Biekorf. Jaargang 98

[p. 392]

In memoriam J. de Langhe en K. de Busschere

Biekorf treurt om het heengaan, kort na mekaar,



van zijn twee oudste medewerkers: Jozef De Langhe en Karel de Busschere. Twee oudstudenten van het Kleinseminsarie te Roeselare, met evenwijdig lopende belangstelling op taalgebied, maar van een wel zeer afwijkende oriëntatie en levensbestemming.

Jozef E. De Langhe (Gits 1907-Hoboken 1998) was een zoon van Bernard De Langhe, schoolhoofd te Westkapelle, die destijds eveneens medewerker aan Biekorf was.

De leergierige De Langhe liep alras in het spoor van zijn vader en zond zijn eerste pennevruchten in naar Biekorf nog in de tijd van Lodewijk De Wolf. Zijn talrijke bijdragen zouden tot kort voor zijn dood blijven binnenstromen op de redactie.

De Langhe was een veelzijdig en groot geleerde met een bewogen loopbaan en een onstelpbare leerhonger naar vele wetenschappen. Hij werd burgerlijk mijningenieur en kwam in Antwerpen terecht bij de toplui van de firma Gevaert. Taalkunde, dialectstudie, toponymie, plantkunde, wiskunde, scheikunde, archeologie, geschiedenis (van de Vlaamse kust), geen enkel terrein van de wetenschap liet hij ongemoeid. Daarenboven schreef en sprak hij vlot een tiental Europese talen en publiceerde hij in talrijke tijdschriften over die zo verschillende disciplines. In zijn laatste levensjaren vertaalde hij zelfs gedichten van Gezelle in het Latijn.

Zijn grondige kennis van de prehistorie, van oude Germaanse talen en van de vroege geschiedenis van Vlaanderen, zijn compromisloze vlaamsgezindheid, brachten hem reeds vóór 1940 in het vaarwater van het Verdinaso en in de oorlog werd hij Hauptsturmführer. Dit bekocht hij met een terdoodveroordeling die uiteindelijk resulteerde in zes jaar cel.

Deze pijnlijke onderbreking brak geenszins zijn studieijver. Opnieuw begon hij voor Biekorf te schrijven en verdiepte zich nu vooral in de plantkunde. Op leeftijd aanvaardde hij nog een professoraat aan de Universitaire Instelling Antwerpen (UIA) in de plantkunde (plantensystematiek).

Zijn talrijke en belangrijke publicaties over plantkunde en vooral over het fundamentele onderzoek van deze wetenschap, bezorgden hem ruime internationale erkenning en waardering. Daar ligt ongetwijfeld zijn grootste en blijvende verdienste.

Voor Biekorf had hij een boontje over. Waren zijn laatste bijdragen op de duur niet meer mee met de ontwikkeling en inzake toponymie en taalwetenschap, dan waarderen wij in hem de Vlaming die de streek van zijn jeugd zijn leven lang onvoorwaardelijk trouw is gebleven en speciaal ons tijdschrift meer dan 70 jaar lang met de vruchten van zijn arbeid en zijn studie heeft bedacht.

[p. 393]

Van een heel andere aard, aanleg en optreden was Karel de Busschere (Oostnieuwkerke 1912-Ieper 1998), die wel geen 70 jaar zoals De Langhe, maar bijna 70 jaar, Biekorf de warmste genegenheid toedroeg.

Priester gewijd te Brugge in 1936, was hij achtereenvolgens leraar aan de colleges van Oostende en Menen en aan de normaalschool te Torhout (tot 1956). Reeds lang vóór zijn wijding was hij in contact gekomen met Antoon Viaene en werkte hij mee aan ons tijdschrift met spreuken, gezegden, vondsten en allerlei inzendingen in verband met taal en dialect. Zijn latere loopbaan was: econoom van het Leo XIII-seminarie in Leuven en diocesaan inspecteur Nederlands M.O. in het bisdom Brugge (vanaf 1960), en meteen rector van de broeders Maristen in Pittem. Dan sinds 1985 op rust in ‘Vrijzicht’ te Elverdinge. Hij stierf onverwacht in Ieper op 2 oktober 1998.

Karel de Busschere was boven alles een uitstekend Gezellekenner en lid vanaf de stichting in 1961 van het Guido Gezellegenootschap te Antwerpen. Talrijke werken van de meester gaf hij opnieuw uit met commentaar, zoals bvb. Kerkhofblommen en een dundruk-uitgave van Gezelles gedichten. In het Nationaal Biografisch Woordenboek schreef hij een uitvoerige en persoonlijk doorvoelde notie over Guido Gezelle (dl. X 1983, kol. 194-228).

Mijnheer de Busschere was ook alom gewaardeerd en geraadpleegd als een eminent kenner van het West-Vlaams dialect en zijn mededelingen in Biekorf over woorden, uitdrukkingen en spreuken in onze taal zijn werkelijk niet te tellen. Zijn laatste reeks inzendingen ‘Naoogst uit het Westland’ getuigt van de nooit aflatende aandacht die hij in zijn laatste levensjaren nog opbracht bij het optekenen van maar steeds nieuw taalkundig materiaal.

In 1974 was hij bij de eerste leden van het Berek dat door Antoon Viaene samengeroepen werd. Zijn taalkennis werd ook buiten onze gouw gewaardeerd. Zo werd hij in 1985 lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden.

Hijzelf schreef op zijn bidprentje: ‘zijn priesterleven was gewijd aan opvoeding, onderwijs en taalstudie’. Biekorf heeft van deze doelstellingen uit zijn rijkgevuld leven dankbaar en overvloedig mogen mededelen. De warme vriendschap die hij Biekorf toedroeg was immers gedragen door deze drie betrachtingen in zijn leven. En ikzelf, zijn oudleerling uit de normaalschool, wil hem dankbaar gedenken omdat hij het was die mij de weg naar Antoon Viaene en Biekorf heeft gewezen. En ik was zeker niet de enige die hij in die richting heeft gestuwd.

Biekorf herdenkt met piëteit deze verdienstelijke en hartelijke werkbie en bidt dat de Heer hem de eeuwige rust moge verlenen.

L.V.A.