Zonderlijke leenverplichtingen in Izegem
Van de heerlijkheid van Ayshove in Izegem hingen in de 17de eeuw 13 achterlenen af. Van de navolgende vier achterlenen in Izegem dienden de bezitters vrij eigenaardige verplichtingen te vervullen tegenover hun leenheer.
Eerst 800 lands in Izegem, wezende een leen dat stond ten dienste van trauwen ende waerheden ende teenen reliefve van eenen rooden glavieschacht met eenen ghetemperden ysere. Deze leenman moest noch brynghene alle jaeren opden Sinksendach een bondelken biesen int staen vanden heere van Aeyshove binnen der kercke van Yseghem.
Het tweede leen groot 400 lands stond eveneens ter trouw en ter waarheid ende teenen reliefve van twee herten hantscoen omme valcken daermede te draghene ende voorts te brynghen alle jaere op den Paesdach voor de hoochmesse ten huse vanden heere van Aeyshove eene naelde met eenen zytdraed.
Een derde achterleen, groot 220 roeden, was gelegen (te Izegem?) in tgoet te Schardau staende dit voorn. leen ter trauwe ende waerheden zynen gherechten heere en waarvan het relief verplichtte tot een paer scapen hantscoen ter doot.
Het vierde en laatste leen met eigenaardige feodale verplichtingen was een klein erf zijnde de helft van eenen straetkinne van vyf voeten breet ten reliefve van eenen dobbelen staelbant (Rijksarch. Kortrijk, Fonds Pittem, nr. 26).
We moeten even glimlachen bij het lezen van al die bizarre formaliteiten en verplichtingen. Men kan zich inderdaad moeilijk inbeelden dat in de 18de eeuw de houder van het tweede leen bij voorbeeld nog naar het huis trok van zijn leenheer met naald en zijdedraad even voor de hoogmis op Pasen. Maar niettemin weerspiegelen deze verplichtingen op de ene of de andere wijze bepaalde aspecten van onze (vroeg)middeleeuwse samenleving. Alhoewel sommige van die werkelijk gekke en onbegrijpelijke diensten en leveringen, ook toen, maar kunnen ontsproten zijn aan het brein van rare kwasten of bemoeizieke leenheren die per se hun superioriteit wilden laten aanvoelen tegenover hun mindere leenmannen.
Wie zal ooit eens die leenverplichtingen, diensten en leveringen, bestuderen? Er kan alvast een kleurrijke regenboog met vele curiositeiten naar voor komen die de agrarische en de sociale geschiedenis van de middeleeuwen illustreren en de feodaliteit als maatschappelijk fenomeen beter zullen doen begrijpen.
L.V.A.