Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 119

[p. 778]

Roger van Gaever / Kindergeluk

‘Gooi dat biggetje maar buiten, het is dood’, zei vader zonder opzien, terwijl hij met de rechterhand de uier van de zeug masseerde, en met de linker de biggetjes, rozig en broos als porseleinen spaarvarkentjes, een tepel in het muiltje duwde. De zeug lag rustig en languit op haar rechterzij, met de rug tegen de houten balk die vader daags te voren op vijftig centimeter van de muur had aangebracht om te voorkomen dat ze haar kleintjes tussen haar rug en de muur zou verpletteren. Vader wist altijd precies, op een dag nauwkeurig, wanneer de biggetjes zouden geboren worden. Hoe dàt mogelijk was, kon ik toen nog niet begrijpen, en ik had ook niet de behoefte om dat te weten, vader wist het, vader wist alles en zo was het goed ook. Wèl had ik al gezien dat moeder soms iets op de almanak schreef die in huis aan de muur hing en die we met nieuwjaar gekregen hadden van de Boerenbond, en ik had haar al vaker horen zeggen tegen vader ‘de zeug haar tijd is uit’ of ‘Nelly rekent morgen’, en vader scheen dat allemaal te verstaan, want dezelfde dag begon hij de stal uit te mesten, gooide er een hoop vers stro in, monteerde de balk en zette een grote waskuip gereed, want zodra de biggetjes er allemaal waren, werden ze in de kuip gezet en in huis gedragen, waar moeder ze één voor één op de schoot nam, het kleine muiltje openspalkte door haar vinger er van opzij in te steken, en vader neep de naaldscherpe tandjes af met een tangetje, want als hij dat niet deed zouden ze hun moeder de knopen van haar frak bijten, zei vader lachend, en dan kan de zeug zelfs heel woest doen van de pijn en soms gebeurt het dat ze zo kwaad wordt dat ze haar eigen biggetjes opeet, en dat was waar ook, want bij oom Albert had ik eens nog juist de achterpootjes van een biggetje met veel gekraak zien verdwijnen in de enorme muil van het moedervarken. Ik vond dat vreselijk, een moeder haar eigen kinderen zien opeten!

Met de rechterhand droeg ik het dode varkentje naar buiten bij zijn achterpootje, en voorzichtig, als om het geen pijn te doen, legde ik het op zijn rugje naast de muur in het koele gras. Gehurkt ging ik erbij zitten en ik kon mijn ogen niet weghouden van het weerloze wezentje dat daar onbeweeglijk lag, teer, bijna doorschijnend. Ik kon niet geloven dat het dood

[p. 779]

was, zoals vader beweerd had, omdat ik niet begreep wat dood zijn was. Dood! Vaak had ik me proberen voor te stellen hoe ik me zou voelen als ik eens dood zou zijn, terwijl ik languit in het stro lag in de hangar, en telkens hield ik dan mijn adem in, om me ècht dood te voelen, want een dode ademt niet, en ook het biggetje ademde niet, want zijn buikje ging niet op en neer zoals dat bij levende biggetjes zeer snel op en neer gaat. En toch kon ik niet aanvaarden dat het beestje écht dood was, dat kón toch niet, het was pas geboren en nog niet eens helemaal droog, en het lijfje was nog warm. Misschien zaten er alleen maar slijmen in het muiltje zodat het niet ademen kón, maar wel wilde. Lang bleef ik zonder pinken gehurkt bij het biggetje waken, mijn rechterbeen begon te slapen, maar ik bleef maar wachten of er geen beweging in wilde komen, of het beestje eens zijn oogjes wilde opendoen. Ik vergat zélf bijna te ademen. Plots kreeg ik echt medelijden met het diertje dat hier in de kou lag, terwijl de andere aan de warme uier lagen en warme melk mochten drinken. Dat vond ik erg en om mijn medelijden te tonen aaide ik met de linkerhand over het rugje, en plots, het was bijna een wonder, zag ik dat het biggetje heel eventjes slikte, een klein smakgeluidje maar en een lichte rilling voer door gans het zachte, satijnen lijfje.

‘Pa, kom vlug, het biggetje leeft nog, want het heeft geslikt’, riep ik heel blij, en werktuigelijk sprong ik recht en liep 't varkenskot in, en ik dacht niet meer aan mijn rechterbeen dat sliep.

‘Pa, haast u, want het leeft nog, 'k heb het gezien, het slikte’, drong ik aan. Aanvankelijk scheen vader me niet te geloven, doch om me niet teleur te stellen ging hij mee, nadat hij het tiende biggetje de navelstreng had afgenepen en drooggewreven met zacht haverstro. Opeens voelde ik mijn dolle vreugde opnieuw wegglijden en plaats ruimen voor onzekerheid en twijfel. Misschien was het terwijl ik om vader riep nu echt dood gegaan, voorgoed; misschien was het zijn laatste slikje geweest. Maar waarom had ik het voorlaatste zwelgje dan niet gezien of gehoord, of konden biggetjes hun adem dan zolang inhouden? Zélf had ik ondertussen al zo dikwijls geademd! Ik was echt bang dat vader zeggen zou dat er geen leven meer in te bespeuren viel en dat ik het bij de hond zou moeten gooien, want dààr kwamen alle dode biggetjes terecht, bij Tony, die altijd eerst de oortjes afbeet, en daarna het snuitje afkloof, en ik had al dikwijls het weke schedeltje van zo'n boorlingske horen kraken tussen Tony's krachtige tanden. Maar dit mocht hij niet hebben, ik wilde niet dat Tony het zou opeten, want ik had er bij gewaakt tot mijn been sliep en het had geslikt!

