Catalogi
Catalogue 252 van Ludwig Rosenthals Antiquariaat in 's-Gravenhage is een lust voor het oog en de meticuleuze beschrijving van 174 boeken uit vier eeuwen vormt boeiende lectuur. Onder de zeventien incunabelen (meer dan de helft daarvan is niet in Nederlandse bibliotheken aanwezig) vallen de Epistulae diversorum philosophorum, oratorum, rhetorum op, die in 1499 in Venetië door Aldus Manutius gedrukt werden. In de annotatie wordt natuurlijk verwezen naar de bekende incunabelcatalogi zoals BMC, Hain-Copinger, GKW enz. Ik vraag me af of het niet zinvoller en informatiever zou zijn de bibliografische referentie tot één bron te beperken en daarnaast te verwijzen naar een monografie waarin iets meer over de inhoud van het betreffende boek wordt gezegd. In dit geval zou dat bijvoorbeeld Graecogermania. Griechischstudien deutscher Humanisten. Die Editionstätigkeit der Griechen in der italienischen Renaissance (1469-1523) kunnen zijn. Deze catalogus verscheen bij een grote in 1989 gehouden tentoonstelling van de Herzog August Bibliothek in Wolfenbüttel. De catalogi van deze bibliotheek bieden voor weinig geld zeer veel informatie. Verkrijgbaar bij VHC Verlagsgesellschaft, Postfach 101161, D-6940 Weinheim, zijn o.a. tentoonstellingscatalogi over fabelboeken, Duitse en Franse boekillustratie in de 19de eeuw, boeken over China, visuele poëzie en bouwmeesters in oorlogs- en vredestijd. Wie meer wil weten over de door Aldus gedrukte Epistulae vindt in de catalogus Graecogermania veel informatie over de uitgever Marcus Musurus en leert tevens hoe de klassieke filologie de onechtheid van de meeste brieven heeft aangetoond. Van Hertog August II van Braunschweig en Lüneburg biedt Rosenthal de Cryptomenytices et cryptographiae libri IX (Lüneburg 1624, f 11500) aan. Deze August II was de
stichter van de al genoemde bibliotheek in Wolfenbüttel. In de catalogus van de tentoonstelling die daar in 1979 over hem gehouden werd is een heel hoofdstuk gewijd aan het geheimschrift. Zeer zeldzaam, wellicht uniek is nr. 83 Erklerung der vermeinten wunderbuchstaben, so uff einem Hering sollen gefunden sein, der in Norwegen gefangen worden. Dit pamflet uit 1588 beschrijft een haring die gevangen werd met de letters vici Maximilianum op zijn buik. Wie moet niet denken aan de begin 1628 verschenen prent met de silhouetten van nonnen, bisschoppen en violen zoals die aangetroffen werden in het kernhout van een tak van een appelboom. Deze prent vormde het uitgangspunt voor de prachtige monografie over Pieter Saenredam van de hand van Gary Schwartz en Marten Jan Bok. Nr. 94 is een exemplaar van Hubert Goltzius, Fasti magistratuum et triumphorum Romanorum (Brugge 1566), een uitgave van de eerste ‘private press’ uit de Nederlanden, vol met etsen en gravures van Romeinse munten en inscripties. Van dezelfde auteur stond in Catalogue 1106 van Maggs uit Londen een exemplaar van C. Iulius Caesar sive historiae imperatorum Caesarumque Romanorum met 57 pagina's afbeeldingen van Romeinse munten. Aan dit exemplaar ontbreken de laatste zeven bladen die buiten het eigenlijke werk vallen. De prijs, £ 230, was een koopje als men bedenkt dat Fontaine Verwey dit werk een van de mooiste Nederlandse boeken uit de XVIe eeuw noemt. Aan Nederlandse drukken troffen we verder in deze catalogus aan Mijne Dichtoefeningen van Dirk Kuipers (Leiden 1786; £ 125) dat gedeeltelijk over ballonvaren gaat. Van Ambrosius Perling was opgenomen de Schat Kamer van Vorscheyde Geschriften (Amsterdam 1682). Dit schrijfboek met zestien gravures kon men zich voor £ 390 verwerven. Van Gerard van Loon bevatte de catalogus de Inleiding tot de Hedendaagsche
Penningkunde (Amsterdam 1717) en daarmee gebonden de Beknopte verhandeling van de week- en jaarmarkten (Leien 1743). De prijs hiervoor bedroeg £ 150.
Catalogus 51 van André Swertz bevatte een grote afdeling (310 nrs.) clandestiene uitgaven 1940-1945, gevolgd door 25 nrs. bevrijdingsuitgaven en elf studies over clandestiene drukken, o.a. de zeldzame Catalogus van vijftig boeken en boekjes zonder toestemming uitgegeven in de jaren 1942-45 door A.A. Balkema te Amsterdam (f 225).
Het Ommelander Antiquariaat kwam met een speciale catalogus 904 waarin topografie van de drie noordelijke provincies werd aangeboden. Zeldzaam en waarschijnlijk direct verkocht waren J. Heeres, De Bellingwolderschans in derzelver oorsprong en lotgevallen (Groningen 1820; f 110) en het vervolg op Eekhoff, R. Visscher, Leeuwarden van 1846 tot 1906 (Den Haag 1908; f 145).
A.A. Boers
Auteursrechtelijk beschermd