Biekorf. Jaargang 107

Fundaties in Sint-Donaas 1380, 1401, 1411

De Planarius van de collegiale A141 staat vol bijzonderheden die een echte cultuurgeschiedeis kunnen op gang trekken⁽¹⁾. Zo het legaat Balduinus van Niepa, proost 1397-1404 dat o.m. bestaat uit een schenking van een rode cappa, koormantel, blijkbaar die van hemzelf met over de gehele breedte afbeeldingen van de stadspatroon Michiel die een weegschaal in de hand houdt met daaraan hangend telkens een duivel. Kunstwerk verhoogd met een juweel, eraan vastgehecht, van 9£ en twee zilveren vergouden appels. Het geheel terwaarde van 50£ gr. (fol. 23v). Daarnaast schonk hij nog 5 codices civiel recht cum speculo iurus, met een verklarende tekst (G. Durand?).

Judocus Vanderpalen doet in 1401 een schenking voor het Ceciliafeest, o.m. de antifoon Dum aurora bij het Benedictus traag en morose langzaam aan, smartelijk te zingen, en om bij de vespers van Sint-Nikolaas bij het O Christi pietas: divisum, versificatum, versmatig, psalmodierend te zingen (fol. 17v). Heel preciese bepalingen van een oude man.

Bovenvermelde B. de Niepa schonk naast zijn cappa magna ook een capsa, een houder, uit hout, waarin meerdere relieken staken, o.m. ook hout van het Kruis van Christus; en een cyphum, gallice drgoyr, met map en twee patenen waaruit op witte donderdag de hosties in het refectorium konden worden bedeeld. Die waren uit zilver, partieel vergoud, met de beeltenis van de Madonna en Kristoffel (fol. 23v).

Even tevoren, 1380, had Margaretha dochter van de Franse koning (Margaretha d'Artois) een vergouden Salvator cadeau gedaan en een klein zilveren kruis met kostbare stenen waarin hout van het kruis van Christus (fol. 32). Al deze relieken aanvullend op de 150 die de collegiale al sinds 1260-70 bezat. De Salvator kwam op het hoofdaltaar met links en rechts drie zilveren apostelen, 1409. Het zilveren kruis uit dit legaat blijkt in 1409 een goudin cruce met preciheusen stenen ende peerlen, met eenre goudene ketene te zijn, wellicht gedragen rondom de voorkerk op vrijdag tijdens de wekelijkse processie.

A.D.

(1) Zie reeds uitvoerig Biekorf 99, 44-53 en 97, 297-304.