[2012/1]
Verklaring der plaat
Jan Claudius de Cock (1667-1736), ‘De Oorlog’, terracottabeeldje, ca. 1700-1710, Breda's Museum
Het begin van de carrière van de Antwerpse beeldhouwer Jan Claudius de
Cock ligt in Breda. Nadat stadhouder Willem III in 1692 besloten had om het onvoltooid gebleven, zestiende-eeuwse kasteel van Hendrik III van Nassau af te bouwen, kreeg De Cock samen met enkele andere beeldhouwers de opdracht om de decoraties van het in- en exterieur te maken. Dit moest gebeuren met respect voor de renaissance stijl waarin het kasteel was gebouwd. De Cock nam een aantal schoorstenen voor zijn rekening, op een ervan beeldhouwde hij de Vrijheid en de Godsdienst, zo weten we uit schriftelijke bronnen. Want deze decoraties hebben de tijd niet overleefd. Eerst is in de Franse Tijd het interieur van het kasteel grotendeels ontmanteld, vervolgens zijn bij de verbouwing van het kasteel tot Militaire Academie in 1827 de renaissance decoraties van het exterieur respectloos weggehaald.
Het Breda's Museum heeft nu iets van de schade ingehaald door de aankoop van dit 34 cm hoge terracottabeeldje van De Cock, getiteld ‘BEL’-lum, de oorlog. De kunstenaar heeft het eigenhandig geboetseerd, vervolgens is het gebakken zodat het kon dienen als model voor afgietsels, in gietklei of brons. Het begrip oorlog wordt voorgesteld door een putto met een zwaard in de rechterhand, gezeten op een mortier waarnaast een granaat en een paar kogels liggen. Een andere putto zet hem een helm met pluimen op, als teken dat de strijd kan beginnen. Of neemt hij de helm juist af omdat de strijd beëindigd is? Moeilijk te zeggen zolang niet duidelijk is of het beeldje betrekking heeft op een specifieke gebeurtenis. Er zou een relatie kunnen met de vredesbesprekingen voor de Spaanse Successieoorlog in Geertruidenberg in 1710. Maar dit verschaft nog geen zekerheid over de betekenis, de vredesbesprekingen waren geen succes. Het kan natuurlijk ook dat De Cock uit commerciële overwegingen de betekenis opzettelijk ambivalent heeft gehouden - bruikbaar voor oorlog en vrede.
Auteursrechtelijk beschermd