Een Tielts drukker in Parijs in de 16de eeuw
Over de boekdrukker Jan Loys is niet zoveel bekend. Hij was afkomstig uit Tielt en vestigde zich omstreeks 1527 in Parijs. De eerste jaren, tot 1535, werkte hij samen met de drukker Joost Bade, een Gents (?) drukker die in de Franse hoofdstad een belangrijk humanistisch boekdrukatelier leidde. Een dochter van Bade huwde trouwens een schoonbroer van Jan Loys. Tussen 1535 en 1547 werkte Loys dan voor eigen rekening. Uit deze korte periode zijn 395 drukken bekend die van zijn pers kwamen. Een aantal uitgaven drukte hij op kosten van Jean de Roigny, erfgenaam van Joost Bade, en Guillaume Richard, Loys' schoonbroer. In dit atelier kwamen nog meer familiebanden samen. Loys was immers oom van Pieter de Zangre (Petrus Zangrius), eveneens afkomstig uit Tielt. Zangrius werd gedurende twee jaar opgeleid in het Parijse atelier van zijn oom en vervolmaakte zijn opleiding bij Bartholomaeus De Grave in Leuven. Het is trouwens in Leuven waar Zangrius zich vanaf 1559 als zelfstandig librariër-uitgever (vanaf 1571 ook als drukker) vestigde.
Het fonds dat Jan Loys in Parijs uitgaf was vooral gericht naar een klassiek geschoold publiek. In zijn uitgaven van de klassieken vallen vooral zijn Cicero-edities en de talrijke Griekse teksten en hun Latijnse vertaling op (ondermeer 40 Aristoteles edities). De bedrijvigheid van Jan Loys werd recent vastgelegd in een wetenschappelijke bibliografie van de drukken die door hem werden verzorgd. Samen met drukkers en uitgevers als Joost Bade, De Keyser en Joost Bierman verwijst de Tieltenaar Jan Loys naar een betekenisvolle inbreng van Vlamingen in het bloeiende Parijse boekbedrijf van de beginnende 16de eeuw.
L. Vandamme
F. Claes, Uit welk Tielt kwam de Leuvense drukker Peter de Zanghere (1559-1610)?, in Leiegouw, 35, 1993, 83-85.
A. Rouzet, Dictionnaire des imprimeurs, libraires et éditeurs des XVe et XVIe siècles dans les limites géographiques de la Belgique actuelle, Nieuwkoop, 1975, 251-252.
Imprimeurs et libraires parisiens du XVIe siècle: ouvrage publié d'après les manuscrits de Philippe Renouard: Jean Loys, Parijs, 1995.