Logo DBNL
Biekorf. Jaargang 69 (1968)

Biekorf. Jaargang 69

(1968)– [tijdschrift] Biekorf–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

69e Jaargang 1968 - Inhoud

I. Bijdragen

Het Heilig Bloed van Wilsnack. Een bedevaart uit het oude Vlaamse strafrecht 1430-1540 A. Viaene 5
Namen van trekpaarden G.P. Baert 17
Westvlaamse spreuken M. Vermeulen 18 135 186
Mijn eerste winterkazak G.P. Baert 19
Het mout- en gerstrenteboek van Aalter L. Stockman 23
Het appoort van Sint Vincentius te Beselare N.N. Huyghebaert 29
Eduard van Hee van Roeselare, componist van Het Lied der Dichters 1875 M. De Bruyne 36
Edward Vlietinck, geschiedschrijver van het oude Oostende Raf Seys 43
Het gouden vontekroontje M. Cafmeyer 49
Gedenksteen van Willem van Normandië te Aalst (Hertshage) E.N. 52
Den Engelschen Kiel, volkslied J. Geldhof 53
Refuges van Ninove C.B. 55
Huurkontrakt van een schaper 1540 A.V. 56
Een vrauwe is een imagie V.D.B. 56
Jan Geerstekoorn P. Meersseman - R.V.D. - E.N. 57
Luiden en beiaarden met kerkklokken in Oud-Vlaanderen 1350-1578 A. Viaene 65
Oude vissersliederen en balladen op de Vlaamse kust Jacques Beun 76
De oude Goede Week in volksleven en volksgebruik M. Cafmeyer 79
Wetenswaardigheden over de Oostendse Compagnie 1722-1732 Jozef Geldhof 89
Josephus Caigny van Pittem, de dove dovenleraar P. De Baere 94
Rond het gedicht ‘Bezoek bij het graf’ (1856) van Guido Gezelle A. Demeulemeester 97
Toponymica uit de kuststreek J. De Langhe 100 207 262
De Sint-Vincentiusdevotie te Eeklo L. Stockman 103
Een Brugse kuiper als kloosterbroeder in La Trappe 1728 J. De Smet 105
Wild, gevogeltje en schouderij G.P. Baert 108
Pierlala wordt Bierlala H. Stalpaert 111
Veronijcke, een huisnaam te Ieper E.N. 113
Negociant in Vlaenderen en Brabant C.B. 113
Reglement voor de mosselkwekerij in Waterdyck en Philippine 1565 A. Viaene 115
Vue-de-lieu ofte pleckschauwinghe A. Viaene 116
Oude kermis op Sint-Sixt (Westvleteren) Br. Alfons 117
Onvolmaakt berouw C.B. 118
Van een kale markt komen R. van Gerven - Chr. Heyneman 119
Sellebroeders Jos Philippen - F.N. 119
Passiebladers Fr. Nackaerts 119
Bouwmeester Beyaert van Kortrijk J. Priem 120
De familienaam Dispersyn G. van Nieuwenhuyse 121
Oude wijk Amazonien te Kortrijk C.B. 121
Familiehistories in Ruddervoorde A. Viaene 129
De weg terug XV-XVI André Demedts 136
Het een-ure sermoen te Brugge G. van Nieuwenhuyse 142

In de oude Eeckhoutabdij te Brugge. Hagiologische en archeologische rondgang N.N. Huychebaert  
  Inleiding: het ontstaan van de abdij   143
  I. Kalender van de abdij   146 224
  II. Kapellen en altaren   288
  III. Beelden in de abdij   355
Oude graanmaten E.N. 155
Taalaantekeningen (alfabetisch) K. de Busschere S 156 284 T 372
Dagelijks leven in de Sint-Godelieveabdij te Gistel in 1564 J. De Smet 160
Lollaarden en Sellebroeders J.J. Veys 168
Osteliers van Ursel. Oude glorie van een halfwegprochie tussen Brugge en Gent A. Viaene 169
Een hertog van Lorreinen in Spaans arrest.
Vlaams historielied uit 1654		 A. Viaene 173
Toussaint en Tosseyn of Allerheiligen F. De brabandere 176
Kasteel van Beselare in beeld A. Viaene 177
Een Izegemse ‘Biekorf’ jubileert A.V. 178
Vijvers te Beernem, Bekegem en Zedelgem G. van Nieuwenhuyse 179
De stedelijke leprozerij van Kortrijk (1272) A. Viaene 180
Kortrijkse recepten voor schuimeierkoek.
Recepten voor orgeade en amandelmelk (1780)		 C.B. 180
Pottenbakkerij te Belle J.J. Veys 182
Sakramentbriefkens M. Bovyn 183
De familie Dispersyn F. Debrabandere 184
Geschreven doodbrief uit 1713 D.S. 185
Archivenboek van Rond den Heerd A.V. - G. Capelle 186 247
Lof van Rijsel-in-Vlaanderen. Bij een driehonderdste verjaring A. Viaene 193
De cholera te Kerkhove in 1849 J. van Wynsberghe 204
Een steenbakkerij te Beernem 1632 G. van Nieuwenhuyse 209
De oprichting van het Atheneum te Brugge K. de Clerck 211
Oude Brugse spellewerksters vertellen M. Cafmeyer 214 276 360
De erfenis G.P. Baert 231
Rector Peter Canon Benoit te Rome 1878 J. de Mûelenaere 234
Westvlaamse tijdschriften 1850-1960 in de Nederl. Volkskundige Bibliografie H. Stalpaert 241
Bethune's Beurs G.N. - E. de Bethune 248 261
Krikken en krekken E.N. - L. Vanackere 249 261
Pikkebinder Franz Denys 249
Kruis op de Leiebrug te Kortrijk J. Matton 249
Harnasch A. Bonnez 250
Watersnood in Veurne-Ambacht 1423 A. Viaene 257
Houtkap in de bossen van Meulebeke B. 264
Het testament van Anselmus de Boodt, lijfarts van keizer Rudolf 1630 J. De Smet 265
Bij een honderste verjaring.
Lootens' Kindervertelsels		 H. Stalpaert 273
Meesterye voor de paerden C.B. 293
Vlaamse bedevaarders ‘ten hoghen Rome’ 1350-1532 A. Viaene 294
De bevolking van Lo in het begin van de 17e eeuw J. Mertens 297
De betoverde kat G.P. Baert 301
Kunstschilder Andries de Muynck E. Neylants 305
St.-Raphaël-Vereniging voor landverhuizers J.D. Broekaert 305
Veteraene Collegie te Leuven L. Tallon - P.S. 306
Een ander paar mouwen A. Viaene 307
Moderne romans in 1796 E.N. 309

