Droom en Daad. Jaargang 4

[p. 169]

De Heemhoeve
door Grietje Stokvis

I

TOEN in den zomer van '24 mijn moeder en broertje ronddwaalden in de duinen van een onzer noordelijke eilanden en als naar gewoonte 's morgens brood en groen aan de daar rondloopende geitjes hadden gebracht, werd moeders aandacht getrokken door een ingezonden stuk, voorkomende in de oude courant, waarin het voedsel voor de geitjes was meegenomen. Dit stuk, geschreven door een onderwijzer uit Friesland, bevatte een aansporing tot het

heemhoeve en heihut

doen van vacantiereisjes naar ‘de Heemhoeve’ bij Epe (Gld.) om de mooie omgeving daar te leeren kennen en om te genieten van de lieve manier, waarop onderwijzers met hun kindergroepen daar worden ontvangen. Verder knoopte de inzender hieraan vast eenige inlichtingen aangaande ‘de Heemhoeve’ als buitenverblijf van het Nederlandsch Jeugdleiders Instituut te Amsterdam;

[p. 170]

allen, die iets voelen voor de jeugd, spoorde hij aan den cursus voor jeugdleider(ster) te volgen, die door dit instituut mondeling of schriftelijk wordt gegeven, met in aansluiting aan dezen laatsten een week van practisch werken op ‘de Heemhoeve’.

Mijn moeder liet mij dit stuk lezen en omdat mijn wenschen en verlangens juist dezen kant uitgingen vroeg ik nog nadere inlichtingen bij het N.J.I. met dit gevolg, dat ik den winter 1924-1925 een heel prettigen en leerzamen schriftelijken cursus volgde, waarin ik, door de uitgebreide en vriendelijke manier, waarop de gedachtenwisseling plaats vond, een dieperen kijk kreeg op het wezen van het kind op verschillende leeftijden, benevens raad en aanwijzingen voor het jeugdwerk, welke mij ongetwijfeld tot veel nut zullen zijn. En toen in den zomer daarop kwam het verblijf op ‘de Heemhoeve’. Hoe ik me daarop ook verheugd had, nooit had ik kunnen denken, dat de tien dagen, daar doorgebracht, zóó heerlijk zouden zijn.

De dag van vertrek, de 10de Augustus, was aangebroken. Op het perron van het kleine stationnetje te Emst stonden wij met ons vijven meisjes, met bagage en fietsen, bijna allen nog vreemd aan elkaar. Wij werden afgehaald door Reina; rustig, zwijgend reden wij achter haar aan. Maar reeds na eenige dagen leek dit eerste kalme ritje over de hei al verre achter ons te liggen. Hoe gauw waren wij als oude bekenden onder elkaar! Wat hadden wij op onze latere tochten met juffrouw Lugt altijd veel te praten, te zingen en te lachen! Daar zagen wij opeens op de groote, onafzienbare heide ‘de Heemhoeve’ voor ons liggen. Juffrouw Lugt kwam ons tegemoet en heette ons met de reeds eerder aangekomenen hartelijk welkom. In de allergezelligste woonkamer dronken wij tezamen thee. Onder de groote veranda was de tafel al gedekt voor het avondeten. Maar nauwelijks waren wij begonnen of een hevig onweder barstte los en met vereende krachten werd alles naar binnen verhuisd; een dikke kaars in een lange kandelaber werd midden op tafel gezet en onder gezellige gesprekken werd de maaltijd binnen vervolgd. Alle stijfheid was voorgoed verdwenen en wij besloten onzen dag van aankomst met een heerlijke wandeling over de hei, die na de onweersbui verrukkelijk was opgefrischt.

Maar al te gauw gingen de dagen voorbij. Iederen morgen begonnen wij met de huishoudelijke plichten: twee aan twee zorgden wij voor het ontbijt, het ververschen der bloemen, 't theeschenken, 't afwasschen. Ieder maakte eigen bed en waschtafel in orde.

Van 9-11 uur was de tijd voor de handenarbeidlessen; elk koos wat haar

[p. 171]

't meest aantrok. In de gezellige, volle modellenkast konden we naar hartelust uitzoeken en door de groote verscheidenheid was de keuze heusch niet gemakkelijk. Maar hadden we eenmaal het ware werk te pakken - of liever, had het ware werk ons eenmaal te pakken! - dan wisten wij vaak van geen uitscheiden. Als dan om ruim 11 uur de lichaamsoefeningen en spelen op 't speel-heitje begonnen scheidden wij maar noode van houtsnijplank, van raffia en net- of figuurzaagwerk. Om 12 uur werd door twee meisjes de tafel gedekt, - als het weer het maar eenigszins toeliet werd elke maaltijd buiten gebruikt -, de anderen dwaalden nog wat over de hei en door de boschjes tot om half een de groote, Javaansche koeienbel ons bij elkaar riep. Na het eten volgde een verplichte rusttijd; in en om het huis moest dan volmaakte stilte zijn, maar ieder was vrij tot 3 uur om werkelijk rust te nemen of om wat bezigheid naar verkiezing te zoeken. Uit alle windstreken kwam ons gezelschap dan weer op het huis aan en elk zocht zich in de zitkamer een prettig plekje, waar zij met een handwerk bij zich, kon luisteren naar wat een der onzen over haar eigen werk vertellen zou. Zoo hoorden we de meest opgewekte verhalen van twee der meisjes, over de opleiding voor K. (inderverzorging) en O. (pvoeding. Een ander vertelde ‘echt fijn’ over haar werkkring bij de blinde kinderen van de Prins Alexanderstichting. Ook kregen we iets te hooren over de A. (rbeiders) J. (eugd) C. (entrale) en over de kampen van den V. (rijzinnig) C. (hristelijke) J. (ongeren) B. (ond). Ondertusschen kwam dan de thee en was er gelegenheid veel te vragen over de behandelde onderwerpen.

