Aangeklede devotieprenten
In sommige kerken en kapellen staan (stonden) beelden die aangekleed zijn. Over het beeld heen werden kleurrijke lapjes stof, goudbrokaat,... getrokken en het houten beeld kwam daardoor nog levendiger en frisser te voorschijn. Over geklede Lievevrouwen aangeklede kruisbeelden en allerlei heiligenbeelden bestaat een hele literatuur.
In Volkskunde (jg. 1983, blz. 1-10) verscheen een bijdrage door Drs. Christian De Backer over Beklede devotieprenten uit het klooster der Penitenten bij Sint-Jacobs te Gent. Bij deze zusters penitenten werd een mirakuleuze kruislievenheer vereerd, die aangekleed werd met een ‘voorschoot’. Bij de opheffing van het klooster in 1783 onder Jozef II bezat dit beeld niet minder dan 49 verschillende ‘voorschoten’!
Vanuit dit penitentenklooster werden devotieprentjes van het Gentse mirakelkruis verspreid, die ook ‘aangekleed’ werden. De prentjes werden dus belegd en beplakt met stukjes gekleurde stof, borduursel, enz., net zoals het beeld zelf. De teruggevonden prentjes dateren uit de periode 1650-1725.
De uitleg van dit verschijnsel ligt voor de hand. De zusters penitenten naaiden en borduurden en waren de gevestgde leveranciers van kerkgewaden aan kerken en kloosters in de omgeving van Gent. Zo is het te verstaan dat ze zelfs hun devotieprentjes met stof aankleedden.
Aangeklede prenten zijn echter zeldzaam. Chr. De Backer kon alles bijeen maar een vijftal zulke prenten aanwijzen o.m. twee exemplaren in het stedelijk Museum voor Volkskunde te Brugge.
Waarschijnlijk zullen er wel meer zulke prentjes bewaard zijn. Ook bij ons waren er zusterkloosters die zich toelegden op borduurwerk en confectie van kerkgewaden (o.m. Sion in Kortrijk). Een prentje verslijt wel rap, maar het zou toch wel te verwonderen zijn indien er echt maar zo weinig aangeklede prentjes bewaard bleven.
Zijn er nog zulke pareltjes van volkskundig knutselwerk bij ons te vinden? En bestond dit niet in latere tijden, bvb. de 19de eeuw?
L.V.A.
Auteursrechtelijk beschermd