De Boekenwereld. Jaargang 18

[p. 115]

Agenda

Veilingen

Paulus Swaen Internet veiling, Internet veiling van antieke landkaarten, atlassen, globes en middeleeuwse handschriften. Tel. [phone]. E-mail: [e-mail]: 1 t/m 12 maart 2002

Van Stockum's veilingen, Prinsengracht 15, 2512 en Den Haag, tel. [phone]: 5 t/m 7 juni 2002

Burgersdijk & Niermans, Nieuwsteeg 1, 2311 rw Leiden, tel. [phone]: 21 en 22 mei 2002; kijkdagen 17 t/m 20 mei

The Romantic Agony, Aquaductstraat 38-40, b-1060 Brussel, België, tel. [phone]: 15 en 16 maart 2002

Bubb Kuyper, Jansweg 39, 2011 km Haarlem, tel. [phone]: 29 t/m 31 mei 2002; kijkdagen 24 t/m 27 mei

Van Gendt Book Auctions bv, Brandewijnsteeg 2, 1011 gn Amsterdam, tel. [phone]: 26 en 27 maart 2002; kijkdagen 22 t/m 25 maart

Beurzen

Grotere beurzen en markten voor het tweedehandse en antiquarische boek. (Aanvullingen s.v.p. aan A.G. van der Steur, Kruisstraat 3, 2011 pv Haarlem)

2002

Januari 18, 19, 20 Amsterdam, 23rd European Antiquarian Book and Print Fair, rai

April 6, 7 Leiden, beurs in Pieterskerk (bob)

Oktober 5, 6 Leiden, beurs in Pieterskerk (bob)

Gehele jaar Amsterdam: op vrijdag boekenmarkt op het Spui; maandag t/m zaterdag boeken in de Oudemanhuis Poort. 's-Gravenhage: op donderdag boekenmarkt op het Plein (oktober t/m april) of op het Lange Voorhout (mei t/m september). Bredevoort: derde zaterdag van de maand: kleine boekenmarkt.

European Antiquarian Book and Print Fair in RAI Amsterdam

Van vrijdag 18 tot en met zondag 20 januari 2002 wordt voor de 23ste keer in het rai Congrescentrum in Amsterdam de Europese Antiquarenbeurs georganiseerd. Veertig vooraanstaande antiquaren uit Nederland, België, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Zweden presenteren hun veelzijdige aanbod, variërend van incunabelen (boeken gedrukt vóór 1501) tot moderne bibliofiele uitgaven, Japanse prenten, topografische kaarten etcetera.

In de goed bereikbare, mooie en lichte ruimte valt het aanbod goed te bewonderen in de ruime stands. Niet alleen zullen er incunabelen en grafiek uit de 16de en 17de eeuw te vinden zijn, maar ook zeldzame handschriften, brieven en andere zaken betreffende het gedrukte en/of beschilderde papier zullen op deze beurs aangeboden worden.

Van de gepresenteerde werken zullen vele zeldzaam en kostbaar zijn: maar ook voor de ‘kleine beurs’ zijn er mooie en doorgaans moeilijk te vinden boeken aanwezig. Begin januari 2002 verschijnt een gemeenschappelijke, rijk geïllustreerde beurscatalogus waarin alle deelnemers een keuze uit hun aanbod aangeven.

De beurs heeft zich ontwikkeld tot een belangrijk trefpunt voor verzamelaars, wetenschappers en antiquaren die nieuwe gegevens en ideeën uitwisselen. Evenals in voorgaande jaren is een speciaal voor deze gelegenheid samengestelde tentoonstelling te zien.

Na M.M. Dansen met de dood (i.s.m. de Universiteitsbibliotheek Amsterdam) en Geborduurde Boekbanden (met de Koninklijke Bibliotheek Den Haag) is het thema van de komende tentoonstelling: Het boek op het affiche. Deze tentoonstelling, samengesteld uit het bezit van een privé-verzamelaar, vormt een passend onderwerp bij boekhandelaren die hun waar afficheren.

