Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 122

[p. 396]

Tijdschriftenrevue

Appel
1977, nr. 1

De worm zit in de appel. Eerst stuurt ex-redacteur Roger Vanbrabant een stencil rond om te zeggen dat hij niet meer met G. Wulms kan samenwerken. Tegelijk hoopt hij ‘dat het tijdschrift pluralistisch zal mogen blijven’. En nu vertelt Wulms in zijn redactioneel artikel dat de volgende nummers ‘door een open en pluralistische redaktieraad samengesteld worden’. En zo is iedereen tevreden.

Deze aflevering bevat een hele resem gedichten van meest jongere of minder bekende dichters (-essen). Wie het allemaal de moeite waard wil vinden moet wel speciale maatstaven aanleggen. Zoals hier ergens voorgesteld wordt: ‘Het kan best dat de opgenomen “poëzie” niet boven een vriendelijke, vertrouwelijke en goed geformuleerde mededeling uitstijgt, dat ze niet veel meer is dan in stukjes geknipt proza.’ Dat zou best wel eens kunnen, ja. Maar dan valt er natuurlijk nog te discussiëren over de kwaliteit van dat proza.

Dimensie
1ste jrg., nr. 3, april 1977

Voorwaar een goed nummer. Maar dat komt misschien doordat de Dimensiedichters zelf op de achtergrond blijven. Alles draait rond A. Bontridder en M. Wauters. Vooral de merkwaardige samenwerking van die twee in enkele uitgaven van gedichten van Bontridder bij tekeningen van Wauters wordt belicht. Niet alleen wordt uit die onbereikbare bibliofiele uitgaven rijkelijk materiaal overgenomen, maar daarbij sluit ook een opstel aan van B. Kooijman over ontstaan en betekenis ervan. Verder heel wat gedichten, getuigenissen, brieffragmenten over de twee dichters, van L.P. Boon, G. Gils, H. Claus, B. Cami. Wim Hazeu schrijft over zijn ontdekking van Bontridder en de relatieve onbekendheid van de Tijd-en-Mens-dichters in Nederland.

Hart-slag
1ste jrg., nr. 1, maart 1977

Nieuw tijdschrift, onder redactie van Kris Lenaerts, Jotie t' Hooft en Jacques 't Kindt: Nazarethse dorpweg 16, 9770 Kruishoutem. Jaarabonnement 250 fr. op rekening 068-0633000-05. Over het ontstaan en de bedoelingen vernemen we een en ander uit de briefwisseling tussen de redacteurs. Hart-slag wil ‘kreatieve mensen die zich individueel opstellen aan bod laten komen.’ Voorts is men van plan strenge selectienormen te hanteren. Dit eerste nummer is niet kwaad: reprodukties van een kunstwerk van Paul van Gijsegem, met een be-

[p. 397]

geleidende tekst van de kunstenaar. Goede gedichten van Geert Verhool, foto's van Rudi Nachtergaele en een knappe cartoon-strip van S. Vandoorne. J. Viaene en P. Pitoors leverden een knappe montage van tekst en foto's.

Hollands maandblad
18de jrg., nr. 353, april 1977

‘Een avond in Dordrecht’ is een nieuw troosteloos verhaal van J.M.A. Biesheuvel. Een ander verhaal, ook niet zo heel sterk, is van Anne Marie Baart: ‘Adagio en niet zo krampachtig’. Er zijn gedichten van C. Buddingh' en G. Komrij. J.P. Guépin vervolgt zijn essay ‘Alleen kunst kan ons redden’, met een hoofdstuk over retoriek. R. Rubinstein en S. de Voogd kibbelen over emancipatie en feminisme.

Maatstaf
25ste jrg., nr. 3, maart 1977

‘Ik schrijf u vanuit een hotelkamer’ is een heel goede tekst van L.P. Boon. Ook goed is een verhaal van J.M.A. Biesheuvel: ‘Vreemd geruis’. Hetzelfde geldt voor de gedichten van W. van Dooren. ‘De voortplanting van de literatuur’ is weer zo'n betuttelend opstel van Mulisch’ hagiograaf J.H. Donner, waaruit moet blijken dat elk boek van Mulisch zijn beste is. Voorts artikels over ‘Alexander Parvus-Helphand, een socialist die van champagne hield’ (G.W. van der Meiden), de status van de middeleeuwse vrouw (H.J. Kuster) en de Franse auteur Hugues Rebell (M.H. Knoeck). ‘In de marge’ vertelt J. Den Haan anekdotes over A. Roland Holst als Jany de charmeur.

