Droom en Daad. Jaargang 2

[p. 260]

Het zangvogeltje
(een herinnering uit mijn jeugd)
door Catharina van Rennes

Voor Mevrouw C. van Hille-Gaerthé

‘Ja, je was een mal kind vroeger!’

Menigmaal heb ik dat hooren beweren, en 'k moet dan ook zeggen - als ik zoo eens terug denk aan enkele voorvallen uit mijn jonge jaren - 't is waar: ik wàs een mal kind!

Ik las veel als kind. Heel veel. En de helden en heldinnen uit mijn boeken waren natuurlijk ook mijn idealen, die ik precies trachtte na te volgen in mijn dagelijksch leven.

Vooral al ze aan muziek deden had ik met ze op; want muziek was altijd mijn lust en mijn leven! Zoo had ik b.v. een tijd lang als bizonder ideaal een kleinen Savoyaard, die altijd zulke roerende liedjes zong wanneer hij met z'n marmotje langs de huizen liep te bedelen.

Wel was 't jammer, dat in het prachtige verhaal alleen de wóórden van die liedjes stonden afgedrukt; ik had er o! zoo graag, de echte wijs van geweten!

Nu wist ik alleen maar, dat die ‘zwaarmoedig’ was en ‘droefgeestig’. Doch ik vond er wat op.

De woorden leerde ik uit het hoofd, en maakte er toen zèlf maar 'n wijsje bij, zóó akelig droefgeestig, en zóó ijzingwekkend triestig, dat ik telkens zelf begon te huilen van pure narigheid over mijn eigen gezang.

Ik ging dan, met een zwavelstokkenbakje, dat ik uit de keuken wegnam, in den gang langs alle kamerdeuren loopen bedelen, als een toonbeeld van ellende - net als mijn held - neuriede zachtjes mijn sombere zangen...... en vloog verschrikt weg als er iemand een deur opende.

Toen die Savoyaarden-illusie uit was, las ik eens een boek (hoe het heet weet ik niet meer; misschien weet gij het wel?) waarin een arm meisje voorkwam, dat voor haar moeder den kost verdiende met handenarbeid. ‘'s Morgens, als de zon nog nauwelijks aan den hemel was,’ zoo stond er, ‘zag men haar al voor het venster van haar dakkamertje zitten, en

[p. 261]

dan naaide zij er lustigjes op los, terwijl zij met frissche stem een vroolijk liedje aanhief. De geheele buurt hield van haar en omdat ze altijd zoo opgewekt zong bij haar werk, noemde men haar algemeen Het Zangvogeltje.’

- Hè! wat zou dàt heerlijk zijn, om ook evenals dat meisje, iedereen met z'n gezang te verkwikken, en dan vooral: ‘Het Zangvogeltje’ te heeten!

- En waarom mocht ik nu mijn moeder niet onderhouden? Waarom hadden wij 't thuis zoo goed? Was 't eigenlijk niet veel belangwekkender om arm te zijn?......

Het werd op eens mijn illusie om even beminnelijk te worden als dat zangvogeltje uit mijn boek.

Het had er anders nog niet veel van...... want juist dienzelfden avond werd ik om 7 uur naar bed gestuurd, omdat ik zoo brutaal was geweest! In mijn donkere alkoof lag ik bitter te schreien.

Was dàt nu de weg om ‘algemeen bemind’ te worden?

Voor straf naar bed gestuurd; midden in den zomer!

- En ik had nog wel aan mijn Moeder beloofd om dien avond twee paar kousen te merken; netjes, met - Met zoo'n opgewektheid had ik dat beloofd, want ik vond, het leek wel zoo'n klein beetje op: ‘z'n moeder onderhouden met handenarbeid’, mijn lievelingsidee, dat weet ge!

En daar lag nu mijn werk! Mijn vingerhoedje en het nieuwe klosje rood merk-katoen er naast. En ik - met al mijn mooie plannen - voor straf op bed.

Wat 'n verdriet!

Waarom gaf ik ook altijd zulke schielijke antwoorden?......

Maar dat zou anders worden. Ik zou mij beteren. Morgen, dadelijk zou ik beginnen. Ik zou goedmaken wat ik bedorven had.

Hee!...... als ik eens heel vroeg opstond, net als mijn Zangvogeltje? En Moeder dan verraste, door de kousen klaar en al voor haar bed te leggen tegen den tijd dat ze op zou staan!

Dat was een prachtig bedenksel, en gelukkig bij die gedachte viel ik in slaap.

Juist droomde ik, dat ik een brief kreeg - óók al een lievelingswensch van me, want ik had er nog nooit een gehad - met het adres: ‘Aan

[p. 262]

het Zangvogeltje op de Mariaplaats’ toen ik op eens wakker werd. 't Was wezenlijk al dag!

Hemel! en mijn mooi plannetje! Zou het daar nu al te laat voor zijn?

Maar heel laat kon het toch nog niet zijn, want het was nog zóó stil op straat......

Wacht eens! In de voorkamer kon ik het zien. Ik sprong uit mijn bed, wipte vlug den gang over en keek op de pendule.

Vijf minuten vóór half 12!......

Dat kon toch niet. - Och! maar da's waar, gisteren was de voorkamer gedaan en de meid had zeker vergeten de pendule weer aan den gang te maken.

Ik sloop naar de deur van de groote slaapkamer die aan de voorkamer grensde. 'k Hoorde niets dan de zware ademhaling van Pa. Geen enkele beweging. Heerlijk! ze sliepen dus nog en het was gelukkig nog niet te laat om mijn plannetje te volvoeren.

