Droom en Daad. Jaargang 2

[p. 265]

Brieven uit Zwitserland
door W. van der Hout-Broers
I

Belle Vue.

Lausanne Sept.

Lieve allemaal.

NU u wel weer in den Haag teruggekeerd zult zijn na me hier achtergelaten te hebben, wil ik u een trouw relaas doen van m'n wederwaardigheden.

Even moet ik u nog zeggen, hoe intens ik genoten heb op die heerlijke reis, die we samen gemaakt hebben, en hoe dankbaar ik u m'n heele leven blijven zal voor al 't heerlijke, deze laatste weken beleefd. Wat is de wereld mooi en wat lijkt 't leven me heerlijk, o lieve schatten, wat ben ik toch bevoorrecht dat ik zoo in de gelegenheid ben, dat allemaal te zien en te genieten. Ik hoop dat u me niet te erg missen zult, pedant he, maar ik ben de oudste, de eerste die het nest, al is 't dan maar tijdelijk, verlaat; en we hadden 't altijd zoo heerlijk allemaal met elkaar, dat ik zeker weet, dat 't u vreemd zal zijn, m'n plaats leeg te zien. Des te liever is 't van jullie, 't me te gunnen en ik zal trachten 't te vergoeden door uitvoerige brieven. Ik zelf vind 't ook heerlijk u te schrijven, want in gedachten zit ik in uw midden te vertellen en als ik ophoud is 't me vreemd alleen in de kale salle d'étude te zitten schrijven inplaats van in de roode kamer tusschen alle bekende dingen. Ik hoop dat iedereen 't goed maakt en verwacht, van alles wat er thuis gebeurt, goed op de hoogte gehouden te worden; dan vraag ik maar niet steeds, maar u weet, dat iedere kleinigheid me interesseert.

Ik had gisteren een gevoel van eenzaamheid en was zoo stil dat een der dochters (er zijn er vijf) 't bemerkte en begreep, waar de schoen wrong. Ze verklaarde toen met ernst: om gelukkig te zijn ‘faut-il vivre là où on est’, enze heeft gelijk en ik zal m'n best doen. Ik voel nu al heel goed hoe men heimwee in de hand kan werken door b.v. steeds te denken: nu doen ze dit en nu doen ze dat; dus weg met die gedachten en al m'n belangstelling aan m'n nieuwe omgeving en huisgenooten gewijd, ça vaut bien la peine.

Nu 't relaas:

Na ons afscheid op Place St. François, voelde ik me wel wat verlaten in die zielige tram met ‘l'étoile’, die den heuvel van Chailly beklom. Zooals afgesproken was stonden Monsieur en een van de dochters aan de halte, dus bereikte ik veilig m'n nieuwe tehuis. Zooals u zelf gezien heeft, is 't een echt

[p. 266]

Zwitsersch châlet; 't lag beeldig in z'n omgeving van hooge boomen, overgoten door maanlicht; de eerste indruk was dus wel schilderachtig. De petit chemin, een landweggetje, dat er van den grooten weg af heen voert, is een rêve van landelijkheid. Het buiten - want dat is 't eigenlijk -, ligt op den heuvel van Béthusy, dus boven Lausanne en als 't ware op een eenigszins vooruitspringende punt, zoodat men aan alle kanten op 't wonderschoone meer ziet; aan de overzijde liggen de imposante bergen van de Haute-Savoye. Maar ik dwaal weer af, we kwamen dan zeer huiselijk door de achterdeur binnen, die slechts met een klink gesloten was; 't was zoo gewoon en onceremonieel, dat het net was of ik hier reeds maanden woonde en even naar de bus was geweest.

De gang was slechts schamel verlicht (dat is trouwens alles hier) toch zag ik direct 't groote verschil met een Hollandsche dito. Is daar de gang meestal helder en licht door z'n gepleisterde muren en steenen, dikwijls marmeren vloer, hier is 't een kamer gelijk, behangen wanden, parquetvloer en zelfs een groote steenen kachel in een hoek, een z.g. calorifère, die 's winters de heele benedenverdieping moet verwarmen. Ongezellig hè, alle deuren van de salle à manger, salle d'étude enz. staan dan open. Alleen de salon beschikt over 'n open haard waarin echte houtblokken en stronken worden gestookt, vreeslijk leuk om daar omheen te zitten. 't Schijnt dan ook 't geliefkoosde plaatsje te zijn om gezellig met elkaar te babbelen. Hoe je nu gezellig in 't Fransch kunt babbelen zoo, dat je er werkelijk wat aan hebt, is me vooralsnog een raadsel, maar 't zal wel in orde komen, daarom ben ik immers hier. Een grappig idee dat uw praatgrage dochter nu al nuttig werk verricht als ze maar praat, maar net als ik zeg, voorloopig doe ik er 't zwijgen toe, want 't valt heusch niet mee, hoor, ik heb soms zelfs moeite te begrijpen waarover 't gaat. Nu dan, we staan nog steeds in die donkere gang, niemand kwam ons tegemoet. Ik had gedacht, dat 't een enorm evenement was ‘een nieuw kind’, maar dat viel mee hoor, ze zijn hier zoo gewend aan den gaanden en komenden man, dat ze rustig in de salon afwachtten tot we binnen kwamen. Nu, de salon was ook al in een demiobscur gehuld, zoodat ik eerst moeite had iedereen te zien. Madame zat aan een ronde tafel onder de lamp met Elise, de oudste dochter, dat is ook 't eenige plaatsje in de kamer waar men werken kan; er zaten wat meisjes rond 't vuur, twee in een hoekje, heerlijk gedoken in een groote kanapee en een meisje, een leuk donker persoontje kwam van de piano. Ik werd voorgesteld en opgenomen in den kring rond 't vuur, maar ik was zeker moe en suf van alle indrukken, de laatste dagen opgedaan, want 't was me ten eenenmale on-

