Biekorf. Jaargang 84

De Bruggeling Pieter Schoone maakte een ontwerp voor het bouwen van het rijksmuseum te Amsterdam

In 1863 richtte de Nederlandse regering een architectuurwedstrijd in met het oog op de oprichting van een Rijksmuseum dat te Amsterdam huisvesting zou bieden aan een belangrijke verzameling kunstwerken. Het imposante gebouw dat iedereen kent, werd in 1885 geopend en men wil de honderdste verjaardag ervan herdenken, o.m. met een tentoonstelling gewijd aan de ontwerpen die voor de wedstrijd werden ingediend.

Eén van de ingediende - en niet-uitgevoerde - ontwerpen bij het concours van 1863 kwam uit Brugge. Het werd ingeschreven onder het nummer 14, droeg als kenspreuk ‘Kunst baart roem’ en bestond uit vijf ontwerptekeningen. De auteur ervan bleek de Bruggeling Pieter Schoone te zijn.

Pieter Karel Schoone werd te Brugge geboren op 13 maart 1828 als zoon van de meester-metser Pieter Schoone († Brugge 23 mei 1841) en van Victoria De Meulenaere († Brugge 4 juli 1840), die woonden in de Cordouaniersstraat. Hij trad in het huwelijk op 14 september 1859 met Maria De Zutter (^o Brugge 14 april 1827), dochter van de boomkweker François De Zutter te Brugge.

Het echtpaar had twee kinderen: Marie Thérèse (^o 10 juli 1860) en Augusta Maria (^o 17 oktober 1864). De huwelijksakte en de geboorteakten laten ons toe een paar van de familieleden en vrienden te kennen. Vooreerst twee broers van de echtgenote: Charles De Zutter, herbergier te Sint-Andries en Jean De Zutter, boomkweker. De broer van Pieter Schoone, Leopold, was meester-broodbakker en een neef, Charles De Graeve was meester-schilder. Het is wellicht bij deze oudere neef dat Schoone, wiens ouders vroegtijdig overleden waren, het schildersambacht aanleerde. Verder bleek hij ook nauw bevriend te zijn met de bekende lithograaf Jacques Petyt (1822-1871).

Pieter Schoone werd dus geen aannemer zoals zijn vader, maar meester-schilder. In 1860 woonde hij Zilverstraat D20-67 en in 1864 Noordzandstraat D20-75, (nadien nr. 11), adres waar hij tot aan zijn overlijden gehuisvest bleef.

Hij werd leerling aan de Academie voor Schone Kunsten te Brugge, blijkbaar nadat hij zich reeds als meester-schilder had gevestigd en reeds meerderjarig was. Tijdens het schooljaar 1850-51 kreeg hij een aanmoedigingsprijs voor schilderkunst en een eerste prijs voor ‘geschiedkundige samenstelling’.

Voor het overige heeft zijn loopbaan geen opmerkelijke sporen nagelaten. Men mag aannemen dat hij hoofdzakelijk meester-schilder was, het is onder deze ambachtelijke activiteit dat hij jaarlijks in de ‘Provinciale Wegwijzer’ werd genoteerd. Het kunstschilderen zal

[p. 97]

een tijdverdrijf, hoogstens een nevenactiviteit geweest zijn. Het liet alvast geen aanwijsbare sporen na in de Brugse musea.

In 1863 nam hij deel aan de Rijksmuseum-wedstrijd. Had dit ook te Brugge een vleiende weerklank? In ieder geval werd Schoone in 1864 tot ‘professor’ aan de Brugse academie benoemd, wat hij tot aan zijn dood in 1895 zou blijven.

Hij gaf er les in wat heette ‘Ornements ombrés d'après estampes’, in 1874 vervlaamst tot: ‘Teekening van sieraden, naar printen’, wat in 1876 werd: ‘Teekening van loofwerken, naar printen’. In 1892 werd een klas opgericht, gemeenschappelijk voor Academie en nijverheidsschool: ‘Teekenen van maskers en beginsels van loofwerken naar het plaaster’ wat Schoone eveneens onderwees tot aan zijn dood, waarna hij werd opgevolgd door Rousseau.

Op het Brugs kerkhof te Steenbrugge, vindt men het niet onbelangrijk en goed bewaard grafteken van Pieter Schoone en zijn echtgenote. Het ligt in vak 13, vlak naast het imposante grafteken van burgemeester Boyaval en van diens ouders. Op het grafteken, evenals op de overlijdensakte staat Schoone vermeld als ‘leraar bij de stedelijke academie voor schoone kunsten’. Het is waarschijnlijk dat hij gaandeweg zijn beroepsactiviteten had verminderd, om tegen het einde van zijn leven nog alleen dit leraarschap over te houden, waarop hij duidelijk fier was.

Schoone diende tussen 1876 en 1889 verschillende bouwaanvragen in: Noordzandstraat D15-5 en Prinsenhof D5-29 in 1876, Noordzanstraat D16-19 in 1884 en Prinsenhof D5-53 in 1889. Dit waren waarschijnlijk eigendommen van hem.

Voor het overige is het niet duidelijk hoe hij er toe kwam aan een architectuurwedstrijd deel te nemen. Hij was beroepshalve meesterschilder en had geen architecturale opleiding, tenzij hij wellicht in zijn jeugd bij zijn vader een en ander van het bouwvak leerde.

De op stapel gezette tentoonstelling in het Rijsmuseum Amsterdam zal wellicht een gelegenheid zijn om iets meer te vernemen over deze vergeten Bruggeling.

A. VAN DEN ABEELE