Het achtste wonder van Brugge A.V. 310
De dood van de Heer van Wakken 1568 C.B. 311
Nieuwjaarwensen voor 1793 bij de Brugse schuttersen rederijkersgilden A. Viaene 312
Wijkkermis te Kortrijk in 1818 E.N. 314
De Quickmote te Pittem. Het huis en de families die het bewoonden V. Arickx 321
Het spel ‘Quiconque’ van de Brugse rederijker Anthonis de Roovere R. Willemyns 332
Ameloos. Een term uit het oude bosbedrijf A. Viaene 336
Woning en huisraad van Jakob Balderan, pastoor van de St.-Janskerk te Brugge 1460 A. Viaene 337
Bruno Vanderstichele van Wevelgem. stichter van een parochie in England E. Derluyn 343
Annotaties bij een bibliografie van het volkslied H. Stalpaert 349
Uit een oud remedie-boek (1780) A.V. 354
De Drie Santinnen van Brugge F. Raes 366
Het eerste eeuwfeest van de Brugse Akademie voor Teken- en Schilderkunst 1818 A. Viaene 367
Pikken en binden en pikkebinders A. Bonnez 369
Dukaten met een aas remedie E.N. 376
Almanakken in een Vlaamse boekwinkel onder het Frans bewind 1801 A. Viaene 377
Lediggangers en Slapers in de ‘Properheden van Vlaenderen’ A. Viaene 380
De duivel op een kussen binden C.B. 383
Retorikale beschrijving van Vlaanderen 1560 A. Viaene 384
De Hazelaartoren te Kortrijk A.V. 389
De waarde van zoetwatervis in 1558 G. van Nieuwenhuyse 391
Franstalige prediking in Brugge 1579-1584 C.B. 392
Sente Niclaus te Vaerne (Waterland) E.N. 392
Het zwaard van Egmont te Ieper A. Viaene 393
Kerkelijke inkomsten te Wervik in 1420 A.V. 394
Gangbare munten in 1780 E.N. 395
De windmolens in 1968 C. Devyt 394

II. Zakenwijzer

Plaatselijke Geschiedenis

Brugge 11 12 14-16 49 59-62 66-69 71 91 98 105 109 112 121-127 129 142 143 162 170 187-192 198 211 214 251-254 264 266 276 286 288 295 304 305 310 312 315-318 332 337 344 355 360 366 367 383 386 388 389 390 391 396-400

 

Aalst 8 12 17 52 68 74 318
Aalter 23 24 26
Aardenburg 14 71 295
Aarsele 19
Aartrijke 189
Adegem 104
Adinkerke 259
Alveringem 47 259
Assebroek 144
Assenede 15 23 256
Avekapelle 259 396
Axel 11 309 400
Beernem 179 209
Bekegem 179
Belle 125 127 182
Beselare 29 30 32 35 177
Beveren W. 14
Blankenberge 59 62 78 126
Boekhoute 23 256
Bredene 135
Bulskamp 259 291
Cadzand 119
Damme 58 81
Deinze 19 231 201
Dendermonde 8 60 123 183 318
De Panne 76 78
Diksmuide 61 64 84 260 308 336
Doomkerke 84
Dudzele 225
Duinkerke 91 398 399 400
Eeklo 11 103 172
Eggewaartskapelle 259
Elmare 392
Geluwe 398
Gent 8 14 15 17 19 66 68 72 73 112 113 122 132 170 226 253 256 294 296 309 317 318 377 380 384 394 398
Geraardsbergen 14 122 124 167
Gistel 122 126 160 364
Gits 18 386
Handzame 18
Hannekinswerve 295
Heist 76 86 207 208
Heule 71
Hoeke 263 400
Hondschoote 56 386
Houtave 81 88
Houtem V 260
Ieper 12 61 62 67 113 127 187 191 192 253 382 393 398 399
Ingelmunster 69 110
Izegem 178 240
Izenberge 259
Kaaskerke 259
Kaprijke 104
Kerkhove 204
Klemkerke 294
Knokke 207 262
Koksijde 76
Koolkerke 101
Koolskamp 329
Kortrijk 17 19 60 75 108 110 120 121 123 180 189 248 249 256 261 314 320 346 386 387 389 398 399
Kruishoutem 21
Lampernisse 259 386
Leisele 259
Lichtervelde 18 108 135
Lissewege 264 266
Lo 35 235 279
Loppem 397
Maldegem 79
Meetkerke 15 14,
Menen 61
Meulebeke 96 264
Moeskroen 144 152
Monnikerede 263
Moorslede 31 386
Nieuwpoort 43 47 76 229 251 257 397
Ninove 55
Oedelem 88
Oostburg 309
Oostduinkerke 76 126 259
Oosteeklo 103
Oostende 43 47 76 78 89 90 93 108 123 124 316 400
Oostkerke B 85
Oostkerke D 258
Oudenaarde 11 67 68 70 71 75 253 317 380
Oudenburg 122 253 317
Pervijze 259
Petegem D 19
Philippine 115
Pittem 94 321
Ploegsteert 18
Poperinge 18
Ramskapelle B 29
Ramskapelle V 259
Reninge 257
Roeselare 8 36 40 97 109 135 255 386
Rollegem-Kapelle 96
Ronse 28
Ruddervoorde 129 131 133
Ruiselede 185 396
Rumbeke 18 135
Rupelmonde 90 174 188
Sijsele 85
Sint-Baafs-Vijve 135 140
St.-Kruis 80 81
St.-Michiels 71
St.-Niklaas 91
St.-Omaars 168
St.-Pieters op de Dijk 263
St.-Winoksbergen 381
Slijpe 73
Sluis 10 59 90 125 251 295 309 400
Snellegem 187
Staden 18 62 98 99 135 155
Stalhille 82 83
Stavele 369
Steenkerke 259
Stuivekenskerke 259
Tiegem 364
Tielt 71 321 328 330 372 385
Uitkerke 208 263
Ursel 8 169 188
Veurne 31 61 126 133 190 251 252 253 254 259 260
Vinkem 259
Vinkt 152
Vlissegem 294
Waasten 336
Wakken 136 140 311 329 386
Waterdijk 115
Waterland 392
Watou 18
Wenduine 126
Wervik 64 126 394
Weslrozebeke 155
Westvleteren 117 336
Wevelgem 261 343
Wingene 325 330
Woumen 91 320
Wulpen 59
Wulveringem 259
Zarren 396
Zedelgem 179
Zomergem 23
Zonnebeke 29 30 31-33 35 49
Zuienkerke 17 56 61 315 316 318
Zwevezele 108 111
Antwerpen 16 46 72 90 173
Bethune 74
Doornik 32 35 94 144 147 228 230 356
Middelburg Z 12
Rijsel 14 17 70 152 193
Robaais 301
Vlissingen 111

