Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 132

[p. 79]

Tijdschriftenrevue

Bzzlletin
16de jg., nr. 148, aug. 1987

Léon de Winter interviewde R. Rubinstein over haar relatie met het jodendom. H. Eggels deed ongeveer hetzelfde, maar dan met R. Kopland en over zijn poëzie. In aansluiting hierop analyseert K. van 't Hof een gedicht uit Wie wat vindt heeft slecht gezocht. J. Brockway vertelt nogal vlugvlug wie de Engelse schrijver P. Bailey is. Interessanter en diepgravender vond ik het essay van J. van der Vegt over Patrick Kavanagh, een Iers dichter en naar verluidt de missing link tussen Yeats en Seamus Heaney. M. Rotenstreich vergelijkt Kossmanns Geur der droefenis met Thomas Manns Tonio Kröger, en komt tot de vaststelling dat de hoofdfiguren van beide romans lijden aan ‘Erkenntnisekel’, d.i. walging voor het luciede, analytische karakter van hun eigen geest. Voorts behoorlijk proza van R. Dorrestein en gedichten van V. Vroomkoning. Nadat R. Dorrestein in De Tijd de soms wat cru formulerende coming critic Koos Hageraats al eens flink op zijn lezerij had gegeven, tonen A. van Zoest en N. Scheepmaker zich hier meer dan bereid het karwei voor haar af te maken.

De Brakke Hond
4de jg., nr. 14, juni 1987

Het zal wel niet juist zijn, maar een boutade is ook in deze van deftigheid stijfstaande revue nooit weg: door De B.H. (sic) waait de geest van Boon, Céline en Bakoenin. Ik bedoel daarmee dat anarchisme, afkeer van en spot met heilige huisjes en een soort naturalisme met veel geweld en seks vaste ingrediënten van dit tijdschrift zijn. Men leze er de verhalen van J.M. Berckmans, M. Tritsmans, L. Verschueren en W. de Bleser maar op na. De meeste prozabijdragen zijn overigens in pijnlijk slecht Nederlands geschreven, maar geen Hond die zich daaraan stoort. De Ernstige Muze van de Poëzie is duidelijk niet welkom. ‘Lichte verzen’, dus maar, en wel van o.a. E. Waterland, M. van de Craen en T. Lanoye. Anarchistisch is in elk geval ook het essay van F. Hellemans, dat net als het lijkt te beginnen ophoudt en zo te zien nergens over gaat. P. Claes vertaalde het eerste hoofdstuk uit Histoire de l'oeil, volgens hem Batailles meesterwerk.

Hollands Maandblad
29ste jg., nrs. 5-6 en 7-8, mei-juni en juli-aug. 1987

In het eerste van deze beide dubbelnummers herdenkt de redactie de eerder dit jaar overleden auteur Dick Hillenius. Hillenius was bioloog, prozaschrijver, dichter, medewerker aan Hollands Maandblad en andere tijdschriften, en als dusdanig wordt hij herdacht door o.a. K. van het Reve, J. Goudsblom, Aad Nuis, M. 't Hart, K. Schippers en hoofdredacteur K.L. Poll. Niet de minsten in de kikkerpoel der Nederlandse letteren. Voorts bevat dit nummer niet bepaald meeslepende Hongaarse notities van J.J. Peereboom, een bijzonder grappig gedicht van Renée van Riessen.

In nr. 7-8 noemt F.A. Muller Fritjof Capra, de

[p. 80]

auteur van The Tao of Physics, ‘een filister en een charlatan’. Hij onderbouwt die stelling in een wel grappig polemisch opstel. Het gevaar van het genre is wel, en dat blijkt ook hier weer, dat je het na Brouwers, Komrij en Hermans allemaal al eens gezien hebt, maar dan beter uitgevoerd en met meer heilig vuur. E. Bindervoet en R.J. Henkes schrijven een even chaotisch als satirisch stuk over de journalistiek in Nederland. Verder een leesbaar verhaal van J. Siebelink en goede gedichten van T. Tellegen. Net als in het vorige nummer breit K.L. Poll voort aan zijn ‘tijdsgedicht’, dat de titel ‘Het Meer van de Ondank’ draagt en alle maanden van het jaar de revue laat passeren.

