Gelicencieerde drukkers van het leiedepartement in 1811
De Fransen hielden, zoals bekend, streng de hand aan het toezicht over drukkers en boekhandelaars. Ten tijde van Napoleon, in juni van het jaar 1811, zond le Conseiller d'Etat Directeur Général de l'Imprimerie et de la Librairie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken te Parijs een état nominatif des Imprimeurs du Département de la Lys naar Brugge om gepubliceerd te worden in het Recueil des Arrêtés. Dit werd door prefect Soult stipt uitgevoerd op 3 december 1811 (Rec. des Arr. 1811, blz. 479-480).
De 21 Westvlaamse drukkers werden ingedeeld in drie categorieën. De eerste reeks bevat de namen van hen qui seront remplacés après leur mort; een tweede serie omvat de drukkers die een licentie kregen voor henzelf maar niet vervangen zouden worden. De laatste lijst geeft de namen van hen qui n'ont pas de droit à exercer leur état.
De opgave is wel leerrijk omdat ze een zekere schifting veronderstelt (op welke gronden?) en meteen nauwkeurig de toestand van de Westvlaamse drukkerij in 1811 laat kennen.
Eerste reeks: |
qui seront remplacés après leur mort: |
Brugge |
Bogaert père, Joseph
De Busscher-Marlier, Guill.
Parrain, Pierre-Jacques
Terlinck, Emmanuel-Jacques |
Kortrijk |
Blanchet, Louis |
Veurne |
Bonhomme, Henry-Jean |
Ieper |
Walwein, François
Annoy-Van de Vivier, Fr. Ch. |
Oostende |
Briex, Bernard-Dominique |
Tweede reeks: |
qui ne seront pas remplacés après leur mort: |
Brugge |
Bogaert-Dumortier, Daniel
De Moor, Cornil
De Vliegher, Pierre-Dominique
Vanden Kerckhove, Pierre |
Kortrijk |
Ve, Callewaert, née Dispersyn, Thérèse Gambart, Rob. |
Ieper |
Smaelen-Moerman, Jean-B. |
Oostende |
Schellewaert, fils aîné, Pierre |
Diksmuide |
Stock, Pierre |
Roeselare |
Beyaert, Louis |
Derde reeks: |
qui n'ont pas de droit à exercer leur état: |
Brugge |
Van Eeck, Fr. |
Kortrijk |
Heinglé, Henri |
Napoleon heeft zijn strenge maatregel nauwelijks kunnen waarmaken; zijn regeling ging maar een paar jaar mee. De meeste namen van deze drukkers vinden we immers decennia later nog terug. Zijn voornemens strandden op... Waterlo!
We vragen ons zelfs af of de twee uitgeslotenen uit Brugge en Kortrijk zomaar zonder meer hun drukpers stil hebben gelegd.
L.V.A.