De Driehoek

Nachttocht door Roel Houwink

1

De Lente stond luw om hun jonge hoofden.

In den vroegen hellen middag klommen zij stoeiend naar den hooizolder. Maar zoo teeder en dringend omving hen het donker, dat zij niet wisten of zij als kinderen speelden met elkanders vreugde, of enkel met zichzelve waren in voor het eerst gedeelde eenzaamheid. Tot hij geroepen werd en bruusk het haastig ladder-kraken haar bange fluister-woorden brak.

Hij liet haar in het dompig hooi: de ordelooze kleêren verkreukt en gehavend, machteloos de smalle armen...

Door den wassenden schemer sloop zij huiswaarts, schrikkend bij elke ritseling. Zij wendde hoofdpijn voor en klom zonder maal naar haar kamertje. Huiverend stond zij in het kalme licht. Het bed lag ongerept onder de rijk-besterde sprei.

De spiegel nam tot zich haar schamel beeld en hield de kloppende slapen strak en koel, maar radeloos tastten haar handen het koortsig lichaam af: medaillon noch snoer waren te vinden.

Zij zag den stekenden blik van haar moeder, hoorde haar vader's scherpe argwanende stem...

En ging.

Terug in het donker, tusschen de hoog bloeiende iepen, tusschen de ragge schaduwen der struiken... Zij loopt bedachtzaam, als in den droom.

Dan gaan de weilanden open onder den traag-vlottenden maanmist. De hoeven liggen loom verspreid langs den bleeken bochtigen grindweg tot den einder. Uit haar denken is de angst om het verlorene gewischt. Zij ademt diep. Vlosse dampen maken haar lichaam licht. Zij voelt zich gedragen, spreidt even de handen over de matte nevelen: of zij voortglijdt, voorbij gedreven wordt! De omtrekken van weg en berm vervagen. En wijder en wijder worden de blanke ruimten, waarin zij alleen gelaten is. Een vaal gelaat trekt, tot een grijns verstard, langs haar starende oogen. Er is geen moeder meer, geen vader. De leegte zuigt aan haar knikkende knieën.

Nauwelijkt herkent zij Jacob, die met zijn broers haar luidruchtig voorbij loopt. Als zij hem aanspreken wil en zich omwendt, ziet zij in een wilden lichtkring hun hoofden bijeengestoken en hoort beschaamd hun mompelende scherts. Dof blaft van het naburig erf een hond; luider, nu zij staan blijft. De anderen zien om en wenken. Zij aarzelt. Jacob loopt recht op haar toe met gestrekte armen. Maar zij vlucht over den witten weg, snel, dat de zware vlechten slaan tegen haar kille schouders...

De hemel bewolkt. Een onzeker donker schuift over haar gebogen gestalte. Dan zinken de armen. Zwaar vallen haar voeten het gaan.

2

Zij is gekomen bij de vaart. Het zilveren water kabbelt schuw tegen de grauwe beschoeiïng en aan den overkant - dicht achter de dijkkruin - ruischen de hooge ijle populieren. De zachte stemmen van wind en water lokken haar terug in den droom.

Weer is zij alleen en schimmen slechts brengt haar herinnering voort. Tot een donker schip haar met zijn schaduwzeil beroert...

Haar veege gestalte krimpt onder den geluideloozen vleugelslag: zijn felle oogen zijn over haar en zijn vingers klampen haar spitse schouders vast. Maar het is niet Jacob, het is de kleine gebochelde onderwijzer, die over haar bank gebogen staat en haar naam lispt, zoodat zij kijken moet in zijn dwingenden blik. En dan is het weer Jacob, die haar onverwacht optilt en blozend neerzet op den gebarsten deel. En dan weer de onderwijzer, die zijn breede warme hand legt op haar verwarde haren.

Het zeil is voorbijgeschoven en somber duikt zij op in het argeloos blinkend licht: haar beenen huiveren en de nachtwind waait vlijmend door tot de verre holten der oksels. In gelaten wanhoop ziet zij neer over de sluimerende aarde: vervreemd, geschonden. En om haar herleven de borende blikken en hernemen hun zorgeloos spel. Zij klimt struikelend af naar het water... maar duizende oogen zoeken gulzig haar eenzaam beeld.

Een milde vochtgeur begint zijn bedwelming. De steenen wankelen, de lichte golven vloeien van haar voeten weg, omspoelen, als zij keeren, lenig haar enkels. Traag voelt zij het water stijgen. Om haar is het glinsteren gedoofd.

Even weet zij den oever niet meer en dreigt voorover te storten in het eindeloos duister...

Zij is gezwikt en op den rand van het jaagpad gevallen. Verbijsterd hoort zij stemmen, ziet fladderende schijnsels. In ruige helpende handen verliest zij het bewustzijn.

Bij het verleggen kraakt het bed. Tusschen vreemde wanden slaat zij de oogen op. Een vrouw, die aan een ronde tafel zit en breit, brengt haar koffie. Een man komt plechtig binnen. Nu wordt zij omringd en ondervraagd. Zij geeft trage, nauw verstaanbare antwoorden, die zij uit het spinsel van haar denken met tegenzin ontwart. Maar hun weethonger is zóó groot, dat zij ten laatste zonder luisteren de woorden laat glippen. Op den zachten, radden klankenstroom drijven hun gestalten weg en verkleinen tot speelgoed. Zij zelve blijft achter: groot, met geopende lippen, waaruit licht vloeit en stilte...

Dan zinkt zij terug in de diepten van droom en slaap.

3

Zij ligt thuis op haar eigen kamertje. Het raam staat hunkerend open.

Zij kan niet denken. In haar is de zoele voorjaarswind en het geduldige wiegen der bloesems. Zij volgt het loome wieken van den eersten vlinder tegen het verkleurd behang, het uitgelaten spel van ranke bladerschaduwen om een oud, beschroomd portret en van haar glimlach valt een milden weerglans op den afgesleten vloer.

Een behoedzame moederhand dekt de tengere blootgewoelde armen onder. Beneden hoort zij den manken stap van haar vader, zacht begeleid door zijn monteren fluit.

Vast-ademend ligt zij in de armen van God.

Maar in de schemering wordt zij losgelaten en zweeft als een blauwe engel door de ruimte, dicht onder de wapperende velden der sterren.

Als de koortsen minderen heeft zij uitgeput den prillen dag bereikt en ligt uren zonder denken in de wijde ochtendstilte. Broos omvliedt de zon haar lichaam, parelmoerglanzen bespelen haar loome huid, mengen zich in haar oogen, zoodat de wereld een lichtnevel wordt...

In extase richt zij zich op. Dan breekt uit haar heupen voor de eerste maal het bloed.

(Zal herdrukt worden in het 7^e Cahier van de Driehoek, Mei 1926.)

Ontwerp door MARCEL IANCU
(Roemenië)

Lino door
JOZEF PEETERS

LINO
MATTIS TEUTSCH
(Roemenië)

[p. 19]

Schilderij van V. SERVRANCKX