Biekorf. Jaargang 105

[p. 364]

Een ludieke kerkrekening

Enkele jaren terug hebben wij in Biekorf een paar rekeningen laten verschijnen van leveringen en prestaties die uitgevoerd zouden geweest zijn o.m. in de kerk van Mannekensvere⁽¹⁾. Ongetwijfeld waren dit denkbeeldige, gefingeerde rekeningen. Ook in Duitsland bestaan (bestonden?) er dergelijke geestige schrijfsels waarin allerlei plezante prestaties aan kerken werden genoteerd. Maar tot een conclusie over oorsprong en andere gegevens betreffende deze kerkrekeningen konden we, spijtig genoeg.

Onlangs vonden we nog een dergelijke rekening. Ze verscheen in het weekblad ‘De Ardoyenaar’ van 16 december 1906. Dit weekblad was een lokaal blad, waar Paul Allossery de hoofdopsteller van was. Op dat ogenblik was Allossery onderpastoor in Ardooie en de inzending is zo goed als zeker van zijn hand⁽²⁾. De inhoud van deze rekening wijkt echter nogal sterk af van wat we destijds in Biekorf lieten verschijnen. We kunnen ons afvragen of Allossery niet zelf een en ander in zijn rekening heeft bijgevoegd (of weggelaten?) om de geestige noot bij zijn lezers op te voeren. We laten de ganse tekst van deze rekening volgen. Het opschrift luidde:

(1) Biekorf 2002, blz. 201-206. Zie ook: G. HOUWEN, Een eigentijdse ludieke kerkrekening, in: Biekorf 2002, blz. 344-345. P. HUYS, Nog een ludieke schildersrekening (Peteghem aan de Schelde, 1801), in: Biekorf 2003, blz. 165-167 en blz. 424.

(2) E. VOORDECKERS, Drukkers en Pers in het arrondissement Roeselare (1847-1914), Leuven 1965, blz. 13-15. ‘De Ardoyenaar’ verscheen nog geen vol jaar.

Eigenaardige rekeningen.

Over eenigen tijd al snuisteren in allerhande oude papieren vond ik daar een kleen briefke dat mijne aandacht trok. Het was eene rekeninge die waarlijk verdiend bewaard te worden en daarom laat ik ze hier volgen ter overweginge. Naam van dorp en jaartal zal ik voor mij houden, voorzichtigheidshalve om de kwâ tongen geen werk te geven.

Specificatie van devoiren en verschoeten van den knaap van de geloovige zielen tot... over het jaar O.H....
1. Alvooren den aflaet rond ghekregen met onzen Wannes en doen plakken op den boer in het rond          0-12-0
2. item de baer uit het kot gehaeld van de afgestorvene priesters, broeders en zusters en met den koster in 't midden van de kercke geset          0-5-6
3. Het vaghevuer gehaeld met vader, in de vond geset en doen branden          0-12-0
4. item aen... verschoeten voor reparatie aen drie oude sielen en het maecken van drie nieuwe sielen          2-9-3

[p. 365]

5. de bleecke dood van den torren gehaeld en aen het vaghevuer gelegt          0-3-0
6. de coquins⁽³⁾ antsteken en gedurende de octaaf daermede de geloovighen verlicht          0-14-0
7. Mijnheer de Jesuiet uit de sakristij gehaeld, den weg naer den preekstoel gewesen en van den preekstoel gehaeld en naer de sakristij gebracht          0-0-14
8. De bleecke dood van voor het vaghevuer gehaeld en haer op de torren getrokken met Jef...          0-3-0
9. Het vaghevuer afgebroken en int het kot gesteken tot het toekomende jaer          0-16-0
Dit is tesamen, item 6 guldens, 19 stuivers, 2 deniers.
Hewel, wat dunkt er u van? Kon die knape dat al niet goed uiteendoen?

Bij het lezen van deze rekening valt het op dat de spelling niet helemaal ouderwets is, en ook de woordenschat bevat termen die zeker gangbaar waren in 1906. De vraag kan dus gesteld worden of Allossery hier niet zelf een rekening zo maar uit zijn mouw heeft geschud, ofwel of hij wat hij gevonden heeft op zijn kleen briefke, niet een beetje meer leesbaar en verstaanbaar heeft gemaakt voor zijn lezers van De Ardoyenaar.

Wat er nu ook van zij, we vonden deze onbekende variante het afdrukken waard, en vragen meteen dat wie er iets van die aard kent of bezit, het zou laten weten. In alle geval is deze Eigenaardige rekening het bewijs dat er in die jaren meer dan één dergelijke ludieke tekst bij ons in omloop was en gaarne gelezen werd.

A.B.

(3) Coquin: schurk, schelm, deugniet.