale, patriotische club. Een eigenaardigheid is de bundel ‘Chansons des Zofingiens’, een verzameling echt-Zwitsersche liedjes, heel anders dan het soort, dat de Hollandsche studenten zouden zingen (als die zongen). Het zijn patriotische liederen en simpele bergliedjes, die het heele Zwitsersche volk kent en die door de studenten meerstemmig, en goed, gezongen worden. Ik heb in de bergen de viering van den premier août meegemaakt, den datum van de vrijverklaring van het Canton de Vaud, dat vroeger onder heerschappij van

[p. 346]

Bern stond; en op het pleintje voor het hôtel stond een troepje Zofingiens in een kring met een paar meisjes en ze zongen een ‘ronde’. Het was heel eigenaardig om te hooren voor een Hollandsche, maar het was iets zuivers en iets moois.

De Zofingiens en de Bellettriens (belles lettres; groene muts), leven eenigszins in onmin. Je zou kunnen zeggen, zoo ongeveer als in Holland het Amsterdamsche en het Leidsche corps. De leden van Belles-Lettres en die van Helvétia (roode pet), welke laatste door een Zofingien gesticht is, zijn en blijven ook later, zeer aaneengesloten en houden altijd met elkaar contact. Jacques Dalcroze b.v. heeft in zijn muzikale carrière heel veel steun van Belles-Lettres ondervonden en hij heeft aan de ‘Gazette des Belles Lettres’ het begin van zijn beroemdheid te danken. Helvétia is een geprononceerd politieke vereeniging, van radicale kleur.

Er studeeren in Lausanne, zooals trouwens in alle Zwitsersche Universiteitsteden, veel buitenlanders en een groot percentage daarvan wordt vertegenwoordigd door jongelui uit verschillende Balkanlanden, die worden aangeduid met den niet bijzonder flatteuzen naam van ‘Les Macaques’ (de macaque is een klein aapje).

Lausanne is een oer-Zwitsersche stad, in tegenstelling met het cosmopolitische, karakterlooze Genève. Ik heb in Holland verscheidene menschen gesproken, die Lausanne saai vinden: ‘Je ziet er niets en je hoort er niets’. Het is mogelijk; Lausanne is Londen of Parijs niet en, afgezien van de zeer goede comedies en uitstekende concerten, die ik er genoten heb, biedt de stad, buiten bioscopen en ‘Old India’, geen vermakelijkheden; maar wat is Lausanne me in die zes maanden lief geworden! Om zijn karakteristieken, in den aanvang ietwat vermoeienden bouwtrant op drie heuvels, om zijn rue du Bourg en Petite Chaîne, om zijn mooie omgeving, om zijn prachtige ligging aan het meer, om zijn vriendelijke, vroolijke bevolking en zijn marktvrouwtjes en zijn strijkje. Je moet er niet een paar dagen in een hôtel zitten en langs de bezienswaardige punten gesleept worden; je moet weken achtereen ronddolen, zoodat je vertrouwd raakt met alle aardige hoekjes en straatjes, zoodat je de madame kent van den bakkerswinkel waar je, na je college van de ‘Cours des étrangers’, van die heerlijke, ronde, gesuikerde broodjes koopt, en het vrouwtje, midden in de rue du Bourg, dat altijd zulke speciaal-lekkere appels voor je heeft: ‘Je les ai réservées pour mademoiselle’.

's Zomers koop je appels of pruimen en 's winters kastanjes, in de kleine kraampjes, waar het vuurtje gezellig gloeit en waar de oude, dikke vrouw

[p. 347]

de warme kastanjes van onder het juten dekje bij elkaar grabbelt en ze in een

markt op de place de la palud. links het oude stadhuis

papieren zakje stopt. En dan warm opeten, op straat - foei, dat hoort niet! In Den Haag niet, maar in Lausanne wel.

[p. 348]

Als je de avenue d'Ouchy afloopt, ben je in een kwartier aan de kade, waar de roeibootjes liggen. Het meer is grijsblauw en zoo helder, dat je den bodem zien kunt. De bergen van Savoye weerspiegelen zich tot hun top in het water en je hebt het gevoel, alsof je zoo even in een uurtje naar den overkant zou kunnen roeien. De visschersbootjes met hun slanke, gekruiste zeilen, glijden sierlijk over het meer, dat in donzige, stille rimpelingen ligt te droomen in de zon.

En aan den oever van het Lac Leman ligt Lausanne, in het groen van zijn avenues en van de omringende heuvels.