Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 126

[p. 795]

Tijdschriftenrevue

Heibel
16de jrg., nr. 1, sept. 1981

Een redactionele inleiding situeert, na zowat vijf jaar nieuwe Heibel, het blad nog eens tegenover andere literaire en algemeen culturele tijdschriften en tegenover andere media. Mark Schaevens had een gesprek met de Nederlandse marxistische publicist Siep Stuurman. ‘Brief van een moeder aan een moeder’ herkauwt nog eens een aantal clichés over moeder- en vaderrollen, over gezag en vrijheid in de opvoeding. Heel plezierig is de voorstelling, met vertaling, van honderd Spaanse ‘greguerias’, een wat surrealistisch ogende variant van aforismen. Zo van: ‘De droom is een bewaarplaats van verloren voorwerpen.’ Louis Dieltjens stelt heel uitvoerig en grondig de Engelse socialistische literatuurtheoreticus Raymond Williams voor. In ‘Retoriek van de dialectiek: dialectiek van de retoriek ‘onderzoekt Nico Peters de rol van de stijlfiguur ‘commutatio’ (dat is die van de titel) in de teksten van Marx. Ten slotte een systematische inhoudsopgaven van de nieuwe Heibel.

Bzzlletin
10de jrg., nr. 88, sept. 1981

Heel wat aandacht wordt aan buitenlandse auteurs besteed in dit nummer. James Brockway schrijft over Charles Dickens: een overzicht van de mateloze veelzijdigheid van de man. Diny Elsenaar-Pijpers stelt de Cubaanse auteur José Lezama Lima voor. Daarbij sluit de vertaling aan van een hoofdstuk uit zijn roman ‘Paradiso’. Amy van Marken brengt verslag uit over een recent Strindberg-festival in Stockholm. Phil Kalpana en Ellis Elburg spraken met de Indonesische auteur Pramoedya Ananta Toer, en W.F. Wertheim belicht diens historische romans. Een heel merkwaardige invalshoek tot de literatuur- en kunstgeschiedenis is die van Jaap T. Harskamp. Hij onderzoekt de rol van ‘creatieve rivaliteit’ in artistieke ontwikkelingen. Aart van Zoest poogt een synthetisch beeld te geven van ‘de wereld volgens W.F. Hermans,’ en Charles Vergeer vervolgt zijn onderzoek naar de biografische achtergronden van Van Schendels ‘Fratilamur’. En ten slotte: verhalen van Jan Siebelink en Loek Meijer, gedichten van Hanneke van Buuren, Daan Cartens en Roeland Fossen.

Poëziekrant
5de jrg., nr. 5, sept-okt. 1981

Twee Vlaamse dichters komen in een interview aan bod. Armand van Assche sprak met Marcel Obiak naar aanleiding van zijn bundel ‘Suite’, en Stefaan Evenepoel had een gesprek met Luuk Gru-

[p. 796]

wez. Jan van Coillie bepleit met veel overtuiging en kennis van zaken een ernstige aandacht voor kinderpoëzie. Remco Ekkers bespreekt ‘Verder geen leed’ van Eva Gerlach, José de Poortere recenseert een tiental bundels, Armand van Assche stelt buitenlandse poëzie in vertaling voor en Stefan Hertmans is erg te spreken over de ‘constructieve lyriek’ van Beurskens en Van Schoonhoven. Een belangrijk essay is dat van Wilfried Adams over het verzameld werk van Jan de Roek. ‘Dreyfus in het dorp’ is een bundel van Hedwig Speliers uit 1965. De eerste en integrale publikatie ervan staat in dit nummer. Een mooi initiatief. Naar aanleiding van het 3de Europees poëziefestival te Leuven, rond het thema ‘Poëzie in de stad’, schreef Frank de Crits persoonlijke herinneringen en impressies over Brussel en de Vlaamse poëzie.

Yang
17de jrg., nr. 100-101, sept. 1981

‘Kunst in Vlaanderen, 1945-1980’ is het onderwerp van dit zeer verzorgde dubbel- en jubileumnummer. Het bevat in hoofdzaak overzichten van diverse kunstvormen. Rudolf van de Perre overloopt in een helder informatief stukje de belangrijkste tendensen en figuren in de naoorlogse Vlaamse poëzie. Het proza wordt verdeeld onder twee chroniqueurs: Pliet van Lishout schrijft over de periode 1945-1965 en Hugo Bousset sluit daarbij aan met een opstel over één richting in het recentere proza: die van ‘taalkritiek en taalcreatie’, of anders gezegd de dubbeltendens totaalproza / absoluut proza. ‘De volle holte van de letter O’ is de ronde titel waaronder Jean-Marie Maes een overzicht geeft van ‘Aspecten van de literaire kritiek in de niet-officiële Vlaamse literaire tijdschriften in de jaren 60 en 70’. ‘Vanuit de engelenbak’ overschouwt Erwin D.A. Penning het naoorlogse theater in Vlaanderen, terwijl Herman Sabbe het muziekleven kritisch inventariseert. Octave Scheire beschrijft ‘De naoorlogse ontwikkeling van de Belgische schilderkunst’. Het poppentheater komt aan bod in een interview van Michel van Mullem met Freek Neirynck. Veel informatie bij elkaar dus. Toch is het een beetje jammer dat een blad voor ‘literatuur en kommunikatie’ de kans niet te baat genomen heeft om ook eens buiten de traditionele kunstvakjes te treden, met overzichten van dingen als popmuziek, strips, t.v.-spel e.d. Een andere keer misschien. Onrechtstreeks komen die dingen overigens toch ter sprake in een essay van Carlos de Vrieze over allerlei vormen van communicatie. Ten slotte nog van dezelfde De Vrieze een voorstelling van het werk van Michel Foucault.

