De molens in West-Vlaanderen
In de reeks ‘Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen’ verscheen als deel nr. 9 een handig en verzorgd boek, de inventaris van ons molenbezit, van de hand van L. Devliegher.
Omstreeks het midden van de vorige eeuw telde onze gouw nog meer dan 1.000 molens. De teleurgang is begonnen in de tweede helft van de 19de eeuw met de opkomst van de machine als drijfkracht. De weinige overblijvende exemplaren, veelal vervallen tot rompstukken of rompresten, worden in de inventaris opgenomen en beschreven. Alles samen 119 stuks.
Van de meeste van deze molens is evenwel zo weinig overeind gebleven dat de resten amper het vermelden waard zijn. Was het ‘muurfragment’ van de verdwenen stenen molen uit Lichtervelde nog een citaat waard in een inventaris van ons kunstpatrimonium? En waarom dan niet de 1.50 m. hoge rest van de molenkuip uit Koolskamp (Molenstr., 6)?
De beschrijving van al deze exemplaren en overschotjes van molens werd voortreffelijk en accuraat uitgevoerd. Overvloedige foto's, meestal genomen in vroegere dagen toen de molen er meer verzorgd en welvarend uitzag dan thans, staan naast de afbeelding van de huidige toestand, van wat nog overschiet.
Deze inventaris is een aanklacht geworden van de langzame aftakeling en afbraak van de molen, het meest typische element in ons oude landschap. Met grote zorg opgesteld en van een overzichtelijke historische inleiding voorzien, wordt hier aangetoond dat ons molenpatrimonium, op enkele loffelijke uitzonderingen na, eerder een molenruine dan een kunstpatrimonium geworden is. De Overheid en alle instanties wie het aangaat moeten hier ingrijpen om te redden wat kan. Deze inventaris overtuigt van de noodzaak voor wie nog mocht twijfelen.
A.B.
L. DEVLIEGHER, De molens in West-Vlaanderen, Reeks Kunstpatrimonium in West-Vlaanderen, dl. 9 (Lannoo, Tielt). 447 blz., ill.