Biekorf. Jaargang 67

[p. 191]

Vraagwinkel

Negenwekers

Te Kortrijk en ommeland waren ‘negenwekers’ een soort vroege aardappelen. Die naam hoor ik nooit meer, alleszins niet meer sedert de tweede wereldoorlog. Een soort vervangen door een andere soort met andere naam?

P.S.

Rosemarie

Kan deze meisjesnaam beschouwd worden als een eenvoudige vleivorm van Marie-Maria? Of is de naam ontstaan als ‘dubbelnaam’ Rose + Maria! Naar het model van Annemarie?

R.D.

Klimsporen

Het Edikt van de Jacht van 31 aug. 1613 bepaalt dat niemand met klimsporen mag komen ‘in de Vrije Bosschen ende Waranden’ van 1 maart tot 31 augustus. Blijkbaar een maatregel tot bescherming van de vogelnesten. Was die maatregel nieuw, of was het een herhaling van vroegere ordonnanties?

W.H.

Robbert de Vries

In 1777 verscheen te Amsterdam het treurspel ‘Robert de Vries’, door Willem Haverkorn Willemsz. Ik ken alleen de titel van dit stuk. Is de titelfiguur onze Robrecht de Fries die in 1071 graaf van Vlaanderen werd, of gaat het hier om een ander personage? De tekst van dit stuk kon ik tot nu toe niet bereiken.

C.B.

Donkere Ommegang te Poperinge

Werd verboden door de laatste bisschop van leper. Vóór 1790? wanneer juist, en waarom? De ommegang werd gedaan gedurende de laatste nacht van de oktaaf van Maria-Bezoeking, begin juli. Na het verbod ging men de ‘donkere’ ommegang in de namiddag van de zaterdag der oktaaf.,

J.V.

Legende van de sjalot

De Gentenaar Hektor De Costere, die in 1464 de Vlaamse kruisvaarders aanvoerde om de Paus te helpen tegen de Turken, heeft uit Ascalon de eerste sjalotten naar Vlaanderen meegebracht. Zo vertelt de legende, die blijkbaar een geleerde legende is daar ze sjalot verbindt met de naam Ascalon (stad aan de kust van Palestina) en dus bekend is met de geleerde en juiste etymologie ‘sjalot: uit escalonia cepa (ajuin van Ascalon)’. Wanneer verschijnt die legende voor het eerst in onze literatuur?

P.D.V.

Christ in Flanders

Zo is de titel van een Engelse dichtbundel door Mrs. C. Th. Whitmell uitgegeven gedurende of kort na de eerste wereldoorlog. Is dit boek in een van onze openbare bibliotheken voorhanden?

D.C.

[p. 192]

Patriottenvaandel 1790

Op 22 febr. 1790 werd in de St.-Maartenskerk te Kortrijk met groot militair vertoon het ‘patriotique vaendel’ gewijd dat door de priorin van het Sioenklooster was bekostigd, en bestemd was voor de Kortrijkse brigade van Volontairen. Daarop volgde nog een tweede plechtigheid in de kerk van de abdij van Groeninge (tegenw. Arme Klaren) waarbij hetzelfde vaandel onder de bescherming werd gesteld van O.L. Vrouw van Groeninge. Dit (geschilderd of geborduurd?) vaandel was tot in 1930 (en later?) bewaard in de collectie van de heer Georges Vercruysse, gewezen burgemeester van de stad. Is dit voorwerp nog in partikulier bezit, of is het naar openbare collectie overgegaan? is er ergens een tekening of foto van dit vaandel te vinden?

E.N.

Oude korenmaten

In verscheidene stedelijke musea worden oude standaardmaten van koren, haver, olie e.a. bewaard. Een algemeen inventaris van de bewaarde maten der verschillende steden zou een nuttig instrument zijn voor de studie van de oude metrologie (met beschrijving van materie en maaksel, en de inschriften: datum, inhouden). Het Museum van Kortrijk bezat (vóór 1940) een coornpinte uit 1694, en een hele reeks standaardmaten (maten ‘van de Mardt’) uit 1739, te weten: het coornavot, de coornpinte, het 8. van de coornpinte, het 16. van de coornpinte. Zijn die stukken bewaard gebleven en in het nieuw Museum terechtgekomen?

A.V.

Vinger

In Kruishoutem gehoord: ‘Hij en moet de vinger niet hên (hebben)’, sprekend van drinken. De betekenis was: hij kan er wel weg mee, kan flink zuipen. Waar is die spreuk met die betekenis nog in gebruik?

G.v.C.

Utrechtse Vlamingen

Zo noemde men de inwoners van de Vier Ambachten (Assenede, Boekhoute, Axel en Hulst), omdat ze kerkelijk afhingen niet van het bisdom Doornik (kerkprovincie Riemen ofte Reims) doch van het bisdom Utrecht (kerkprovincie Keulen). De uitleg is juist, doch is die benaming niet gemaakt op de historische uitleg? Met andere woorden: komt de benaming ‘Utrechtse Vlamingen’ in oude bronnen voor?

J.H.

Fumoische schaliën

Omstreeks 1800 (en vroeger?) waren de z.g. Fumoische schaliën zeer in de handel. Fumoisch: een naam van herkomst? vanwaar?

C.B.

Beste veurst

Wat betekent in oude schattingen (prijsie) van lenen een ‘woonhuys ghenomen voor besten vuerst’? Vuerst is wvl. veurst, dakvorst, nok. De vraag is: welk feodaal recht kleefde aan de beste veurst?

R.V.