Onomastica

Toponymica. Aelter Cleenhaeghe 24 28 Aelscoet 103 Amazoniën 121 Antwerpse heerweg 103 Beauval 117 Berchtackvyverken 179 Bevesclara Beveslare 29 32 Biesem 24 Blanckxken vyvere 179 Boomkesn vyvere 179 Boones bosseltje 138 141 Breevyvere 179 Broelmeersen 390 Buntelare 26 Busers Spycker 23 Diepe dijk 138 Dievenhoek 276 Dobbelen Damvyver 179 Dulleweg 263 Ekenakker 26 Elsbos 137 Garegat 208 Garende Hebbe 263 Gentele 101 Gevaerts 209 Goutbrem 28 Govaertvyver 175 Groeninge 390 Groenpoortje 215 Haeghbarm 27 Hagebaertvyvere 179 Hazelaartoren 289 Holevliet 264 Hoogpoortgoed 24 Hijfte 23 Kaaistrate 21 Kalle-bak-mij-een-wafel-put 138 Kalooi 119 Calvermarct 390 Canesie 121 Casekinskerke 259 Kekeleijde 396 Ketelstraat 24 Kester 15 Cleenen trochvyver 179 Crommecken vyver 179 Koolkerke 101 Langhe brigghe 257 Langen Damme 25 Leughenare vyvere 179 Lichtakker 26 de Madelene 180 Manegaarde 25 Meibos 138 Meyendale 27 Moerdijk 138 141 Mote vande capelrie 322 Mylem 28 Nieuwendamme 257 Nokerthiende 295 Nooten toren 320 389 Odegem 144 Oosthoek 88 Oostmeulen 24 Oostsluis 257 Opperbloot vyverken 179 Paradyse 25 Paelyncx vyverken 179 Papenwal 24 Peerde vyvere 179 Petit-fagot 214 Pompestraatje 215 Pruttelinge 215 Quaeckelbeen 23 Quickmote 321 de Rame 218 Riet 208 Rietvyvere 179 Rijpermonde 174 Rikkopienestraatje 215 Rondeelvyverken 179 Sassegheer Cleenburgh 25 Scaerte 262 Scarporde 207 Scheesvyverken 179 Schoemakersrente 276 Schoeringe 17 Schoonberge 25 Spierink 100 Spokenbos 138 Steenakker 25 Stockers vyvere 179 Stratem 14 Tarninge 262 Tiefago 214 Tronckevyvere 179 Vaerne Varne 392 Varenbroec Varentackere 392 Veltakker 26 ter Venne 24 Verschen Dyc 257 Vlacke van Zeelandt 191 Vliegende Peerd 88 Volkeravenkinderke 258 Vrye van Rysele 260 Vulle Vyvere 179 Werfstruyck vyvere 179 Westaarde 19 Westmeersch 395 Westsluis 257 Weststrate 25 Wijnendale 311 Wildenhove 395 Willem Maetsbrief 28 Wulfputten 138 Zeelant vyvere 179.

Huisnamen. Beenhuis 177 Biekorf 178 Bierkelder 215 Drake 113 Drie Coninghen 170 Drie Zwaantjes 215 Garenhuis 178 Hertog van Beieren 87 Hof van Ninove 55 den Iggele (Aigle) 222 Kabiene 301 Kanon 108 Mannetje 222 Mooie Zondag 314 Quickmote 321 Refuge van Ninove 55 Rolleke 112 Spookhuis 198 Veronijcke-Virginycke 113 Vleeshuis 296 Woekere 276.

Fiktieve namen. Gansestraet 118 Calloo Cael-af 119.

Vreemde namen. Allekanten (Alicante) 397 Fereseroyse 122 Fowic 59 Garscoenijen 162 Luyc (Lucca) 315 Naerdanen 61 Oostenbaren 17 294 Ploymuden 61 Pronau 216 Venegen 11 Wilsenaken 8 Worstenen 190 Henckere (Ancre) 122.

- Literaire naam. Cleyn Antwerpen 201.

