Deus Ex Machina. Jaargang 6

[p. 87/3]

volle maan

Zonnewende. Schoner woord dan Kerstmis en Nieuwjaar; zij hebben iets ranzigs. Slachtoffers van De Dood en van Het Leven worden herdacht; BRASSENS, SNOEK, DE BELDER. Werden zij maar eens treffelijk herdacht, met een onbesproken uitgave bijvoorbeeld, of met een schitterende tentoonstelling. Het afdrukken van een foto over de volledige voorpagina van een krant zou ook kunnen en liefst zonder teveel kommentaar, geleuter. Het slijten van mensen als slachtvee, niets is zo zielig en aktueel.

De dag dat Dichter en COLIBRANT-Uitgever De Beider begraven werd, stelde ETIENNE VAN HYFTE een nieuwe gedichtenbundel voor van FERNAND HANDTPOORTER. Winterweer en volle maan. Galerij WILLIAM WAUTERS in Oosteeklo. Veel volk op een afgelegen open plek in de Lembeekse bossen. PAUL VAN GIJSEGEM aan de wanden. De TELEVISIE was gekomen. Voor het laatst misschien. Om redenen van besparing zou er worden besnoeid, bij voorkeur in programma's betreffende KULTUUR EN MENSWETENSCHAPPEN. Voor mij niet gelaten. Binnenkort zal dan blijken waar HET VLAAMSE VOLK werkelijk staat, alle schoolvossen, kultuurdragers en andere demagogen ten spijt. In een herwonnen stilte zal dan misschien plaats komen voor een echte dialoog. Voor het in mei '81 verschenen boek LIEFDESVERDRIET van ROOBJEE had Van Hyfte nog geen enkele bespreking gezien. Bijvoorbeeld. CAR FLANDERS, die andere Dichter met grote d, sprak over Handtpoorter als een van dat uitstervend soort schrijvers, de natte pen als enig wapen in de klamme hand. Zover is het al gekomen.

Driekoningen hebben het ver gebracht
en verre gebracht hun giften
hetzelfde doet hun nageslacht
met koelkasten en liften.

Zo staat het er, gedacht, gezegd, gedrukt en geïllustreerd. De bundel heet ‘De klemmen van oud zeer’. De Dichter heet Fernand Handtpoorter, de illustrator Albert Beaussaert. Volgens sommige, jonge lezers zou de poëzie van Handtpoorter nogal ouderwets klinken. Ik kan daar inkomen. Een frisse wind vaart niet tussen zijn versregels en het zou kunnen dat Handtpoorters bron een poel wordt met langzaam toegroeiend kroos. Maar daar zet ik dan een bewering van WERNER PAUWELS (als bij toeval heet zijn in 1955 eerstverschenen bundel DE POEL VAN NETHEID) in Spectator tegenover, als zouden en zullen er altijd dingen zijn die niet anders dan schrifte-

[p. 88/4]

lijk, zelfs niet met een schrijfmachine, kunnen worden gezegd. En dan kan ik niet anders dan uit de bundel De Klemmen van oud zeer, het gedicht op blz. 19 overschrijven: IK STA ALS GRIJS.

Soms sta ik wat alleen
apart of achteraan
ik weet niet veel
met klein verlies te delen.

De schaduwkant de tronk
in zijn verzuurde grond
de prikkeldraad de rond
zijn bast gewonden wonde

Beknot en nooit
verwonderlijk van bloei
in schijn berooid en rijk
ondanks de snoei.

Tilt hij een teer
en mistig vergezicht
geworteld vers
getakt gedicht

Zijn rauwe barst vol
barsten scheuren
ik sta als grijs
onder de kleuren.

Natuurlijk doe ik de bundel onrecht door het bergen van dit gedicht, want het vraagt een bladspiegel en ertegenover staat dan zo een tronk in zwart en wit getekend, met prikkeldraad en al. Doch 't is maar om te zeggen hoe voorzichtig men moet zijn en hoe nutteloos het tenslotte is progressief tegenover oubollig te stellen. Zo hoorde ik MICHEL VAN DER PLAS op de radio aan het oeuvre van GODFRIED BOMANS tillen, alsook JEROEN BROUWERS. En HARRY MULISH, die tilde er niet aan, hij veegde het van tafel. Hoedanook, goede schrijvers, eerlijke Dichters moest men in hun doen laten en ze vooral lezen en dit zeg ik hier zowel voor Handtpoorter als voor Bomans, al hebben zij alleen hun schrijven-zonder-de-hulp-van-een-robot gemeen.

De maan verduisterde. Driekoningen passeerden. Bij het halen van een dagelijks brood liepen wij even bij MOEVAKIS binnen. Zij heet Hilda en is kunstminnend. Moevakis is haar schuilnaam die zij gebruikt om zo nu en dan wat verzen te schrijven. Over Bloemen en Lente, Zomers en Biekens. Haar lijfspreuk: Het Leven is een feest, maar je moet het er zelf van maken. Zij kwam al op de radio. Wie niet? Haar vent, de villabouwer en Volvo-rijder, heet JAN VERCRUYSSE, kunstschilder. Zijn reis-impressies van de Provence reproduceert hij op schildersdoek en die worden dan vakkundig ingelijst. Jan Vercruysse schildert verbluffend goed met zo weinig talent. Het heeft gesneeuwd. Dit is een Open-deur-dag. Wij kijken door de ramen, mijn Indiaanse en ik, liever dan naar al dat kloteloos fraais. Want buiten is de wereld wit, de nieuwe ‘kleur’ van Hoop, Dialoog, Levende Vrede, Geladen Stilte, kortom alles wat wij dezer dagen ontberen.

WIP