De revisor
8ste jrg., nr. 4, aug. 1981

‘Vallende ouders’ is een vlot, nogal wrang verhaal van Patrizio Canaponi. Ad Zuiderent, H.H. ter Balkt, Piet Meeuse en Marcel Koopman leveren heel goede gedichten. ‘Waarom surrealisten automatisch schreven’ wordt ons haarfijn uit de doeken gedaan door Fred Drijkoningen. Rob Delvigne en Leo Ross hebben de roman ‘Ondergangen’ van Jacob Israël de Haan van onder het stof opgedolven en publiceren daarvan nu een fragment, met inleidend commentaar. Paul Groot tracht de beweegredenen en uitgangspunten van de kunste-

[p. 797]

naar Ger van Elk duidelijk te maken: een niet overdreven helder stukje. In ‘Horatius en waarde-oordelen’ commentarieert P.H. Schrijvers een aantal poeticale uitgangspunten van Horatius.

Varia

- In deze rubriek nooit eerder vertoond is het tijdschrift H.A.M., voluit Honest Arts Movement. Een nogal luxueus geval, uitgegeven door de gelijknamige v.z.w., waarvan diverse auteurs en kunstenaars deel uitmaken. De literaire redactie berust bij Willie Verhegghe en Frans Vyncke, de plastische bij Martin R. Baeyens en Herman Schepens, die ook coördinator is. Lid wordt men vanaf 400 fr. (tot 6.500 fr.). Secretariaat: Paviljoenweg 40, 9110 Gent. Het tot nu meest recente nummer van dit driemaandelijks blad (7de jrg., nr. 2, 1981) is een hulde aan Camille D'Havé.

- Eveneens nieuw op het programma is Hart-slag, nu al aan zijn 4de jaargang. Een jaarabonnement op dit eveneens driemaandelijks blad kost 450 fr. ‘Redaktionele korrespondenten’ zijn Johan Viaene en Eddy Devolder. Onderhavig nr. (4de jrg., nr. 1, juli 1981) is een wat wazige, edoch ludieke publikatie, met wat plastische kunst, wat strips en visuele poëzie.

- Ook nieuw hier is Creare, een tweemaandelijks tijdschrift, geleid door Willy Copmans, Fabriekstraat 5, 2440 Geel. Een abonnement kost 350 fr. Het is een verzorgde uitgave, waarvan het nr. 4 van de 10de jrg. (sept. 1981) gevuld is met werk van de redactie, naar aanleiding van het 10-jarig bestaan. Een kennelijk nogal streekgebonden, maar allerminst onsympathiek blad.

- Gezelliana (11de jrg., nr. 1, 1981) bevat twee bijdragen. R. Lagrain stelt ‘Een herontdekte zelfstandige publikatie van Guido Gezelle’ voor. Het betreft een gelegenheidsgedicht. J. Geens inventariseert en commentarieert ‘De Gezellestudie in 1978 en 1979’.

Het gespecialiseerde blad De negentiende eeuw (5de jrg., nr. 2, aug. 1981), een uitgave van de gelijknamige wetenschappelijke werkgroep, is dit keer helemaal gewijd aan de Nederlandse Taal- en Letterkundige Congressen in de 19e eeuw.

- In Streven (48ste jrg., aug-sept. 1981) schrijft Ludo Abicht over Nobelprijswinnaar ‘Czeslaw Milosz. Een Pools dichter in Berkeley’. Hugo Brems onderzoekt overeenkomsten en verschillen in betekenisvorming bij Cobra-schilders en experimentele dichters in ‘Verf is (g)een woord’. In het oktobernummer spelen twee overzichten van de roman tussen '70 en '80 op elkaar in. B.M. Salman stelt de zgn. Revisor-auteurs tegenover de realisten. Leo Geerts corrigeert dat beeld door aandacht te vragen voor enkele Surinaams-Antilliaanse auteurs, voor het taalpolitieke engagement van o.m. Robberechts en Vogelaar, voor een auteur als Brakman en enkele feministische auteurs.

- In Kultuurleven (48ste jrg., nr. 7, sept. '81) bespreekt J.J. Wesselo proza van o.m. L.P. Boon, R. van de Velde, Ger Verrips, L.H. Wiener, Alex

[p. 798]

Rosseels en Herwig Waterschoot. Maurits Engelborghs schrijft over J. Conrad en Virginia Woolf.

- In De Gids (144ste jrg., nr. 5, 1981) schrijft Philippe Noble over ‘Du Perron en zijn Franse vrienden’.

- Wat ook bestaat, is het tijdschrift Eigen. Het is een ‘Literair tijdschrift voor Groot-Roeselare (en verder!), uitgegeven door de Lettergilde van het Klein Seminarie-instituut, Roeselare’. Hoofdredacteur is Joost Vanbrussel, Nonnenstraat 12 te ibidem.

10.11.81

Hugo Brems