Elementen. docl dol dul 264 gare gere geer 208 263 kol kool 102 ried rijd 209 schar 261 scarp 207 spaarne speer 101 spispei- spier spiere 100 tare teer 262.

Topographica. Vlaenderen flamingant 196 384 Vlaenderen gallicant 196 384 Vlaemsch en Walsch Vlaenderen 193 385.

Persoonsnamen. Alger Deinard Hagebarn Liedrik Meindale Odrik Sasger Wulverik 23 Bodera 42 Marianne 309 Namen uit renteboek 27.

Familienamen. Vanden Berghe 128 183 Dispersyn 184 Tosseyn-Toussain 127 176 Alverix 112 Cassenbeen Godalmachtich Keer-

weil Pepersack Scuercousse Vargulle Varmere 112 Vissersfamilies 89-92 Literaire naam. Moll Flanders 22 Vlaamse Mie 22 Pierlala Bierlala 111. Jan Geerstekoorn 57. -

Groepsnamen. Beurdenaers 251 Chairbroers 168 Croondraghers 121 Habitanten 315 Lollaarden 168 Poyers en Royers 319 Sellebroeders 61.

Bijnamen. Pietje de Dief 255 Fietje Perre 214 Grote Fluer 260 Ons Heertje 77 Herrie 78 Komprepa 109 Platten Hoste 233 Mietje 't ratje 218 Father Sabbé 236 Schietje 81 Toloezer 217 Witte Waste 216 Zuul de Wulloks 219.

Spotnamen. Boneklakkers 381 Botereters 169 Capoeneters 169 Cupers 169 Lediggangers 380 Notecraekers 200 Osteliers 169 Saymakers 169 Scotters 200 Scipheeren 169 Slapers 381 Speerbrekers 381 Vlabakkers 381 Volders 169

Muntnamen 396. Paardennamen 17.

Biographica

Boudewijn van Aire, heer van Beselare 31 Allène Prosper visser 78 Balderan Jakob pastoor 337 Prof. Frank Baur 37 Patrice Beaucourt 293 abt Jozef Beerblock 149 152 230 Hustyn Belle watergraaf 261 Rector Canon Pieter Benoit 234 236 Bergeron leraar 213 Baron Felix Bethune 98 192 248 261 Henrik Beyaert architekt 120 Blaeu kartograaf 194 385 390 Arsène Blondé visser 78 Engel Bolle boekhandelaar 191 abt Antoon Ritsaert 147 229 Fransois Brys schilder 320 Karel Calewaert bisschop van Gent 19 Josephus Caigny dovenleraar 94 Charles Carton 95 329 Lambert Christophe komponist 40 Franciscus Claus minderbroeder 127 abt Chrysotomus Claesman 328 Pieter Claissins schilder 269 310 Broer Cornelis 383 Jan David S.J. 58 abt Jan de Bardemaecker 288 Deken De Bo 141 206 248 249 274 Anselmus de Boodt arts en natuurkundige 265 M.J. De Brabandere dovenlerares 94 ridder Joos de Brune 260 Alexis Decarne 38 Eduard de Dene 172 300 384 ridder Jan Baptist de Doys 129 Karel de Flou 160 Julius de Geyter 391 abdis Catherine de la Coste 160 164 abt Jan de Lannoy 227 superior Hendrik Delbar 36 Meyerus 7 194 abt Antonius de Mil 147 289 Demolin-Claeys boekhandelaar 247 Pol de Mont 273 Cornelis De Moor drukker 312 Guillaume de Neve drukker 272 Hector Derdeyn muzikant 41 Simon de Rikelike 267 Anthonis de Roovere 332 De Ruddere tapijtwever 224 Descamps J.B. kunstkritikus 359 Deschamps leraar 213 Johan de Stoop komponist 36 41 Olivier de Wree (Vredius) 154 265 Aimé De Zuttere 247 Adolf Duclos 247 273 Duyck Charles komponist 40 Egmont 311 393 Michiel English 29 356 358 Cornelis Everaert 16 332 abt Frumoldus 31 Gailliard B.J. 293 356 Guido Gezelle 57 97 273 390 Gimblet drukkers 113 115 309 377 Goethals-Priem uitgever 97 Goossens drukker 205 Gramaye historicus 389 Jan Grauls 383 Gruithuisen chirurg 256 Guicciardini 193 Jan Haren (Hareng) predikant 391 Lubertus Hauscilt 149 155 258 Henry Havard archeoloog 127 Hendrik heer van Moorslede 31 Hennekens pottenbakker 182 Peeter Heyns schoolmeester 193 Amaat Joos 179 273 Gouverneur de Keverberg kunstkenner 368 Lamb Arthur komponist 77 Laude leraar 213 abt Robert le Clercq 261 Jules Leroy 273 Adolf Lootens 273 275 Jakob van Maerlant 338 Maignien leraar 213 Bisschop Malou 98 Marcelis Pieter pastoor (Leuven) 130 131 Walter van Marvis bisschop van Doornik 32 392 Jeroom Matthys muzikant 41 Meerelpoel Livinus notaris 323 Hans Memlinc 291 292 Nachtegaele vioolmeester 21 Carel Nollet geschiedschrijver 130 134 Nuytten-Woutermaertens drukker 248 Ode-

