Met vlag en wimpel
‘Meine gute Mutter,
seid stolz: Ich trage die Fahne,
seid ohne Sorge : Ich trage die Fahne,
hab mich lieb: Ich trage die Fahne’.
R.M. RILKE, Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke.
De dag waarop koningin Astrid om het leven kwam, 29 augustus 1935, werd te Brugge de nieuwe vlag van het Jong Volksche Front ingewijd. Op de middag had de tragische gebeurtenis van Küssnacht een domper op de feestelijkheden gezet. De optocht van de Westvlaamse studentengilden werd afgelast en de namiddagzitting in de tuin van het Gezellemuseum ijlings verplaatst naar de toenmalige zaal van de Gilde in de Oudeburgstraat. Er werd gevraagd geen liederen te zingen en niet te applaudiseren. Toen echter de nieuwe vlag werd ontrold vergat iedereen die afspraak.
De herinnering aan deze gebeurtenis van weldra vijftig jaar geleden ging ons door het hoofd bij het doorbladeren van de twee volumes Met vlag en wimpel die de historici Filip Santy en Antoon Osaer gewijd hebben aan de banistiek van de christelijke arbeiders beweging in Vlaanderen. De auteurs zijn verbonden aan het Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum te Leuven (K.A.D.O.C.), maar hun mooie en indringende studie is uitgegeven door de Provincie Oost-Vlaanderen als eerste bijdrage aan het Museum van de Vlaamse Sociale Strijd dat sinds 1980 bij voornoemd bestuur op het getouw staat. Van 20 oktober a.s. tot 13 januari 1985 zullen de resulaten van voormeld banistiek onderzoek trouwens te zien zijn in de Sint-Pietersabdij te Gent. Het tweede boekdeel vormt daarvan alvast de kataloog.
Banistiek is de wetenschap die zich inlaat met de studie van vlaggen en wimpels. In België staat deze wetenschap nog in de kinderschoenen. In het buitenland is men al verder gevorderd en bestaan verscheidene instituten en verenigingen, die zich meestal bezig houden met overheidsbanistiek: de studie van vlaggen van allerlei overheidsinstanties. In het bijzonder Engeland biedt wat dat betreft een traditierijk werkveld. In de Verenigde Staten bestaat zelfs een leerstoel in de banistiek terwijl bij onze Noorderburen de Stichting voor Banistiek en Heraldiek werkzaam is in Muiderberg.
Het is duidelijk dat Met vlag en wimpel zich bewust beperkt tot de banistiek van één sociale beweging, en dat daarnaast evenveel wetenschap zou kunnen besteed worden aan het vlaggenbos van bijvoorbeeld de Vlaamse studentengilden, de Heilighartbonden e.a. Wie de kataloog doorneemt wordt getroffen door het belangrijk aandeel dat gespecialiseerde ateliers in West-Vlaanderen genomen hebben bij het ontwerpen en aanmaken van al dat materiaal. Dat de Brugse firma's Grossé en Slabbinck zowat geheel Vlaanderen zouden bestrijken, is geen verrassing, maar daarnaast noteren wij toch, zij het met bescheidener afzetgebied, de namen A. Carette, Catry-Daeninck. Demeere (Ieper), De Raedt (Izegem), De Vuyst-Van Acker en English.