Biekorf. Jaargang 87

[p. 111]

Vraagwinkel

Geschriften van pastoor Asaert van Haringe

Pieter-Jacobus Asaert (of Hasaert), pastoor van Haringe bij Roesbrugge, ‘was by de goddeloozen grootelyks verdagt van eenigte boekskens geschreven te hebben tot verdediging der zuivere leering der h. Kercke, tegen eenen zekeren Sinesael, onderpastoor, zoo ik meen van Wildre in de dekenie van Bergen S. Winnocx, eenen geweldigen zweerder (assermenté) die verscheide brochuren in het ligt had gegeven tot verdediging van den goddeloozen eed en de borgerlyke Constitutie der geestelykheyd in Vrankrijk’, zo lezen we in het ‘Gedenkschrift wegens de prochie van Crombeke’, door Carolus Derache (geb. Krombeke 1782), gestorven als pastoor van Anzegem (W. Bruneel, Haringe en zijn kerk, 1961, blz. 93).

Asaert was geboren in Haringe in 1748. Hij was bachelier in de Godgeleerdheid van Leuven en werd in 1779 pastoor in zijn geboortedorp. Hij werd aangehouden in de Beloken Tijd en gedeporteerd naar Conomama (Frans Guyana) waar hij in 1798, kort na zijn aankomst, overleed aan een besmettelijke ziekte (J. Van Bavegem, Het martelaarsboek, blz. 162-164).

Welke (naamloze?) boekjes schreef pastoor Asaert tegen de Fransen en waar zijn er exemplaren van te vinden?

L.V.A.

Vrijmetselaarsloge in Kortrijk

In 1818 bestond er in Kortrijk een vrijmetselaarsloge onder de benaming ‘la loge de Saint-Jean de Courtrai’. Waren daar o.m. bij aangesloten: Fr. Constant Lagae, maire van Heule, notaris en lid van de Provinciale Staten, Eug. du Fort, maire van Moorsele, en Jean-Eug. van Ackere, maire van Gullegem, lijnwaadfabrikant en lid van de Provinciale Staten (E. de Riddere, Hist, de la familie van Ackere, 1952, blz. 179).

Is er iets meer bekend van deze Kortrijkse loge en van andere vrijmetselaarsloges in Kortrijk?

A.B.

Kastelein van Beauvais, heer van Mortagne

In onze streken lagen er vroeger twee heerlijkheden die Mortagne of t Mortaensche heetten. De eerste viel op Bellegem, Aalbeke en Kortrijk-buiten. De andere lag op Ardooie en Koolskamp. Deze laatste heerlijkheid hing af van het leenhof van Dendermonde en was in 1469 in het bezit van ‘le Sr. de Beaumont, chast. de Beauvais’ (Alg. Rijksarch. Brussel, -Rekenkamer, Nr. 1101). In 1473 staat er ‘le Sr. de Braumont, chastellain de Beauvais au nom de ma dame sa compaigne’ (Ibid., nr. 1102).

Wie was deze heer en wie was zijn echtgenote?

L.V.A.

[p. 112]

De naam Vate in onze polders

Algemeen bekend is de grote waterput nevens het marktplein in Lo, de Vate genaamd. Deze put bestond al in 1450. In 1474 werden er karpers gestoken op de Vate (H. Vander Gucht, Loo illustré, blz. 77).

Elders in de Vlaamse poldervlakte komt de naam nog voor. Het meest bekende Vate-toponiem is ter Vate in Stuivekenskerke (1219) nabij de Vatebrug bij Keiem. Dit alles bij De Flou (dl. XVI, kol. 105-110), zoals ook de navolgende, maar minder bekende Vate-toponiemen: wijk op Leffinge (1392), land te Handzame (1543), wijk tussen Esen en Zarren (1537), land in Loon (Fr.) (1287), hoeve in Sint-Pieterskapelle (1752), weide in Wulpen (1657). De Vate-gote is een waterloop in Oostkerke bij Brugge (1481), de Vate-dreve is een weg in Hondschoote (16de eeuw) en het Vateland ligt in Surques (Fr.) (1773).

De familienaam de le Vate, van der Vate vindt blijkbaar zijn oorsprong in hetzelfde poldergebied; daar komen toch de oudste vermeldingen voor (13de eeuw).

Wat betekent de naam Vate, die buiten het poldergebied in Vlaanderen nergens te vinden is?

L.V.A.

Onze vijf vingers

Duimerloot, lekkerpoot, lange rape, korte knape en kleen perluutje. Zo worden de vijf vingers van een hand, te beginnen met de duim en te eindigen met de pink, wel eens betiteld. Is dit in West-Vlaanderen overal hetzelfde, of bestaan er andere benamingen en welke?

A.B.

Mevrouw van Kortrijk

‘In sommige vrouwenkloosters werd op 28 december een ééndagsoverste uit de nonnen van de minste rang gekozen, die dan de wonderlijke titel Mevrouw van Kortrijk kreeg’ (G.J. Van Setten, De santenkraam der Roomse Kerk, met heiligen door de seizoenen, Haarlem, 1986, blz. 142).

Waar in Vlaanderen kwam dit gebruik nog voor onder deze specifieke betiteling?

J.V.A.

Student Keestock in Groningen

De enige Westvlaming die ooit in de oude universiteit van Groningen promoveerde was Georgius-Josephus Keestock, afkomstig uit Ieper. Hij was al cand. med. toen hij op 4 jan. 1720 geimmatriculeerd werd in Groningen, waar hij 17 januari daarna promoveerde tot dr. med.

Wat is van Keestock (of was het Questroy of een andere variante?) verder geworden en waarom trok hij naar Groningen om te promoveren?

L.V.A.