Zachtjes ging ik naar mijn alkoof terug, waschte mij onhoorbaar en kleedde mij schielijk aan. Toen ging ik weer naar de voorkamer, zette een stoel en een stoof vlak voor het hoekraam, moeders plaats! nam mijn werk op de schoot...... en daar zat ik nu! -

Ik keek de kamer eens rond. Hè! wat zag die er vreemd uit...... In mijn ijver om klaar te komen, had ik nog niet zoo op mijn omgeving gelèt; maar nu ik daar zoo rustig en heel alleen zat, overviel mij plotseling een schichtig gevoel. 't Was net alsof ik bij vreemde menschen op visite was. 't Leek een heel andere kamer dan gewoonlijk.

Wat keken die stoelen mij aan! En dan die stilstaande pendule en die gesloten piano! Alles riep mij als 't ware toe: ‘Wij slapen nog; wat doe jij al op?’

Ik keek eens op straat.

Van de meeste huizen waren de blinden gesloten. Hoe doodsch!

Een eenzame klepper sloeg juist den hoek om...... Zoo'n klepper met z'n grooten ratel ziet er toch nog griezeliger uit dan een diender......

Verder niemand op straat.

O ja! daar in de verte kwam een man van de spoor aan, met een blikken kruikje, en een boterham in een rood-geruit zakje; hij ging naar zijn werk. Wat klonk zijn stap hard. Eén, twee; één twee, één twee; wel 3 minuten lang kan ik hem hooren! Eén twee, één...... Al - in een -

[p. 263]

groen groen - knollen knollen - land, ging ik onwillekeurig in de maat mee-neuriën......

- Hemel ja! wat zat ik daar nu te droomen, en ik zou nog wel Pa en Moes verrassen door eens opgewekt een liedje te zingen!

Komaan dan!

Ik schraap mijn keel...... hè, wat gek dat Mina de meid nog niet bij de hand is, de eerste die je anders 's morgens altijd zoo ziet...... O ja! 'k zou zingen, da's waar...... Hm!...... ‘Klein Vogelijn op groenen tak’, begin ik. Gunst wat klonk dat gek!...... zoo beverig en schril......

Ik keek eens om. Was ik dat geweest? En wat was dat toch voor een raar gevoel op mijn maag?

Allons! nog 's eens! En met een dapper besluit zong ik het geheele eerste coupletje ten einde.

Terwijl ik er mee bezig was, hoorde ik mijn kleine broertje in Moeders slaapkamer huilen. 'k Was eigenlijk wel blij dat ik het hoorde, want zoo heelemaal niets te hooren als je eigen stem, hè?

Over 't algemeen bleek mijn plannetje toch niet zóó prettig te zijn als ik mij eigenlijk wel had voorgesteld......

- Maar komaan! met moed aan 't volgende coupletje!

‘SSt!... SSSt!!’ klonk het uit de slaapkamer. Dat was zeker tegen klein broertje. Ja, hij moest ook nog wat slapen. Hij behoefde ook niet iets goed te maken, zooals ik!......

Een kwartiertje lang merkte ik stil en ijverig mijn kousen - J.V.P. stond er al.

Wat zou Moeder mij lief vinden als zij zag dat ik zoo vlijtig was geweest! Vol moed stak ik een nieuwen langen draad in. En nu weer een liedje.

Kijk! daar liep de hond van Smit op straat!

‘Toen onze Mop een mopje was^en begon ik met lustige stem, want langzamerhand begon mijn schuwheid te wijken. Ja, het woef! waf! woef! waf! blafte ik zóó natuurlijk na, dat ik er zelf schik in had.

Weer hoorde ik kleine Jantje huilen. En was dat Pa zijn stem niet? Wat riep hij toch?

O! ze werden nu zeker wakker. Wat zouden ze verrast zijn als ze daar hun dochtertje zoo ijverig en lustig zagen zitten!

“Langs berg en dal, klinkt hoorngeschal” begon ik weer, met een stem als een klok.

[p. 264]

Ik hoorde in gdachte Moeder al zeggen: “Pa, hoor dat kind daar toch eens lief zitten te zingen!”...... toen op ééns de tusschendeur openvliegt en Pa op den drempel staat! in nachtgewaad, en met een gezicht zóó ontzettend verbaasd, alsof hij nog nooit zijn eigen kind gezien had.

“M'n hemel! wat scheelt je toch in s' vredesnaam, kind, om daar midden in den nacht zóó'n spektakel in huis te maken!?”

Midden in den nacht?...... Ik wou antwoorden, maar geen syllabe wilde mij over de tong. 'k Was geheel versteend van schrik dat alles zoo héélemaal anders uitkwam dan ik verwacht had.

“Heb je me niet hooren verbieden?” Tot driemaal toe? Geef 's antwoord!’

Ik keek Pa maar al door zwijgend aan met oogen als theekopjes.

‘Mijn help!’ ging hij voort, ‘je lijkt wel mal, kind! Zit je daar nou waarachtig heelemaal aangekleed? Wil je wel eens gàuw weer naar je bed gaan! Hoe haal je 't in je hoofd? 't Is pas even half 5!! Moeder heeft toch al zoo slecht geslapen van nacht, omdat kleine Jantje zoo lastig was; en net is hij eindelijk in slaap, of jij gaat 'm daar weer heelemaal wakker zitten te schreeuwen. Gauw! naar je bed; en laat ik je in de eerste uren nièt meer hooren!’

Weg vloog het zangvogeltje - met een bitter verdriet in haar klein hart.

Och! waarom werden die kinderen in boeken toch altijd zoo goed begrepen en ik dikwijls zoo heelemáál niet?’......

En dat is nu de zielige historie van ‘Het Zangvogeltje’.