Biekorf. Jaargang 93
(1993)– [tijdschrift] Biekorf–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 68]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Troepenbewegingen in Veurne 1709-1712Het is algemeen bekend dat niets zo zeer het maatschappelijk en economisch leven kan ontwrichten als de oorlog. Niet alleen de directe gevolgen ervan - zoals verwoesting en plundering - maakten de kleine man tot de dupe van de ‘grote’ politieke gebeurtenissen, maar al evenzeer werkten de bijkomstige fenomenen sterk deregulerend. Hiertoe moeten we ondermeer de monsteringen van troepen rekenen en ook de gedwongen inkazerneringen, die men eveneens in Veurne-Ambacht aan den lijve ondervondGa naar voetnoot(1). Dit laatste heeft aanleiding gegeven tot het opstellen van hele lijsten van inwoners, die troepen moesten herbergen.
Voor Veurne bleven zo enkele vrij volledige lijsten uit het begin van de achttiende eeuw bewaardGa naar voetnoot(2). Het stadje was toen in handen van de Franse koning Lodewijk XIV; pas na het einde van de Spaanse Successieoorlog (1712-1713) zou Westelijk Vlaanderen terug met de rest van het graafschap verenigd worden.
Eén lijst, opgesteld kort na september 1712, bestrijkt straat per straat alle woningen en vermeldt telkens of en aan hoeveel officieren, soldaten, of paarden verplicht onderdak verleend moest worden.
In een ander register uit 1708 heeft een eigentijdse hand bijgehouden welke troepen in Veurne gekazerneerd waren en welke de stad slechts op doortocht aandeden (fol. 71-72). Een aantal data werden niet ingevuld en de aankomst werd soms pas genoteerd bij het vertrek.
Deze omstandigheden en een aantal feitelijke gegevens worden bevestigd door het dagboek van de priorin van het Norbertinessenklooster van Veurne. Het komen en gaan van de troepen gaf immers aanleiding tot het herhaald gebruik van de zolderruimten van het kloosterGa naar voetnoot(3). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 69]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
We geven hierbij de lijst uit het register van 1708. Voortdurend bezochten allerlei militairen Veurne, soms onder leiding van bekende officieren zoals Barbançon, die tweemaal te Veurne verbleef. Enkele regimenten bleven maar enkele weken, andere waren maanden aan een stuk gelegerd in het rustige stadje. Steeds wordt ook aangegeven waarheen de troepen na Veurne hun schreden richtten; Nieuwpoort en Ieper worden hier meermaals vermeld. We behouden de spelling van de eigennamen zoals in het document.
Een opmerking bij de inkwartiering van het regiment de Lamon op 11 juli 1712 verdient een korte kommentaar. Er wordt vermeld dat de bevoorrading slechts vanaf de 12de moest betaald worden, aangezien de officieren toen pas in het Paviljoen logeerden. Dit suggereert dat de lijst werd opgesteld met het oog op de betaling van de inkwartieringen. Welk Paviljoen wordt bedoeld, is overigens niet duidelijk; het kan het Spaans Paviljoen op de markt geweest zijn, waar regelmatig officieren logeerdenGa naar voetnoot(4), ook het zgn. ‘Pavillon Dauphin’ komt in aanmerkingGa naar voetnoot(5), en tenslotte kan het ook het Noordpaviljoen geweest zijn, dat als kazerne dienst deed. In elk geval maakt deze opmerking dat we de lijst wel als betrouwbaar mogen beschouwen. J. Van Acker | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bijlage
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 70]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||