Na vieren maakten wij verschillende mooie of nuttige uitstapjes. Wij waren per fiets op ‘De Dellen’ achter Epe en naar het Kamp van Oldenbroek met het schitterend uitzicht over de Veluwe. Wij bekeken het Mizrachi Kamp in het Eper bosch, het inwendige van den molen te Emst; de fabriek van Verbandstoffen van de firma Utermöhlen; de groote, interessante vischvijvers van de Nederlandsche Heide Maatschappij. Genotvol was de botanische tocht onder leiding van den Heer J.F. Vogel uit Apeldoorn. Een groot deel van dag waren wij in het Wisselsche Veen, een hoogveenplek midden in de heide. Wat een genot om dan op alles attent te worden gemaakt, wat anders voor ons leeken onopgemerkt zou zijn gebleven. Onze verrukking steeg ten top toen wij tot besluit van den dag nog langen tijd door den microscoop het slootwater konden bekijken, dat de Heer V. uit Wissel had meegenomen. Het was juist zooals een onzer vol enthousiasme in het dagboek schreef; ‘één fleschje vol slootwater, één klein druppeltje onder den microscoop en een

[p. 172]

ongekende wereld van de kleinste onder de kleine levende wezens vertoonde zich aan onze oogen.’

Ja, op ‘de Heemhoeve’ ligt ook een dagboek, waarin elk op zijn beurt eens verslag uitbrengt over een lezing, een tocht, een picnic enz. enz. Overal tusschen den tekst worden foto's geplakt en het geheel geeft een duidelijk beeld van alles wat er op ‘de Heemhoeve’ gebeurt.

Een van de laatste dagen hebben we gepicnict; de bloeiende hei versierde het

bij den vischvijver

meegenomen tafellaken en aan onze geïmproviseerde tafel lieten we het ons uitstekend smaken.

Den laatsten avond hielden wij een afscheidsfuif. Juffrouw Lugt onthaalde ons op ranja met koekjes; voor de overige lekkernijen zorgden wij onder elkaar. Niemand mocht meer dan 25 cents besteden en ieder moest zijn tractatie zoo aardig mogelijk opdienen. Wij gaven verschillende kleine voordrachtjes ten beste en waren afwisselend ‘débutante’ of ‘publiek’. De serre was feestelijk versierd met gekleurde lampions en dank zij het schitterende weer konden wij den heelen avond op het terrasje zijn. Een van ons had een

[p. 173]

lang gedicht gemaakt, slaande op alles wat in die tien dagen op ‘de Heemhoeve’ was gebeurd. Wij werden allemaal eens in onze zwakke zijde aangetast en onder daverend gelach van het overige gezelschap aanvaardde ieder zijn ‘lik uit de pan’!

De laatste ochtend was maar al te gauw aangebroken; alle plekjes rondom ‘de Heemhoeve’, waar we zooveel prettige herinneringen aan hadden, werden nog eens opgezocht. Toen kwam de laatste maaltijd onder de veranda en

de picnic wordt klaargemaakt

daarna moest er afscheid worden genomen. Noode verlieten wij elkaar en onze heerlijke ‘Heemhoeve’. Juffrouw Lugt bracht ons naar het station en weldra was ieder op weg naar eigen huis en haard.

Wij waren de eerste meisjesgroep geweest, die op ‘de Heemhoeve’ samenkwam. Het lag in de bedoeling van het Nederlandsch Jeugdleiders Instituut om voor ons het nuttige aan het aangename te verbinden; ons te laten zien, ons te wijzen op wat de natuur te genieten geeft; ons practischen arbeid te laten verrichten op huishoudelijk en ander gebied, arbeid, nuttig en noodig voor al die jonge meisjes, die op H.B.S. en gymnasia daar maar al te zeer

[p. 174]

van verstoken blijven; ons te brengen in een kring van jeugdige menschen, elk bezig op ander terrein en werkend onder verschillende levensomstandigheden. En ten slotte, lest best: een samenzijn in de vrije natuur, verre van alle stadsrumoer, los van alle stads-conventie.

Ieder kan ik aanraden eens tien dagen op ‘de Heemhoeve’ te gaan doorbrengen. Ik hoop dat er nog vele meisjesgroepen zullen volgen en ben overtuigd dat het voor velen onvergetelijke dagen zullen zijn evenals voor het eerste, voor ons eerste clubje!

Hoorn, April 1926.

Naschrift:

Van 9-19 Augustus a.s. bestaat er gelegenheid voor jonge meisjes aan een cursus op ‘de Heemhoeve’ deel te nemen.