De beurscatalogus à €5,- is te bestellen bij: Beurscommissie nvva, p/a Noorderhaven 25, 9712 vg Groningen.

Openingstijden European Antiquarian Book and Print Fair: vrijdag 18 januari: 17.00-21.00 uur; zaterdag 19 januari: 11.00-18.00 uur; zondag 20 januari: 11.00-17.00 uur.

[p. 116]

Tentoonstellingen

Aanwinsten in het RKP

Het is een goede gewoonte dat het Rijksprentenkabinet in Amsterdam op gezette tijden het publiek een keuze presenteert van zijn aanwinsten. Prenten, tekeningen en foto's leiden een leven in portefeuilles en dozen en komen alleen tevoorschijn

Hendrick Goltzius, Portret van de kunstenaar Gillis van Breen, tekenend of houtsnijdend. Pen en penseel in bruin, 223 × 178 mm (Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam).

als ze worden opgevraagd of tentoongesteld. Dankzij deze bescherming tegen licht en andere schadelijke invloeden hebben ze de tand des tijds doorstaan en kunnen wij er drie- of vierhonderd jaar na ontstaan nog van genieten. Voor de geselecteerde aanwinsten hun plaats in de verzameling innemen, worden ze tot 6 januari 2002 tentoongesteld, voorzien van een toelichting waarin hun belang voor de collectie wordt uiteengezet.

Zo is er op het gebied van de prentkunst een tot nu toe ongepubliceerde reeks ronde zestiende-eeuwse gravures te zien vol erotische toespelingen die als voorbeelden hebben gediend voor zogenaamde teljoorschilders, kunstenaars die gedraaide houten eetborden beschilderden, een aantal spectaculaire prenten die de latere Bambergse bisschop Georg Zobel omstreeks 1563 in een album meebracht van zijn Rome-reis, een zeldzame vroege monumentale litho, Die Traunsee bei Gmunden, van de vooral als architect bekende Karl Friedrich Schinkel (1781-1841) en een serie achttiende-eeuwse ornamentprenten, de Masquerade à la Grecque, waarin de ontwerper Ennemond Alexandre Petitot (1727-1801) spottend commentaar levert op de overdreven aandacht in de kunst en de mode voor alles wat uit het oude Griekenland kwam.

Uit een van de bijzondere recente aankopen komt de nieuw ontdekte gekleurde bijdrage van Willem Buytewech aan het album amicorum van de Haarlemse Anna Steyns, een kleinood vol verrassingen dat in een gezamenlijke actie met de Koninklijke Bibliotheek werd verworven. Daarnaast het met felle penstreken neergekraste Portret van Gillis van Breen door Hendrick Goltzius (aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt) en de prachtige negentiende-eeuwse aquarel van Menso Kamerlingh Onnes, Vensterbank met flessen, eind juni 2001 aangekocht ter gelegenheid van het afscheid van Peter Schatborn als hoofd van het Rijksprentenkabinet. Verder is er een selectie gemaakt uit het getekende oeuvre van Nicolaas Wijnberg. Naast foto's en Indiase miniaturen is er een mooie groep Japanse prenten te zien.

Adres: Stadhouderskade 42, Amsterdam: ingang West. Openingstijden: dagelijks van 10.00-17.00 uur. 1 Januari gesloten.

Gerard Reve, Leraar en Belijder

Gerard Reve (foto Nop Maas).

Tot 26 mei 2002 is in het Letterkundig Museum te Den Haag de tentoonstelling Gerard Reve, Leraar en Belijder te zien. Gastconservator en Reve-kenner Nop Maas maakte een selectie uit onder meer de belangrijkste brieven, manuscripten en foto's van Gerard Reve. De tentoonstelling, vormgegeven door Wim Crouwel, geeft een overzicht van het literair en maatschappelijk belang van onze volksschrijver. In vijf chronologisch geordende afdelingen worden documenten en voorwerpen getoond die te maken hebben met zijn belangrijkste boeken. Zo treft men op de tentoonstelling het manuscript van De Avonden aan, maar ook het nog nooit getoonde handschrift van Werther Nieland. Van een aantal gedichten van Reve worden interessante kladversies getoond. Voorwerpen die een rol spelen in de romans, zoals het originele Konijn uit De Avonden, schilderijen en relikwieën van de Grote Schrijver maken de expositie tot een feest voor de Reveliefhebber.