vaere kunstschilder 368 Petrus Parain drukker 313 Pelletrier leraar 213 Pepersack Eerstwin zilversmid 112 Professor Guillaume Philippi 130 Christoffel Plantijn 193 Pater Poirters 118 Pollet roversbende 223 Albrecht Rodenbach 37 38 Ferdinand Rodenbach 38 41 Roels magistraat en kunstkenner 368 Rusio veearts 293 Maurits Sabbe 119 Father Sabbé 236 Sadeler graveur 269 Samper Aloïs missionaris 235 Sanderus 146 154 194 389 Albert Saverys 231 Ary Sleecks 43 Theobaldus burggraaf van Ieper 29 Hans van Aken Schilder 269 ridder Boudewijn van Assebroek 290 Margareta vrouwe van Belle 31 Van Belleghem P.J. schoolmeester 128 Adolf van Bourgognien heer van Wakken 311 Vande Kerckhove drukker 265 Vanden Bussche tapijtwever 269 abt Filips vander Beerst 150 289 Vander Meeren leraar 213 Vander Moere bollandist 307 abt Wouter vander Straten 288 Vanderstichele Bruno pastoor in Engeland 343 Pieter van Genabeth leraar 213 Alfons van Hee 39 Eduard c.s. Vanhee komponisten 36-40 Joseph van Huerne 181 305 354 Jan Pieter van Male geschiedschrijver 130 310 abt Geraard van Munte 294 Jacob van Oost Schilder 269 Eugeen van Oye 46 Eugeen van Steenkiste dokter 387 Bisschop van Susteren 89 92 Theodoor van Thulden Schilder 311 abt Nikolaas van Troostenberghe 149 152 224 227 320 Marcus van Vaernewyck 193 384 Alexis Verbouwe 177 Louis Vermesse lexikograaf 203 Adolf Verriest 38 Hugo Verriest 38 Edward Vlietinck historicus 43 Graaf Waldbott de Bassenheim 306 Walweyn drukker 127 Daniel Waterschoot schoolmeester 128 Filips Wielant 194 384 Antoon Witteryck 273 Wynckelman François president Akademie 367.

Familiekunde. Amerlinck 329 Axpoele 288 Baltyn 293 Beil 20 Blende 267 Boesinghe 108 Bogaerde 313 Boodt 266 Bourgognien 311 Broucxault 304 Busscher 305 Caloen 290 Cammargo 210 Carton 95 329 Chambge 198 Cnoops 247 Codde 179 Courrières 266 Doys 135 Delaey 97 99 Demedts 136 Faille 134 Fevere 198 Fioravanti 305 Floré 305 Forniaer 173 Hooghe 312 Huyghe 178 Lens 135 Logghe 133 Lust 324 Masella 130 Meerelpoel 323 Metteneye 200 Mettengelde 68 Nevele 132 Meyts 225 Nieulant 71 199 Ockerhout 306 Outryve 312 Overtvelt 206 Peellaert 296 Peenen 304 Peneranda 312 Royen 266 Sacquespée 64 Schietere 206 Soenens 265 268 Stappens 229 290 Talbout 198 Upstale 319 Verbiest 326 Verhelle 327 Veys 261 Villa 327 Vleys 312 Waghenaere 66 Witkin 61 Zevekote 163.

Oudheidkunde en kunstgeschiedenis

Bouwkunst 55 120 128 Burgerlijke en landelijke bouwkunst woonhuis Brugge 198 337 garenhuis Izegem 178 vestingstoren Kortrijk 389 stadhuis Oudenaarde 70 molen 396 398. - Kerken kapellen geestelijke instellingen. Toren 320 Brugge Eekhoute 146 289 O.L.V kerk 227 Jezuietenkerk 310 Doornik kapel 35 147 Gistel kloos ter 165. Grafmonumenten 311.
Bouwmateriaal en -termen 60 165 166 191 209 251 315 316 Architekt 120.
Schilderkunst 62 189 252 269 292 305 317 359 367 387 Beeldhouwkunst 28 33 52 269 355-359 387.
Metaal edelsmeedwerk 122 164 269 270 318 339 388 munten 128 376 396 klokken 65 73 koper 28 125 320 ijzer 62 123 126 251 wapens 125 271 393.
Edelstenen 168 169.
Hout meubels 123 188 190 316 338.
Muziekinstrument 125 270.
Glas 164 270.
Aardewerk 60 124 127 182. Was 42.
Textiel 49 60 62 123 124 126 163 164 183 190 254 256 308 317 339 363 tapijt 317.
Leder 164 253. Pelswerk 122 318 339.
Huisraad en inrichting 59 124 126 165 166 189 190 271 337 Rijtuigen 75 166 251.
Schrijfwerk 61 165 185 317. Boekbinders 398.
Typographica. Drukkers te Brugge 63 378 Ieper 127 Gent 113 377 Roeselare 192 255. Drukwerk en uitgeverij 59 63 113 188 191 268 272 309 377. - Rond den Heerd 247.

Volkskunde

Abdijleven 160 afkoop van bedevaart 14 almanak 275 283 377 379 Archivenboek (RdH) 185 147 bedevaart- straf- 5 -reisroute 8 beiaarden (trebbel met klokken) 65 Bibliotheek van de Westvlaamse Volkskunde 313 bolspel 365 braderie 202 brood 187 diergeneeskunde 293 doodbrief 185 eerste kommunie 219 eeuwfeest 367 eucharistisch wonder 6 familienaam 22 112 121 176 183 184 gelofte 10 geneeskunde 354 godshuizen 215 Goede Week 79 palmzondag 97 witte donderdag 80 goede vrijdag 82 paaszaterdag 88 Goedevrijdag-paternostertje 85 goochelen 377 graanmaten 155 herbergiers 169 huisnaam 60 113 178 huwelijk 376 inboedel 270 271 jaarmarkt 202 kaartspel 188 kansspel 12 kantwerknamen 363 kermis 177 121 364 keuken 162 379 kikvors als remedie 354 Kindervertelsels (Lootens) 273 kleding 163 339 340 klokken 65 landbouwbedrijf 160 369 liegen 331 378 loterij 11 378 Missusmis 229 nagerecht 123 nieuwjaarswensen 312 oogsttijd 369 paardennamen 17 pad als remedie 354 parodie van processie 15 passiebladers 63 119 Pierlala-Bierlala 63 111 pottenbakkerij 182 recepten 180 181 remedies 354 resideren in bedevaartsoord 15 rijstpap 128 rijtuigen 75 romanlektuur 309 Sakramentsbriefkens 183 schaperskontrakt 56 schoolboekjes 59 schoolleven 139 360 Sint-Jansevangelie 79 spaanse pap 88 spellewerksters 214 276 360 spellewerkstersscholen 215 219 360 spotnaam 169 200 380 stoeten 201 testament 265 toveresseronden 230 volksgebeden 216 volkskundige bibliografie 241 349 volksgeloof 285 vontekroontje 49 votiefkaars 42 wafelijzer 126 Westvlaams Sagenboek 56 Westvlaamse tijdschriften 241 wijkkermis 314.

