Biekorf. Jaargang 80

[p. 414]

De Scholieren van de Brugse Wijngaard

Naast de befaamde school der Hieronymieten in de Gentse Nederscheldestraat, de school In de Roose van E. Hoeckaert op de Zandberg, die van R. de Keysere ca. 1500 In de Lintworm op de Koornlei, trad de Brugse proost van St.-Donaas, Jehan de Carondelet, in 1545 op als stichter van een school voor burgerdochters in het klooster der Augustinessen bij de Bijloke. Dit alles te Gent⁽¹⁾. Ook Antwerpen kende, met de Daphne kostschool van Peter Heyns (Le College des Nymphes du Laurier) in 1561 een uitgesproken eliteschool voor meisjes.

Te Brugge konden wij hopen dat de scholieren van de Wijngaard naar een gelijkaardige instelling konden verwijzen. Een recente licentieverhandeling⁽²⁾ toont echter duidelijk aan dat de normaal 24 scholieren (evenveel als plaatsen in het koorgestoelte?), waarvan 4 tot 7 ouderlinghen van den core, een schola cantorum was, wat het zegel reeds duidelijk aangeeft, die het beheer voerde over de gestichte jaargetijden. Twee feestvieringen van de cantores bleven bekend: dit op Sint-Thomasdag (29 dec.) en het Koningsfeest in januari, wanneer één der scholieren tot koningin werd verkozen.

Bovenvermelde studie van D. Desmet kon mee het vrij lang ontbrekende Cartularium 1241-1368 in het onderzoek betrekken; auteur slaagde er ook in een practisch volledige lijst der begijnen 1439-1454 aan te leggen, en onderscheidde, evengoed voor het eerst, 11 conventen, die hij poogde te lokaliseren. Het betreft na mekaar: Te Dops, T'Everiaerde, Te Ghistelle, Te Groenendale, Ter Mulle, T'Nieuwe Covent, Ter Reye, Ter Speye, Te Walkiers, Te Zandvoorde, en Te Zevencote. Een serie lagere functies binnen het begijnhof dragen de verrukkelijke namen van spindeniereghe⁽³⁾, brauhuysjoncvrauwen, suveljoncwijf, maerctjoncwijf⁽⁴⁾. potvrauwe⁽⁵⁾, portiereghe. Opmerkelijk, in Bijlage, is de uitgave van de statuten, 3 okt. 1441, voor de fermerie.

A.D.

(1) H. DE RIDDER SYMOENS, Lieven van Pottelsberghe en het Onderwijs te Gent in de 16e eeuw, Hand. Mtt. Gesch, Nieuwe Reeks, Dl 32, 1978, blz. 101-131.

(2) D. DESMET, Het Begijnhof ‘De Wijngaard’ te Brugge. Onderzoek naar het dagelijks leven rond het midden van de vijftiende eeuw, Lic. Verh. KUL, 1979, 273 blzn, o.m. blz. 109-118; 85-99; 27-30; 257-265.

(3) Verantwoordelijke voor de spinde of voorraadkamer.

(4) Ev. verantwoordelijk voor dagelijkse aankopen voor de infermerie.

(5) Verantwoordelijk voor de ghemeene potte, de gemeenschapsgelden.