Adres: Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag, tel. [phone].

The Children's World of Learning 1480-1880

Deze tentoonstelling heeft als ondertitel meegekregen: Printed books, manuscripts, broadsides, games and prints illustrating four centuries of education and popular culture in Western Europe with an emphasis on the Low Countries en is een selectie uit de collectie van het Antiquariaat Forum. Tot en met 20 januari 2002 is in de Bibliotheca Wittockiana te Brussel de tentoonstelling te bezichtigen.

De basis voor deze verzameling werd

[p. 117]

in 1984 gelegd met de aankoop van een gedeelte van de collectie van wijlen mr. F.C. van Veen, de grootste Nederlandse kinderboekenverzamelaar in de twintigste eeuw. Zij vormde het hart van de sindsdien snel groeiende verzameling kinderboeken. De nadruk lag aanvankelijk op Nederlandse kinderboeken van de achttiende en negentiende eeuw, maar omvat nu ook vele incunabelen en boeken gedrukt voor 1600.

Evangelieboek uit Cilicie (Hromkla (?) of Grner (?)) ca. 1280.

De collectie weerspiegelt niet alleen de opvoedkundige cultuur van Europa, maar geeft ook een mooi beeld van de geschiedenis van de boekillustratie.

Adres: Bemelstraat 21, Brussel, tel. [phone]. Openingstijden: dinsdag tot zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, uitgezonderd feestdagen.

Hartstochtelijk Verzameld. Beroemde tekeningen in achttiende-eeuwse Hollandse collecties

Tot en met 17 februari 2002 is in Teylers Museum een prestigieuze tekeningententoonstelling onder de titel Hartstochtelijk verzameld te zien. Op deze expositie zijn vele meesterwerken te bewonderen die

Jean Antoine Watteau (1684-1721), Zittende Oosterling. Zwart en rood krijt, 255 × 211 mm. (collectie Teylers Museum, Haarlem).

eens zijn verzameld door Hollanders en die nu over de hele wereld zijn verspreid. Tekeningen van grote kunstenaars als Dürer, Rafaël, Michelangelo, Rembrandt, Van Ostade, Watteau en vele anderen laten zien welk een ongehoorde schoonheid en rijkdom Hollandse achttiende-eeuwse verzamelaars, zoals Lambert ten Kate, Jan Pietersz. Zomer en Cornelis Ploos van Amstel, bijeen wisten te brengen.

Naast ruim 100 tekeningen wordt op de tentoonstelling ook aandacht besteed aan de verzamelaars zelf, door middel van portretten en documenten. Bovendien is te zien hoe onze achttiende-eeuwse landgenoten omgingen met hun liefhebberij door kunstkasten en -boeken én veilingcatalogi tentoon te stellen.

De tentoonstelling wordt in samenwerking met de Fondation Custodia te Parijs georganiseerd en zal daar aansluitend te zien zijn.

Adres: Spaarne 16, Haarlem, tel. [phone]. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, zon- en feestdagen van 12.00 tot 17.00 uur.

Armenië. Middeleeuwse miniaturen uit het christelijke Oosten

In 2001 is het precies 1700 jaar geleden dat Armenië, als eerste land ter wereld, het christendom als staatsgodsdienst aannam. Ter gelegenheid van deze gebeurtenis besteedt het Museum Catharijneconvent te Utrecht tot en met 3 maart 2002 aandacht aan de bijzondere Armeense miniatuurkunst.

De handschriften die in Utrecht worden getoond, zijn voor het merendeel afkomstig uit de rijke collectie van de Staatsbibliotheek van Armenië te Jerevan en vormen een belangrijk deel van het Armeense culturele erfgoed. Bovendien worden relieken getoond van enkele heiligen.

Adres: Lange Nieuwstraat 38, Utrecht, tel. [phone].