Veldelingen in het Vlaamse Middelburg 1780
Het dichterlijk modewoord veldeling voor veldbewoner, landman, door WNT XVIII, kol. 1544 gesignaleerd in het Noorden vanaf ca. 1700, is gedurende de 18e eeuw ook naar het Zuiden doorgedrongen dankzij de rederijkers. Een letterkundige pen gewaagt in 1785 in de Vlaemsche Indicateur van Gent (XIII 224) van ‘de lyfsgevaeren van Stede- en Veldelingen in Oorlogs-tijd...’.
Gedurende de periode 1780-1800 pronkte de (kleine) landelijke stad Middelburg-in-Vlaanderen met een rederijkerskamer genaamd De Veldelingen, als kenspreuk voerend: ‘Wetenschap baert Luister’. De Veldelingen van Middelburg gingen deelnemen aan prijskampen in Brugge (1792) en Sluis (1800) en richtten in 1797 zelf een toneelwedstrijd in.
Veldeling schijnt te zijn opgekomen als tegenhanger van stedeling, dat ook een literair neologisme uit de eeuw der Verlichting is. Veldeling werd wel opgenomen door Van de Velde en Sleeckx in hun Nederduitsch-Fransch Woordenboek van 1854, met de vertaling ‘homme des champs, campagnard, homme de la campagne’. Voor de Middelburgse rederijkers uit de Pruikentijd had de titel Veldelingen blijkbaar een arkadische klank, eigen aan de Preromantiek, die dag ook tot hun klein cenakel beperkt bleef.
C.B.
Auteursrechtelijk beschermd