Heiligenverering en -verbeelding

Heiligen: Aanschijn 113 Adriaan 14 Alexius 61 Amor 64 Anna 364 Antonius-abt 147 Apostelen (Verspreiding) 149-150 Arnold 292 Augustinus 148 152 224 358 Barbara 150 227 Bartholomeus 148 152 288 358 Bavo 153 Bloed 5-17 149 230 Catharina 150 228 318 Christoffel 113 272 Claudius 147 Crispin 281 Doorn 149 Driekoningen 14 Edmund 227 Frigidianus 224 Germanus 153 Godelieve 149 365 Hubert 61 Jakob 5-17 296 Jan de Doper 148 394 Jan Evangelist 79 Jozef 49 Kruis 293 357 Leonardus 225 Lewina 42 Livinus 292 Magdalena 150 366 Marcus 11 Margareta 228 383 Martelaren van Trier 149 Martinus 30 383 388 Michiel 292 Monica 149 Nicasius 290 Nikolaas van Bari 5 16 228 292 392 Nikolaas van Tolentijn 153 O.L. Vrouw 12 14 17 69 292 320 355 359 - van

Ambra 226 - van Milaan 226 - Ontvangenis 228 - presentatie 226 - Sneeuw 147 - Tuine 6 - Visitatie 148 Onze Heer 149 Piatus 154 Pieter 11-17 294-296 Pontianus 224 Rafaël 255 Remigius 153 Thomas van Kantelberg 229 Trudo 153 Vedastus 153 Ursula 70 224 293 368 Vincentius diaken 29 103 147 Willibrord 63 226 288.

Bedevaartplaatsen: Aardenburg 14 Aken 5 Bari 5 16 294 Beselare 29 103 Bordeaux 8 Compostella 5 295 Dadizele 320 Danzig 5 Dordrecht 6 Eeklo 29 Einsiedeln 12 Geraardsbergen 14 Keulen 5 14 Köslin 5 Kortrijk 29 Lo 29 35 Loreto 17 Lübeck 5 8 Meerssen 6 Meetkerke 15 Menen 29 Posen 6 Ramskapelle (Heist) 29 Regensburg 8 Riga 5 Rocamadour 17 Rome 11-17 294 St.-Andrews 5 St.-Baume 8 St.-Gilles 5 St.-Winoksbergen 42 Venetië 11 Wilsnack 5-17.

Legenden: doodgeboren kind tot leven gewekt 320 sakramentswonder 5-17.

Gebruiken: afwegen 6 appoort 29 bedevaarttekens 16 boetebedevaart 5-17 294-296 ex-voto 318 gelofte 320 loterijbriefjes (met aanroeping van heiligen) 11 383 offerande 30 63 pandijzer 320 relikwie 63 sint-jansevangelie 79 veronike 113 votiefkaars 42.

Volkslied

Balladen 76 Engelse Kiel 53 Alfons en Dalia 361 historielied 173 Pierlalalied 111 van de koffiekan 361 van de snuif 361 ratelliedjes 84 spellewerksterslied 220 277 351 361 spotlied 104 tellied 278 visserslied 77 78 352 liedboeken 349 liedekensalmanak 378 bibliografie 349.

Aanvangregels: achter sint jacobskerke 278 baes jan was naer de markt gegaen pardoef 53 de mens kan zijn eigen niet beroemen 361 g'hebt mensen die snuiven verachten 361 het lammetje gods van drie en dertig jaar 85 het was op eenen goedenvrijdagnacht 84 hoe es den tyt aldus verkeert 104 in de mei van het seizoen 279 leeuwen en beren kan men bedwingen 174 mietje die zat te treuren 220 't en is niet lang geleden 278 't is sint annetje feeste 365 't was op eenen witten donderdag 82 217 twintig - de paus zijn huis 278

Volksvertelsel

Sage van Egmonts zwaard 393 door windhoos bevrijd 10.

Rijmen: de stier zat in de zetel 375 een vrauwe is een imagie 56 grafschrift 342 onze lieve heer was in zo grote nood 218 o sondaer wie gy zyt 357.

Raadsels 372.

Uit de oude taalschat

Aertghelt 264 aes 376 aexstale 251 afzettinghe 400 accoord 72 amandelmelck 181 ameloos 336 apoteke 270 appeelen 74 appeelkins 68 appoort 29 asaerterie 397 baenst 155 baghe 270 bacte 397 barberijnen 251 banccleet 339 bedde 337 bescreven cleet 339 bemisch 269 berauw-brauwe 192 248 beverine hoeden 122 beyaerden 65 beyaerder 72 bierenbrood 400 byen slane 162 binde 251 blo blue 56 bloetsteen 270 blomme van aeme 187 bloysche roede 255 boomhoudere 59 bovelynchaer 315 boyene 251 te brande zyn 122 brey 187 bruudlieden 167 buetremes 318 buerdenaers 251 butendrinkere 15 cedule 260 cither 270 diefbouc 11 dienstwyf 59 ten dike trecken 252

