Droom en Daad. Jaargang 2

[p. 172]

Mijn land
door C.M. van Hille-Gaerthe

HET was in het vorige najaar, na de Jubileums-feesten, dat zeker velen met mevrouw A.E. Janssonius-van Epen gezucht hebben: Kunnen de Hollanders als ze met velen bijeen zijn, dan nooit iets anders zingen als ‘Oranje boven’ en ‘van je heila, hou'a, houd er de moed maar in’?

- Is dat van ‘je heila, houla’ nu uw volkslied? vroeg een Duitsch meisje in die dagen. Want, ja, dat werd immers overal gezongen. Voor een volkslied is moeite genoeg gedaan. Er is een prijsvraag uitgeschreven en er zijn vele menschen aan het dichten gegaan. Er is een jury geweest van vooraanstaande letterkundigen, er is een bekroning geweest, het uitverkoren lied heeft in alle kranten gestaan. Maar - niemand kent het, het is niet ingeslagen.

Als er tien willekeurige Duitschers bij elkaar zijn, hebben ze dadelijk een lied, dat ze allemaal kunnen zingen en dat ze goed zingen. En na dat lied hebben ze weer een lied, ten slotte een onuitputtelijk repertoire.

Eigenlijk bezitten wij toch ook zooveel prachtige liederen, we kunnen niet dankbaar genoeg zijn voor Valerius' Gedenck-Clanck. Maar dat zijn geen liederen voor iedereen, ze eischen een zorgvuldige voorbereiding en in de meeste gevallen een verklaring van den wel moeilijken tekst.

De tekst! Bestaan er zelfs geen leiders van koren, die absoluut onverschillig zijn voor den tekst van de muziek, die zij hun koor laten zingen? Er zijn schoolkoren, waarvan de helft der kinderen nog geen Duitsch geleerd heeft, die lustig Duitsche liederen staan te zingen, zonder, dat er zelfs een poging gedaan is, hun den Duitschen tekst te verklaren. Op hoeveel dorpen, waarvan een paar koorleden eenige jaren Fransch en Duitsch geleerd hebben, worden bij voorkeur Fransche en Duitsche liederen ingestudeerd. Terwijl er zooveel Hollandsche liederen zijn, vaderlandsche en niet-vaderlandsche, moeilijke en eenvoudige.

Mevrouw Janssonius, die in haar jonge jaren zooveel en zoo van harte gezongen heeft, die later als domineesvrouw in de dorpen wel getracht heeft met haar man de liefde voor de eenvoudige Hollandsche liederen, die binnen 't bereik van de koren lagen, te bevorderen en die na de Jubileums-feesten beu was van 't gegil van ‘Oranje boven’ en ‘Houd er de moed’ en toch ook besefte, dat wat dan als Vaderlandsche liederen bedoeld was, weer zoo moeilijk

[p. 173]

en lang was gemaakt, schreef toen een lied, waarin ze haar eigen gevoel uitte. ‘Ik houd zooveel van mijn land’, zei ze.

En eigenlijk staat er niets méér in haar vers, dat is alles. Ze houdt van haar land, ze idealiseert het niet, ze spreekt er niet over met groote, pronkerige woorden. Ze zegt het in alle eenvoud, ze heeft haar land lief, zooals het is met z'n kille nevels, met z'n gouden koren, het land, waar zij en wij en ons voorgeslacht is opgegroeid, het land, dat toch altijd iets ànders in ons wekt dan welk land ook. Zoo sober zijn de woorden, zoo weinig meer staat er in dan in dien éénen regel van Geerten Gossaert:

En o! mijn Land! eer dat ik u vergeet....

Maar het is geschreven, regelrecht van uit een warm hart; dat is het geheim van het lied en dat is zijn bekoring.

Mijn land

Nederland,

Waterland,

Kil is je nevel,
Kaal is je strand....
Jij hebt mijn hart en hand,
Jij bent mijn land.

Nederland,

Akkerland,

Geel is je koren,
Goud is je land....
Jij hebt mijn hart en hand,
Jij bent mijn land.

Nederland,

Vaderland,

Jij hebt mijn harte,
Jij hebt mijn hand....
Neerland, mijn Vaderland,
Jij bent MIJN LAND!

Mevrouw Janssonius zond den tekst aan Catharina van Rennes. Heeft zij met zooveel ander goeds, ons ook niet weer de wáárde van den tekst der liederen leeren beseffen?

[p. 174]

Dit vers had dadelijk haar sympathie. Ze componeerde het met den gloed en de liefde, waarvan de dichteres zeker vervuld was, toen ze de woorden neerschreef.

Het eerst is het toen verschenen in ‘Ons eigen tijdschrift’, het blad van de firma van Houten.

Toen is het gezongen op een der volksconcerten van Arnold Spoel; Catharina van Rennes accompagneerde. Een klein koor zong het; daarna liet Spoel het zingen door de stampvolle zaal - ± 2000 menschen - en het ging. Tot zeven keer toe is het dien avond met enthousiasme gezongen en zij, die de woorden maakte is geestdriftig toegejuicht. Toen zullen de 2000 menschen, die naar huis gingen, het wel gekend hebben. Wat een deugd voor een vers, dat er in moet.

Het is nu zomer en overal komen de menschen daar buiten bijeen: de zangverenigingen, de volkshuis-clubs, de kampen. En in den avond is er altijd wel eens een oogenblik, dat er graag gezongen wordt. Hier hebben we een nieuw¹⁾ lied. Het is in den muziekhandel verkrijgbaar, met accompagnement piano of orgel.

1) Prijs 15 cent.