Devotieprenten in Brugge en Antwerpen
In de 15de eeuw exporteerde het welvarende Brugge ‘beildikins’, devotie- en heiligenprentjes overal rond en zelfs naar het opkomende Antwerpen. Maar vanaf de 16de eeuw groeit er in het bloeiende en kosmopolitische Antwerpen een productiecentrum van prentjes en allerlei devotioneel drukwerk van kleine omvang. Vanuit Antwerpen werden de hele Nederlanden geriefd.
In de 17de eeuw was het vooral de contrareformatie die de motor was en de drijvende kracht achter de oneindig vele bedevaartprenten, devotieprentjes, heiligenprentjes, huiszegens, enz. Antwerpen was weer het centrum bij uitstek van tekenaars, drukkers en verspreiders.
In de 19de eeuw speelde ook Brugge weer een belangrijke rol, in zowel het ontwerpen als het drukken en op de markt brengen van kleinere devotieprenten en zulk drukwerk. De neogotiek was hier aan bod en uitgeverijen zoals Desclée-de Brouwer hebben een stuk van hun grote bekendheid opgebouwd met prentjes en dergelijke.
De samenvatting over dit boeiend volkskundig onderwerp, van tekenaars, drukkers en afzetgebieden, werd geleverd door A.K.L. Thijs en gepubliceerd in het jaarboek 2004-2005 van de Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde van Antwerpen.
Eén vraag: Gent, dat in de 17de en de 18de eeuw in Vlaanderen het belangrijkste centrum van drukkers, boekhandel en zo meer was, wordt amper aangeduid. Betekende Gent ten overstaan van Brugge en Antwerpen op dit terrein werkelijk zo weinig?
L.V.A.
A. Thys, Brugge en Antwerpen: vijf eeuwen devotieprentenproductie (15de-eerste helft 20ste eeuw), in: Jaarboek 2004-2005 van de Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde (verschenen in 2006), blz. 204-221), ill.