Nieuwe stemmen
33ste jrg., nr. 3, febr.-maart 1977

Robin Hannelore schrijft een mooie poëziecyclus, vol liefde voor de natuur: ‘Zeven canzones om te citeren bij een fles jenever op Kempense moerbeien’. Ook goede gedichten van Erick Verpale en Nicole Doise. Ernst-Willem Cox schreef een toneelspel, geïnspireerd op het passieverhaal. Het laatste bedrijf ervan wordt hier opgenomen.

Ons erfdeel
20ste jrg., nr. 2, maart-april 1977

Heel wat parallelgevallen in deze aflevering. Zo over Nederlandse literatuur in Polen (Zofia Klimaszewska) en Poolse literatuur bij ons (J. de Wit), naar aanleiding van het verschijnen van ‘Het pad van de carrière’, een bundel Poolse verhalen in Nederlandse vertaling. Paul de Wispelaere en Ruud Kraayeveld schrijven beiden over materialistische literatuurtheorie: De Wispelaere uitvoeriger, genuanceerder en ruimer gedocumenteerd, maar beiden zijn het eens over de heilloze verwarring tussen maatschappijvisie en wetenschappelijke pretentie. In hetzelfde probleemveld ligt een opstel van H. van der Hoeven: ‘Liever Hildebrand dan Marx, Over sociologie en geschiedenis’; een pleidooi voor de literatuur als historische bron en de geschiedschrijving als poëtische opgave. Ton Frenken schrijft een eerste reeks ‘notities over recente beeldende kunst in Nederland’, en J. Boyens stelt het veelzijdige beeldhouwwerk van Frans Gast voor. Verder o.m. een overzicht door V. Nachtergaele over ‘De betrokkenheid bij Vlaanderen van de franstalige Vlaams-Belgische auteurs’, en

[p. 398]

een bijdrage van A. Walrecht tot de polemiek rond het niet-toekennen van de M. Nijhoff-prijs voor vertalingen. In de literaire kroniek wordt werk besproken van W.M. Roggeman, P. de Wispelaere, J. Geeraerts, A. Kossmann en M. van Paemel.

Tirade
21ste jaargang, nr. 223, maart 1977

C.P. Courtney schrijft over de literaire vriendschap tussen Belle van Zuylen en James Boswell. In ‘Louis Couperus als naturalist’ situeert Herman Verhaar de auteur tegenover het decadentisme en anderzijds de opvattingen van E. Zola. J. Goedegebuure confronteert Joyce & C^o en J.G. Siebelink met hun grote leermeester J.K. Huysmans. Dat bekomt hen niet. Drie goede gedichten van Sipko Melissen.

Varia

- In de VWS-Cahiers (12de jrg., nr. 1, lente 1977) stelt Willy Spillebeen de dichter Marcel Coole voor.

- Het seizoen zit er voor iets tussen. We vernemen het verschijnen van nieuwe tijdschriften als Deus ex machina, Hart-slag, Verbazing. En nu gaat Heibel nog maar eens uit zijn as verrijzen als driemaandelijk literair en cultureel tijdschrift. De nieuwe redactie bestaat uit P. Aerts, R. de Schutter, E. Hulsens, P. Ickx, W. Nauwelaerts, J. Note, Robberechts en W. van den Broeck.

- De dichters Marc Bruynseraede en Wim Nimmegeers en de plastische kunstenaars Marc Bruylants en Jean-Marie Legrand kondigen de oprichting aan van een nieuw ‘bezield artistiek kreatief tijdschrift’: Deus ex machina. Het eerste nummer moet voorjaar 1977 verschijnen.

- In het Tijdschrift van de V.U.B. (17de jrg., nr. 4, 1975) schrijft D. van Berlaer-Hellemans over ‘August Vermeylen en de valstrikken van de literatuurgeschiedenis’: een demonstratie van de mogelijkheden en onmogelijkheden van een echte literatuurgeschiedenis, aan het ‘geval’ Vermeylen. S. Govaert confronteert W. Ruyslinck en I. Michiels, als ‘twee schrijvers tegen de vervreemding’.

In Leuven werd een werkgroep ‘Verbazing’ opgericht door Fil Hantko en H. van Molle. De bedoeling is in het najaar een nieuw tijdschrift op te richten. In afwachting wordt een wedstrijd voor teksten uitgeschreven, zonder onderscheid van genre, stijl, enz. Verdere inlichtingen en reglement bij Werkgroep Verbazing, p/a M. de Meulenaer, Muurveld 37, 1700 Asse.

- In Kultuurleven (44ste jrg., nr. 3, maart-april 1977) schrijven samensteller E. van Itterbeek en B.J. de Clercq bedenkingen rondom de ophefmakende bloemlezing ‘politieke poëzie’.

Hugo Brems