N.W.T.
4e jg., nr. 4, aug.-sept. 1987

Volgens Frank Albers is de Nederlandse cultuur provincialistisch en zal zij dat altijd blijven. Dat is ongetwijfeld waar, en het zou interessant zijn als Albers ons eens kon uitleggen waarom dat zo is. Jammer genoeg doet hij dat slechts gedeeltelijk. Voor de rest heeft zijn stuk veel weg van een perfide en/of masochistische tirade over hoe onbenullig we met zijn allen wel zijn. Polemik muss sein. De geest van Flaubert bezoekt nu ook het N.W.T. Zo duikt hij op in het leuke stuk van de Engelse schrijver Julian Barnes, die uitlegt hoe hij tot het schrijven van Flauberts papegaai kwam. Verderop wordt Flaubert door Mario Vargas Llosa de ideale literator genoemd. De auteur van Madame Bovary laat immers zien dat het mogelijk is een groot publiek te bereiken en toch kritische, non-conformistische literatuur te schrijven. Llosa betreurt dat die combinatie van communicatie en kritiek steeds zeldzamer wordt. In een inderdaad nogal ‘waaghalzerig’ stuk probeert J. Berger aan te tonen dat de natuurlijke omgeving van een volk een wezenlijke invloed heeft op de kunst die dat volk voortbrengt. Zo zou er een relatie bestaan tussen het door Berger geponeerde feit dat de Spaanse schilderkunst nooit het wezen, maar slechts de buitenkant van de dingen afbeeldt, en het landschap van het Spaanse binnenland. Een gedurfde idee, en Berger slaagt erin ze nog aannemelijk te laten klinken ook. Bovendien vind ik wat hij over Goya en Velasquez schrijft op zich al de moeite van het lezen waard. Een mooi stuk is er ook van hoofdredacteur Herman de Coninck, die bij het onlangs verschenen Volledig dichtwerk van J.A. dèr Mouw zo zijn bedenkingen heeft, ook al vindt hij Dèr Mouw wel een groot dichter. B. Verschaffel heeft het over het neokatholicisme van schrijvers als Barrès en Huysmans, en vindt dat hedendaagse ‘katholieke’ schrijvers als Reve en Kellendonk daar weinig mee te maken hebben. J. Kruithof neemt het op voor C. van Bruggen, die naar hij beweert een moderner schrijfster is dan doorgaans van haar wordt aangenomen. Ik las goede gedichten van W. van Toorn en Eva Gerlach, en acceptabel proza van de betreurde Marc Mijlemans en de Japanse schrijver Shusaku Endo. Nieuw is de ‘Parijse kroniek’. In deze aflevering stelt Charles Wentinck werk van G. Matzneff, C. Magris en J. Green voor.

Poeziekrant
11de jg., nr. 4, juli-aug. 1987

Piet de Moor had een intelligent gesprek met Rutger Kopland. S. Evenepoel, van zijn kant, ging op de thee bij E. Spinoy, van wie R. Ekkers de debuutbundel bespreekt. G. Malfliet brengt een wat stuntelig geschreven eresaluut aan de in 1985 overleden dichter Cees Buddingh'. Nogal huilerig is het stuk van C. Rossie, die zich erover beklaagt dat de Nederlandse uitgeverijen P. Hoosemans' vertalingen van Baudelairs Fleurs du Mal verkozen boven zijn ‘herzingingen’. Na lezing van de samen met het stuk afgedrukte proeven van beider kunnen vrees ik dat ik die uitgeverijen wel kan begrijpen. H. Speliers blijkt niet erg enthousiast over het Volledig dichtwerk van de dichter J. A dèr Mouw (‘Adwaita’). Knappe ‘fragmenten’ van de hand van D. van Bastelaere.

Varia

In het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (Deel 103, nr. 2) gaat B.C. Damsteegt in op Huygens' Nederlandse grafschriften.

(03.11.1987)

Erik Spinoy en Stefaan Evenepoel