dobbelslach 70 droncscep 15 ducaet 376 396 dukaton 396 eedin besemen (eetbesems) 315 eenhorens 270 eerhaud 397 evenmate 155 faceelen 336 fagoot 264 336 finerden 342 fluwyne 342 foache 187 foelge 163 witte foelge 252 francaert 155 galentine 187 gallotsemakere 163 garderobe 252 gebotseert 269 geckinghe 15 ghebelde personen 309 ghedopt 342 gheledertichede 397 gheluud 68 ghemeen steen 210 gheprente copersticken 268 gheschilderde papieren 268 ghespleten paeys 295 ghevader 267 ghieten (mosselen) 116 godheid 253 granaat 270 grooten bloet 354 groot watere 257 habitanten 315 haestige ziecte 61 hals (vervoer) 122 hangman 10 harincsmout 253 harnasch 187 havot 155 hoet (maat) 155 horrible eeden 14 hooi slane 161 houillen 210 huushoudende man 116 huysberecht 117 hyckighe wulle 123 yckync 155 inghelsmout 187 houte joncvrauwe 271 cabinetkens 59 kaectonne 59 caefbalck 253 quaertspel 188 camere tapitserie 317 canevets 163 canneelwater 181 chanezye (canesie) 60 carmingnole 60 casule 291 keilct 291 kerscorf 188 kerven 56 clappage 57 clavier 70 coetse 337 kokesse 379 conincstavelrie 258 contoor 270-337 coornemaete 155 cordewagencruyer 12 corneol 270 cramprinck 269 crembolie 123 crempelinck 40 cromwerc 60 cruyscoor 315 cruwen 210 culcte 342 culcstickers 16 cuupzetele 342 quibus 378 lade 267 270 laeuwere 342 landvasten 123 last 155 210 latierboom 61 ledichganghere 380 leerknecht 253 liefpleck 123 lysecoetskin 338 loerdelyck 304 onse vrauwen lof 69 logie 61 logier 316 lollaert 168 lopine 343 luermande 271 luteboec 270 luyte 270 maele (post) 170 maerschalck 123 mandachwerc 254 manestreulx (speellieden) 103 mate 155 maurus bril 268 medeplegheis 254 meenders meenene 264 meesterye 293 moutmuelne 318 mudde 23 155 musselaer 116 musselmate 116 mute 112 naergulde 188 nameloosen 336 naslach 73 nataelbrood 319 navoogd 366 nieuwerc 227 nobelgoud 163 obstinaet 304 oesyloep 188 oflye 189 ombehanc 342 ontvinden 116 hoosevat 165 orgeat 181 horloge 270 oserie 398 ostelier 169 ostyebroot 254 outaercleet 291 overdienaerscip 256 overloon 12 overloop van waetere 258 260 pais 129 272 payseghelt 124 palmeydere palmslach 254 palster (ende scaerpe) 294 295 pandijzer 320 papieren watermuelne 398 paragon 269 pardoenen 294 passiebladers 120 past 398 pitancie 180 pleckschauwinghe 116 plunderage 398 poelaigier 398 pointere 258 pointinghe 300 poilledeinen 189 poorterkins 264 336 poose 67 70 poppelbont 318 practezyn 377 prentre 317 pronausche sparren 316 rabat 342 rapier 270 rasiere 23 155 320 recompense 184 redemptie 296 reefterclocke 190 reese 291 refrein 70 reveue 124 ryshout 336 rigghen (pels) 342 risnoer 124 rode beesten 189 rond coren 160 rondeel 338 roomkanne 124 zaerc 163 zaggegras 261 sakramentsbriefkens 183 salette 271 samyt 342 sardaynesmout 253 sarckeplaetse 311 zateghelt 123 scaerpe 294 scapra 270 scharulle 254 schelle 74 scipscrine 342 scryfcleet 316 scryt 392 seepeerd 270 secreet 11 sellebroeders 61 zettinghe 300 380 synghelhaeghe 399 slaepclocke 74 slapere 382 slaepersmesse 382 slachbalk 257 sliet 61 zomerreeftere 189 soppe 106 souvereyn (munt) 395 springstoc 316 staelysere 342 staghinghen 165 stalbant 342 stantpit 166 stappeel 190 steccade 270 stelle 125 studacie 62 sturte 62 tafelcost 271 tanderinghe 316 tapissier 269 tapitserie 317 taswerk 160 tegenlander 125 toelge 163 tole 342 trebbelen 66 tweetanghe 271 trecken(aarde) 209 trijnbomen 317 trom-

petmakere 125 vaerwe coe 162 valbedde 257 valckebec 125 valckenhantschoe 62 varne vaerne 392 vastenspise 162 verlichterie 317 veronike 113 verschen dye 257 verstappen 318 verwaeyene 164 verwaerder 166 verwemakere 62 vestement 62 vierpanne 69 vierspint 157 viole (brandhout) 336 vlake 126 vlamink 183 vloedmaerc vloemerckt 126 voorslach 70 waentaesen 399 wafelysere 126 wandeleghe 189 wazeghelt 399 watergrave 258 weckerkins 70 wendepanne 342 wentelcoetse 342 wercghelt 190 wielkin (exvoto) 318 windeweech 342 wijtgracht 166 wingeroen 74 innebrood 187 worstenen 190. - De duvel op een kussen binden 383 te cort bollen 400 in de caze steken 63 in de belle zijn 309 een ander paar mouwen 307.

Levende volkstaal.