[p. 267]

mogelijk me in 't gesprek te mengen. Ik voelde me vreemd en eenzaam en 't gevoel dat u nog zoo vlakbij was, in 't hotel in de stad, deed me hevig verlangen. Ik vond 't heusch een bevrijding toen we om 10 uur naar bed konden gaan.

De eerste nachten moest ik, omdat het kamertje dat voor mij bestemd was, nog bezet was, een kamer met een Duitsche pensionnaire deelen, maar nu is gisteren mijn hokje vrijgekomen en heb ik 't vandaag in bezit genomen. 't Is met recht een hokje, zoo klein is het, maar alles wat ik noodig heb, staat er, en het uitzicht over de helling en 't meer is zoo kostelijk dat ik er echt blij mee ben. Een kamertje, hoe klein ook, alleen voor zich te hebben, is een groote schat. Nu alle portretten en souvenirs, enkele boeken die me lief zijn, een plaatsje hebben gekregen is 't ook echt van mìj geworden, en ik stel me voor dat ik 't heerlijk zal vinden me er zoo nu en dan eens in terug te kunnen trekken om eens even met me zelf alleen te zijn; men is hier zoo voortdurend in zeer nauw contact met z'n medemenschen, dat men daar wel eens behoefte aan zal hebben. 't Is heerlijk hier met zooveel meisjes van mijn leeftijd te zijn, sommige wat ouder, ook wel jongere; er zijn veel Hollandsche meisjes hier, wel zes, dat is veel op 14 pensionnaires, gelukkig zijn er vijf aardige, spraakzame dochters en aangezien op al onze wandelingen, tochten enz. minstens één der dochters ons vergezelt, wordt er trouw Fransch gesproken. De oudste dochter Elise leest ons geregeld voor, terwijl wij naaien of teekenen. Op 't oogenblik genieten wij van ‘Le Roman de Tristan et Iseut’ (Bédier); ik geniet er zoo van, 't is zulk mooi Fransch en 't is zoo heerlijk dat Elise het natuurlijk zoo geheel tot z'n recht kan laten komen. Ik vind dat hier heel mooi Fransch wordt gesproken, trouwens dat is natuurlijk allang bekend, anders zou Lausanne niet zooveel pensionnats hebben. 't Is wereldbekend, niet waar? Er zijn hier onder de pensionnaires ook 3 Amerikaansche meisjes, zusjes, merkwaardige typen, van wie ik u in m'n brieven nog wel veel zal vertellen.

De familie Fromand zelf maakt een prettigen, eenvoudigen indruk op mij. 't Zijn echt ‘intellectueelen’. Ze hechten veel aan de innerlijke waarden der dingen en zijn voor buitenlandsche meisjes, erg ontwikkeld. Monsieur schijnt ook een wonder van geleerdheid te zijn, hij heeft voor z'n huwelijk veel gereisd, langen tijd les gegeven in Rusland, Holland en Denemarken bezocht, dus u begrijpt hoe 'n prettige prater hij kan wezen als hij zich een enkelen keer tijdens een der maaltijden in 't gesprek mengt. Bij gebrek aan zoons heeft hij z'n meisjes op allerlei gebied ontwikkeld en dat gevoegd bij hun voortdurenden omgang met menschen uit alle streken der wereld, geeft hun een ruimen kijk op

[p. 268]

menschen en toestanden, waar wij, kleine kinderen uit een klein land, nog veel van kunnen leeren.

We schijnen hier van den winter veel te kunnen genieten op concert- en tooneelgebied. Lausanne is zoo'n cosmopolitische plaats dat alle groote artisten er optreden. Ik ben van plan me maar dikwijls aan te sluiten en maar ijverig te werken aan m'n ontwikkeling. Het begint a.s. Vrijdag al met een vertooning van Le Cid, echt braaf lezen we 't eerst met Monsieur, die 't ons nogeens uitlegt.

Nu lieve menschen, dit zijn, zoo zeer vluchtig, m'n eerste indrukken. Als ik me niet vergis heb ik het in alle opzichten getroffen (onder de meisjes lijken me ook heel sympathieke) en beloof ik me zelf een heerlijken tijd. With love.

M.