Vraagwinkel

Klokkendoop

Wanneer is het dopen van nieuwe klokken met wijwater - de z.g. klokkendoop - in onze gewesten in voege gekomen? Werd de klokke- naam (heiligennaam) bij de wijding gegeven als een doopnaam, d.i. krachtige, beschermende naam?

P.B.

Klokken als oorlogsbuit

Een ordonnantie van 1551 uitgaande van Keizer Karel heeft de aanspraak van de artilleriemeesters op de klokken van een ingenomen stad willen beteugelen. Blijkbaar zonder gevolg. Is dit de oudste ordonnantie betreffende het aanslaan van klokken in de Nederlanden?

P.B.

Drukkers van Chemmert

Waren de van Ghemmerts - de papiermakers die gedurende de 16e eeuw te Kortrijk werkzaam waren - afkomstig uit Gemert in Noord- Brabant (oude Meierij van 's Hertogenbosch)? De eerste ‘van Ghemmert’ verschijnt te Kortrijk omstreeks 1500.

C.B.

Flandrica in spaanse textielnamen

Verscheidene Vlaamse stadsnamen zijn overgegaan in spaanse textielnamen: anescote (Hondschoote), cortracos (Kortrijk), ganfe (Gent). Zijn er nog meer zulke ontleningen in het Spaans? Ook Brabant komt in aanmerking met de linnensoorten brabantes en brabantilles, en met balduque (Bois-le-Duc: 's Hertogenbosch): benaming van paklint (en ook van een speciaal type mes).

M.D.B.

Familienaam Scapinvlesch

Een eigenaardige familienaam, bekend uit de Brugse stadsrekening van 1302. Vormingen met -vleesch zijn zeldzaam, meen ik. Moet men daarbij denken aan een beroepsnaam: schapenhouder of handelaar in schapen?

P.C.

Hangel

Hij is getrouwd met den hangel in den heerd. Is die oude spreuk nog ergens bekend en met welke betekenis?

J.D.

Familie Rousseeuw

Bestaat er een stamboom of familiegeschiedenis van de Rousseuws die in de vorige eeuw in Veurne gevestigd zijn (o.m. stadsontvanger Rousseeuw)?

De Piewittte-busschen

Volgens de Flou lagen de Piewitte-busschen onder Wingene. Alleen onder die parochie? strekten diezelfde bossen zich niet uit oostwaarts, in de richting Knesselare? onder dezelfde naam ‘Piewitte’?

J.S.

Potje kookt

Waarom zeggen d'oude meiden, als het water of de melk te lange wachten van koken: ‘Potje kookt, potje kookt! of 'k verkoop u aan de pastor’?

G.P.B.

Samenspraek op den dans

Onder die titel verscheen in 1828 een boekje (48 blz. in-12) bij boekdrukker D. van Hee te Roeselare. De kerkelijke goedkeuring door vicaris De Meulenaere is gedateerd 5 dec. 1828. Is de auteur van dit werkje bekend? Volgens een nota op blz. 48 is die ‘Samenspraek’ het vijftiende werkje van de ‘Verzameling van godvrugtige boekskens’ door van Hee gedrukt en uitgegeven.

M.D.

Kommunie met de aarde

Vóór de veldslag op de Groeninge-kouter in 1302 aten de Vlamingen, volgens Conscience, zich alle tegelijk bukkend ‘een weinig aerde van den vaderlandschen grond’. Was die handeling iets uitzonderlijks of behoorde ze tot de gebruiken van het slagveld?

J.F.

Boekdrukkunst te Brugge

Omstreeks 1780 heeft Joseph van Praet (1754-1837), zoon van de Brugse boekdrukker Josephus-Ignatius, zich te Parijs gevestigd. Liet hij zich te Parijs inschrijven in de Academie van Schone Kunsten? Heeft hij na 1780 nog iets in het Vlaams of in de Vlaamse uitgeverij gepubliceerd?

E.N.

Vlaamse Primitieven

Dat zijn: de gebroeders van Eyck, Memling (Vandale), de Vlaamse school met de Van Eycks (Winkler Prins). Wanneer is de benaming ‘primitieven’ met die betekenis in onze taal opgekomen? Is de term een navolging van ‘Italiaanse primitieven’? In de Duitse kunstgeschiedenis is, zoals men weet, de term ‘Vlaamse Primitieven’ nooit doorgedrongen.

E.N.

Familienaam Noorenberghe

Een naam die men nog hoort in de streek van St.-Winoksbergen. Is die familienaam ook aan deze kant van de ‘schreve’ bekend?

A.J.

Jaarboeken van Ghistel-Schoonhof

Hoeveel nummers zijn er van die Jaarboeken verschenen? De auteur en uitgever was Robert de Beaucourt de Noortvelde (1857-1924).

C.B.