Afpinselen 109 atpitsen 233 aketesse 220 appelkazak 320 op avanse 277 baanst 83 bamisweer 233 band (garen) 364 batjesdag 202 beetels 304 benaarsmijter 370 beulepietje 319 bezet van 't zelfde 370 blompap 231 bolletjes 220 282 braderie 202 broenselare 219 buizetjes 220 busnokke 371 deelder 252 diltvenster 371 drevelen 79 droge vistje 218 duitse slagen 220 duivelskring 230 dweers-in-de-zak 21 enkel nokke 369 371 enterdeutje 221 fagotpeerd 371 fatsoentjes 280 282 fickfakterie 218 flostje 216 221 280 follensiene (valencijne) kantjes 221 281 frasientje 219 282 fusmus 206 gekantemant 232 gemonsabreerd 217 gewist 186 goede vrijdaghenne 86 goelever 79 grotje 222 harnasch 250 hazaarden 276 heksenringen 230 holblok 314 hoogdagbrood 319 houtpeerd 371 huggen 369 kachteleiers 88 kakkernest 232 kapelle 217 280 kardoes 110 kattelam 81 kattendans 230 katzeepies 303 caze 112 klingelingen 80 klunie 221 kluttermunt 80 knechtebrokke 96 konduten 49 koppeltje 282 kortresse 276 kraaiers 302 krekel 84 kribbebijten 233 kriklaam 217 krikken-krekken 249 261 krispijn 281 lappe-den-tap 64 lektablette 362 linzen 319 lodderspeekte 233 loeie 371 luchtwerk 364 mantelen 369 marollekaas 256 331 meiskeflutte 96 mentebolle 220 362 mikmak 64 noordsche vummen 370 oestdagen 369 olielante 83 opnaadjes 283 opvesten 219 oremande 84 orieja 366 paasbeeste 82 palingtrekken 314 panebroeken 192 panneschijters 301 van passe slok 303 pastersleppe 49 81 pateren 371 peerdevoet 281 pei 219 pekkelingen 369 pensierige 215 peren 371 perekappe 371 pianewijs 220 piekebeste 49 piekeniekstje 223 pikkebinder 249 plaatserentenierster 82 plakhanden 362 pontelasong 221 prijsbehaalder 314 rankstje 219 rieberollen 49 rolleken 112 rut 223 saroppe 281 schaaprolletjes 215 schauwekant 220 schavelen 220 schouderij 108 schuifelvooizetjes 277 selia 223 serrebank 364 sezeintje 364 sjetten-duivel 221 slepen tegen 't groeien 21 slibberen 54 slof 114 sluffer 222 spellewerkersspellen 282 stadskind 309 steperkeuken 127 172 strieptje lever 215 strootjes leggen 231 teevee 304 tjienken 21 toegaan toerijden 371 toese 219 toetsen 216 toveressekant 363 toveresseronde 230 toverring 230 traliemande 80 219 365 uiletje 83 uithaalder 186 uitkoteren 301 uitstel 319 veertiende let 215 verbeden 84 vertwefelen 233 vetlegger 19 vetpot 362 vierboterham 233 vierpotie 282 vijlen 21 vigilante 50 75 vlamink 128 183 voerlader 370 vollangs 220 vorker 370 vrouw-prieure 87 waaiertje 282 wakte 280 wasscher 172 windbandje 369 wipje 50 zaatje 219 zoppedoppe 83 zorge (persoon) 219 277 282 zuisterare 219 zwijgere 216. -

Taalaantekeningen (alfabetisch) lit. S 156 284 T 372. - Spreuken en spreekwoorden 18 58 64 118 135 178 283 308 369.

Boekennieuws

Bibliotheek van de Westvlaamse Volkskunde 313. P. Debrabandere Geschiedenis van de beeldhouwkunst te Kortrijk 388. J. De Vuyst. Het Nederlandse Volkslied. Bibliografie (1800-1965). 349 R. Dusauchoit. Brugge. Portret van een stad 388 Frans-Vlaams Jaarboekje (1968) 283. A. Lottin. Vie et mentalité d'un Lillois sous Louis XIV 195 - K. Maddens. Pointinghe en zettinge in het Brugse Vrije (1515-1550) 300. J.H. Maes. Het Markiezaat van Beselare 177 't Manneke uit de Mane 275. G. Michiels. Iconografie van Brugge (III) 389. Nationaal Biografisch Woordenboek (II-III) 386-387. H. Stalpaert. Oud Westvlaams Sagenboek (I) 56 313. J. Van Overstraeten. De Nederlanden in Frankrijk 296. C. Vercruysse. Nederlandse Volkskundige Bibliografie. V. Westvlaamse tijdschriften (1850-1960) 241.

Illustratie

Adeletje spellewerkt 281. Spellewerkschool de Foere te Brugge 221. Spellewerkschool Potterierei te Brugge 363 Milleke De Mei (vertelster) 87. De Eekhoutabdij te Brugge (omstreeks 1790) 145 kerk en toren (omstreeks 1800) 151. De H. Bloedkerk te Wilsnack 9 15. Edward Vlietinck 45. Pronkzegel van Karel de Stoute 402.

Vraagwinkel

Sint Willibrord verslaat de Vlamingen. Primaet van Vlaenderen. Lappe-den-tap. Mikmak. Vlei. Sint Amor vereerd in Vlaanderen 63-64. - Practycke der Land-Meters. Edelbut-Droger. Beiaard van Brugge. Drukker Walwein te Ieper. Rijstpap als beloning. Met bussen laten. Negen-blaeyken. Vlaams in het Aards Paradijs 127-128. - Sentenelle. Vlaamsche Pleitbond. Zangwijze: ik ben getrouwd. Bouwsteen. Schuilnaam L.R. van Gistel. Panebroeken. Loterij te Ieper. Wijsheid van Pieter Verzeyl 191-192. - Bloysche roede. Pietje de Dief. Pastoorsinstallatie. Jakob-Jan Morthier. Roeselaarse drukkerij. Overdienaerschip. Geestelijk Hof. Gruithuisen. Pieter Koninck. Gheleids laken 255-256. - Stierengevechten in 't Rijselse. Royers en Poyers. Beulepietje. Heine van Upstale. Uitstel Hoogdagbrood. Linzen. Appelkazak. Pandijzer. Koperen hart op toren Kortrijkse raziere 319-320.


Vorige