Boekengids. Jaargang 35

Katholieke Lectuurvoorziening in Duitsland^(*)

Bonn is voor de Duitse katholieken nog wat méér dan de hoofdstad der Westduitse bondsrepubliek. Sinds meer dan een eeuw is het de zetel van de ‘Borroma̋us-Verein’, een heel belangrijke culturele instelling. En sedert meer dan dertig jaar werkt van daaruit ook de ‘Bonner Buchgemeinde’, een katholiek boekengilde met tienduizenden leden.

_* * _*

Het was in de veertiger jaren der vorige eeuw, dat de protestanten zich, vooral ook in de katholieke streken van Duitsland, bijzonder roerden: ze hadden een vereniging opgericht, die hun godsdienstleer door middel van boeken en brochures overal meer bekend moest maken en ze naar een van hun grote voormannen uit het verleden de ‘Gustave-Adolf-Verein’ genoemd. Aldus Andries van der Kruyssen in nummer 43 van Het Volksweekblad te Eindhoven. Dit prikkelde de katholieken tot tegenweer. In 1844 stichtten twee katholieke voormannen, Freiherr von Loë en D^r August Reichensperger, een gelijkwaardige vereniging: de ‘St. Borroma̋us-Verein’. Het doel van deze vereniging was volgens punt 3 van haar statuten ‘de verderfelijke invloed, die de slechte literatuur op alle klassen der maatschappij uitoefent, door het bevorderen en verspreiden van goede geschriften tegen te gaan’. Vooral in de tijd toen er nog geen film, radio en televisie was en boek en tijdschrift, wat de beïnvloeding der geesten en vorming der openbare mening betreft, een monopoliepositie innamen, heeft de St. Borromeus-vereniging een zeer belangrijke rol gespeeld. Haar geschiedenis, door Wilhelm Spael in een kloek boekwerk beschreven, is verweven met die van het katholieke Duitsland: vele katholieke prominenten, op politiek zowel als op sociaal en cultureel gebied, vindt men in de kronieken van deze vereniging telkens weer vernoemd.

De ‘Borroma̋us-Verein’ is een waardevol wapen geweest van de Duitse katholieken in de strijd om het gaaf houden van hun geestelijk erfgoed en de beleving van hun geloofsovertuiging, tegen het Pruisische staatsabsolutisme, de Kulturkampf, het socialisme, het modernisme en wat dies meer zij. In al die botsingen en stromingen heeft zij de Duitse katholieken geestelijk gesterkt en door geëigende lectuur de weg gewezen. Het is niet voor niets, dat de Duitse bisschoppen en ook de paus herhaaldelijk met klem gewezen hebben op het belangrijke werk van de ‘Borroma̋us-Verein’.

(*) Met goedvinden van de Idil-redactie overgenomen uit de ‘Idil-Tijdingen’.