Van rarewoordenswege
‘Wat kan men van muziekswege waneer (met één n, dit “waneer”) men het kollegie verlaat?’ verzuchtte Albrecht Rodenbach (geciteerd in: F. Rodenbach, A.R. en de Blauwvoeterij, II, 201). Een ander pareltje: ‘Niet in de tale die hij van geboorteswege kan.’ (F. Rodenbach, 267).
‘Van baardswege hebben ze niets anders staan als wat lange stoppels op den kin.’ (Edmond Denys, Onafhankelijk Congoland, II, 57). Van dezelfde: ‘De koten zijn maar laag van steke, en van maakselswege gelijken ze wel op de helft van een ei dat van langsten opengesneden is.’ (Blz. 127) Nog van dezelfde: ‘Hij bekent dat de Evangelische zendingen van goedenuitslagswege, ondanks den grooten toeleg van 25.000.000 Mark, bijna niets bekomen.’ (Blz. 300)
Ook Edward Vermeulen (Warden Oom) had er verstand van. ‘Van doodgaan's wege, dat gaat hier wel, de liefhebberie is danig kleene.’ (De Stem uit het Vaderland VII, 25 aug. 1908). ‘Van kweekswege, ja, ze komen hier gasreerd toe en 't is levaart.’ (De Stem uit het Vaderland XI, 23 juni 1912).
Een op hol geslagen vorm, maar toch in roeselaars: ‘En vanswege van 't vagevier, os 't ne daar is, moet' ne maar zijnen tijd uutdoen lijk ekik o'k bij den troep wos.’ (Roger Slosse, Juulkie, 36).
De Roeselaarse dichter Albrecht Rodenbach leefde van 1856 tot 1880.
Edward Vermeulen (Beselare 1861-Hooglede 1934) was sinds zijn 4de jaar woonachtig in Hooglede. Hij bracht plaatselijk nieuws uit Hooglede in De Stem uit het Vaderland, de krant voor de West-Vlaamse seizoenarbeiders, en in die hoedanigheid gebruikte hij voor het eerst zijn schuilnaam Warden Oom, een aantal jaren voordat hij romans begon te schrijven.
Edmond Denys (Roeselare 1865-Lichtervelde 1923) is vooral bekend gebleven als ‘Pasterke Denys’ van de pasgenoemde West-Vlaamse seizoenarbeiders.
Roger Slosse (Roeselare 1915) is conférencier en schrijver. Succesrijk waren zijn optredens als de komiek Juul Plastiek in de jaren vijftig, en zijn wekelijks ‘Hoekje van Juul Plastiek’ in De Weekbode (1955-1989).
‘Dat gaat hier wel’: het zinsaccent ligt op ‘wel’ (wat hetzelfde betekent als ‘dat gaat hier goed’). ‘Gasreerd’ betekent geassureerd (Fr. assuré), zelfverzekerd.
J. Huyghebaert
Auteursrechtelijk beschermd