Met zijn ruige rechterhand greep vader het diertje vast. Het kopje hing slap naar beneden en de ribbetjes waren duidelijk zichtbaar als de verf-

[p. 780]

strepen op de achterkant van een matglas.

‘D'er zal niet veel van komen’, zei vader gevoelloos en hij legde het vrij ruw neer. ‘Maar we zullen eens proberen met de kunstmatige ademhaling’, voegde hij eraan toe toen hij mijn gezicht zag betrekken van verdriet. Ik begreep niet wat dat was, maar toch was ik ervan overtuigd dat het daarmee zou gaan, want vader kon immers àlles!

Hij had het beestje op zijn rugje gelegd en bewoog de voorpootjes heen en weer, omhoog omlaag, en hij drukte ze goed tegen de ribbetjes aan en af en toe blies hij in het muiltje. Plots hoestte het beestje met een bang, kneuterig kuchje als van een slapende baby die zijn fopspeen niet meer voelt.

‘Het komt er door’, juichte ik, en op dat ogenblik had ik vader kunnen omhelzen van vreugde en dankbaarheid, hoewel ik 's morgens nog een flink pak slaag had gekregen omdat ik per ongeluk een ruit van de paardestal had ingegooid.

Langzaam pompte vader verder aan de tere pootjes, en het biggetje, dat daarstraks nog opaalkleurig en bijna doorschijnend was, rozigde helemaal op.

‘Peuter eens met een strootje in de neusgaten, dan zal het niezen en zijn al de slijmen weg’, beval pa op een veel mildere toon als toen hij zei dat ik het moest weggooien. Het varkentje niesde zoals vader voorspeld had. Ik vond pa een échte dokter.

‘En nijp nu het navelpeesje dicht’, commandeerde de dokter, terwijl hij wat langzamer met de pootjes zwengelde.

Zonder mij af te vragen waarvoor dàt nodig was (vader wist het, dat was voldoende) greep ik het blauwrode, glibberige darmpje vast dat zo uit het buikje scheen gezakt te zijn, en neep eraan, niet te hard want het zou pijn doen. Ik was blij dat ik de dokter helpen mocht, en als het beestje erdoor zou komen, zou het dat toch ook gedeeltelijk aan mij te danken hebben, want ik had geduldig gewacht op het slikje, toen het nog dood was.

Na een poosje liet vader de pootjes los, het biggetje ademde nu langzaam, maar weldra vlugger en vlugger, op eigen krachten, en het knipperde eens heel even met zijn diepliggende piepkleine oogjes, en het probeerde zelfs al op eigen pootjes te gaan staan, maar het viel telkens om.

‘Het is erdoor’, zei vader ook blij, hoewel hij er niet zo vrolijk uitzag als ik, maar och, grote mensen laten dat zo niet zien dat ze blij zijn, maar toch hoorde ik zijn vreugde in het timbre van zijn stem. Hij droeg het varkentje in de stal en scharrelde een ander biggetje weg om een kraantje vrij te maken voor het beestje dat wij opnieuw hadden doen leven, en weldra dronk het met korte, smakkende teugjes.

Wat een spektakel, zo tien kleine, levende speelgoedvarkentjes die aan de buik van de zeug door elkaar wriemelden, tunneltjes groeven in het warme,

[p. 781]

zachte stro, en altijd weer hun zelfde kraantje vonden. Een echt wonder, vond ik.

‘Pa, zouden er nog biggetjes komen? En hoe weet ge wanneer er weer eentje gaat komen?’ vroeg ik sterk geïnteresseerd, want ik wilde later ook dokter worden en dode biggetjes weer doen leven.

‘Als de zeug met haar staart in 't stro kwispelt, betekent dit dat er eentje op komst is’, zei hij, terwijl hij de buik van de zeug betastte, even boven de uier.

‘Een stuk of vijf verwacht ik er toch nog’, voorspelde hij.

Ik vroeg me af hoe al die biggetjes daar wel samen konden zitten in die grote buik, of ze het niet benauwd hadden, want het moest wel erg donker en warm zijn binnen in de zeug, en hoe de biggetjes wisten wanneer het hun beurt was om naar buiten te komen. Maar ik stelde nu geen vragen, want ik moest goed toekijken of de staart nog zou kwispelen.

Het moederbeest knorde zacht, en heel gelijkmatig, het was net gorgelen.

‘Hoe is het?’ vroeg moeder, die de kippeëieren gegaard had, en in 't voorbijgaan even haar hoofd in 't varkenskot stak.

‘Ze ligt rustig’, antwoordde vader, ‘veel zog.’ Dat gorgelen van de zeug was dus de melk die ik naar de kraantjes hoorde lopen.

Ik was vlak achter het beest gaan zitten en mijn ogen lieten de harige krulstaart geen ogenblik los. Af en toe reuzelde hij in het stro, maar dat was waarschijnlijk om een vlieg te verjagen, want het was telkens maar een kort, droog slagje.

Plots knorde ze onregelmatiger, en het leek of zij een inspanning moest doen en de vingerdikke staart klapte luid in het stro en bleef ineens rechtop staan als een slagboom aan de spoorweg om de auto's door te laten, en meteen gleed een slijmerig wezentje naar buiten, gevolgd door een gulpje bloed. Het leefde, en het was alsof er een heel dun plastic zakje omheen zat dat het biggetje probeerde stuk te bijten om eruit te komen.

Heel handig puurde vader het uit zijn verpakking en uit het navelstrengetje neep hij een straaltje heel donkerrood bloed. Dan wreef hij het droog en liet het aanliggen om te eten.

‘Hoe wonder is dat toch allemaal’, mijmerde ik, zonder een verklaring voor het wonder trachten te vinden. Dat was ook niet nodig, want ik was gelukkig.