De Brakke Hond. Jaargang 8

[p. 162]

Guido de Bruyn
Het humeur van licht

zeven gedichten voor Monet

Onder de maan haast zich een dief.
Zijn maquette van het paradijs
wuift zachtjes in de wind.
Lelies wachten in het water.

Straks plooien ze zich open
in alle trappen van verbazing.
Het licht is hem te slim af
in zijn voortdurend later.

Om te beginnen is er het tekort.
Voor de zucht in het lied van de Akashi Baai
is deze schilder doof.
Hij ziet de boot wel drijven weg
achter een bochel land in zee
maar dat verdriet hem niet.
Hoeveel mist er ook aan te pas komt.
Hoeveel stille wee naar de geliefde daar
ook te verstaan wordt gegeven.
Het lied van de Akashi Baai
wordt door deze schilder niet gezongen.
Hij schildert.
De mist. Niet het tekort.
De prent. Niet het in kaart gebracht verlangen.

[p. 163]

Zondag

 

De moeders en de bijna-moeders

 

zwijgen af en toe onder de taxusboom.

 

De toekomst is gezapig,

 

de tantes koeren.

 

Ze staan op een afstandje en ze koeren

 

onophoudelijk,

 

over alles wat waarempel en waarachtig is.

 

Ik laat ze loeren, niet naar mij

 

maar naar de moeders en de bijna-moeders

 

onder de taxus op mijn schilderij.

 

 

 

Ik haat de zon die bekvecht

 

met de schaduw onder tafel.

 

Ik, knecht van het humeur van licht

 

tussen wolken en gebladerte.

 

(Ik, auteur van de de leugen van het fruit

 

op tafel, van het liefelijk gemorst eczema

 

van de zon op stoelen, stukken moeders

 

en de tafel).

 

De zondag heeft het tafereel verlaten.

 

Het is voorbij.

 

De moeders en de bijna-moeders

 

keuren nauwelijks mijn schilderij, ze luisteren

 

naar het kind dat borrelt in hun schoot.

 

De zwarte tantes ook.

 

Waarempel, hoe waarachtig het kontrast

 

tussen voorbode van leven

 

en roet van jas.

[p. 164]

Daar schuift een kano

 

Daar schuift een kano zigzag

 

in mijn kleine kathedraal van glas.

 

Water orgelt op de pas

 

van de roeispaan in de hand van Blanche.

 

Niet kijken, Blanche. Je hoed zit scheef.

 

Ik schilder scheef de kano in het glas.

 

 

 

Laat ze naar de Seine varen, weg.

 

Uit de hoek van de hemel op mijn doek,

 

waar hun kringen blijven kringen maken.

 

Alsof ik niet genoeg herschikken moet

 

het laken van de lucht, de echo

 

van de vloek van licht in water.

Zijn serie schelven hooi
legt ze allemaal het zwijgen op.
De schilders van pruiken
en bomen in de studio, de stukadoors
van chocoladejus, van nimfen dik
en schappen land gedoodverfd mooi.

Ze staan pardaf in beeld:
klokrokken van stro, plomper dan
hun ballerina's die gaan schaften zijn,
de rochelende knechten.
En elke klokrok draagt een sleep
van schaduw. Daardoor krijgt het stro
gewicht. En tijd.
Niet in de zon, maar
in het rijk van het geringe,
in lengte van tweedehands licht
beklijven de dingen.

[p. 165]

Regen

 

Regen is natter dan de wolk.

 

Of is het nat in de wolk

 

natter?

 

 

 

Elke dag vult hij een plat vlak

 

met kleuren.

 

Vandaag zal hij zoveel meer dan dat.

Kunst is geen sport, zei Degas
terwijl hij zelf zijn modellen wrong
en plooide als japans papier.
Vrouwen, in de weloverwogen kramp
van het intieme, staande op een kier, boven
een teil warm, lauw, koud water.
Het onscherp van hun rug en billen
in vergoelijkend pastel gevat.
Alsof hij haast had,
de man achter het sleutelgat.

Ik maak mijn lichtdrukmalen
buiten, in de open zaal
der eeuwen.
Elke dag heb ik het raden naar
de staat van mijn model. Hoe zij
de dageraad zal opengeeuwen,
met of zonder mist.
En hoe zij 's avonds luier nog
de dingen dichtvernist.
Doe het maar, schilder dat.
Daarom Edgar, is de open lucht
mijn sleutelgat.