Biekorf. Jaargang 41

Mengelmaren

De heerlijkheid van Gavere (Kortrijk).

Tot de bezittingen van het collegiaal Kapittel van Kortrijk behoorde de ‘Heerlichede te Gavere by Curtricke, streckende in diverssche prochien, te wetene Curtricke, Zweveghem ende Belleghem’. De heerlijkheid had haar eigen ontvanger en eigen rekeningen die vanaf 1501 op het archief der O.L. Vrouwkerk bewaard zijn.

[p. 199]

De ontvangsten zijn en blijven ingedeeld in vier ‘roupen’ en betreffen haver van verschillende hoeda‘nigheid: witte evene: de beste; middel evene en ruwe evene (in 't Latijn: alba, media en mollis avena). Ziehier deze vaste indeeling (anno 1501):

‘1.	Vanden Roupe ten Vliesberghe streckende inde prochie van Curtricke ende Haerlebeke... ende es ruwe evene.
2.	Vanden Roupe ter Brugghen ende es witte evene.
3.	Vanden Roupe ten Ratiere ende tes ruwe evene.
4.	Vanden Roupe ten Pineberghe streckende inde prochie van Belleghem... ende es middel evene.’

De haver werd niet in natura geleverd doch ‘ghelost’ in geld per rasier; de ontvanger stelde ‘den los’ vast.

Het goed op den Pineberch te Belleghem was in 1501 bewoond door de gebroeders Stevin en Coppin van Vianen, zonen van Thomas. Daarop woonden nog Roeger, Clays, Gillis en Gheeraerd van Vianen. Stevin ‘van Vyaenen’ bewoonde nog het goed in 1513.

V.

Kinderdeuntjes.

't Kwam daar een meiske van Amsterdam
zijn oudsten broere was zoo gram
omdat zijne wagen nie' voort en kwam.
't Had daar een meisken opgezeten
zijn roksken en was nie' letter versleten,
zijn roksken en was nie' letter vermoord.
't Lei zijn hoofd op Maria's 'ne schoot.
Maria zei: 'k heb zoo koud
Sint Jozef zei: me 'n hen geen hout.
't Viel een blokske op Maria's rokske,
ze sloeg het d'raf met heur ivoorne stokske,
heur ivoorne stokske brak.
't Kwam daar een zielken uit 't vagevier.
- Wel zielke, van waa' komdje nu?
- Ik komme van uit het vagevier.
De helsche poorten zijn toegegaan
en d'hemelsche poorten zijn opengegaan,
met twee van Djeezekes hendjes,
......... voetjes,
......... tendjes.

Geh. te Lendelede. Wie kan er de twee laatste regels aanvullen? Vgl. Lootens-Feys. Chants populaires flamands, bl. 279-280 (Brugge, 1879).

D.B.

Lange, lange reke,
van hier tot Harelbeke,

[p. 200]

 

de brugge was gebroken,

 

waarmee gaan we ze maken? (vermaken)

 

Met stientjes (steentjes) en met staken.

 

Al de kinderkens boeljouw!

 

(De kinderen hukken zich al te zamen).

 

Waar gaan we die steentjes halen?

 

Ginder verre,

 

aan de blauwe sterre.

 

Wie gaat er messe doen?

 

Peetje met zijn lange schoen.

- De oudere schoolgaande kinderen zingen dit liedje als ze de kleinere kinderen naar school of van school naar huis brengen. Hand aan hand stappen ze in reke door de strate en de kleintjes hebben er veel leute mee.

Deerlijk.

L.D.

Zantekoorn.

Hemelsch Geweld: 't zijn d'eigenaars die 't gebroken glas van de laatste hagelvlage moeten betalen en niet de pachters; 't is immers scha door 't hemelsch geweld. (Gehoord te Ieper; zie Loquela X. 83).

top en eers: den toebak moet gelegd worden top en eers (uitspr: topeneis, stemzate op eis). Gehoord te Hulste. Zie De Bo onder 't w. aars.

kop en gat: in de streke van Dendermonde wordt bij 't ganzenspel 69 kop en gat genoemd.

afloeren: heeft in 't Iepersch-Sinte-Pieters-Bovensch taaltje de bediedenis van ‘bedriegen, bij 't vier zetten.’

- M'en hem ovêloerd; 'k ên ovêloerd êwist.

V. De Bijser, Ieper.