Biekorf. Jaargang 41

[p. 18]

Methela.
De oude Busschen van Oyghem.

DE oudste stukken waarin er van een woud, ‘Methela’ genaamd, sprake is, zijn bewaard in de Staatshand vesten te Gent, onder de oorkonden van St Pietersabdij, die ontleed en uitgegeven zijn geweest door Fayen, Van Lokeren en Van de Putte⁽¹⁾. Al deze oorkonden bevatten giften gedaan door de Graven van Vlaanderen aan gemelde abdij; de eerste waarin het Methela-woud genoemd wordt, dagteekent van 22 Februari 964 en bevat de melding dat er in dien busch een duizendtal verkens konden gekweekt worden⁽²⁾.

Wegens deze gifte moeten er moeilijkheden gerezen zijn tusschen den Graaf van Vlaanderen en den eigenaar der aanpalende gronden; waarschijnlijk dat deze twisten door Baudewijn V, gezeid van Rijsel, vereffend zijn geweest. In 1035 immers verleende deze vorst eene oorkonde aan St Pietersabdij, binst dat zijn vader (Baudewijn Schoonbaard) nog leefde, waarbij de Methelabusch teruggegeven wierd, daar hij, in den loop der tijden, aan de abdij onrechtveerdiglijk ontvreemd was geweest. De Graaf wilde niet dat er nog iemand in

(1) Zie Biekorf xvii, bl. 32; xx, bl. 75 en 123.

(2) ‘Baldwinus... cognomento Baldzo... dedit... res suas in pago Curtracinse secus fluviam Legia, Beverna cum aecclesia et alia Beverna et Handelingahim et Teppengihem et Thrassaldingehem cum aecclesia et Stenbecaet Tatingehem cum aecclesia et Potingehem secus fluviolum Vive et forestum Methela ubi possunt saginari mille porei, et Sausele ubi CCCC. et Frigelingehim quam vendidit ei abba, et in foresto Feret silvam juxta fluviolum Fifta, ubi CCCC. ‘- Biekorf XX, t.a.p. De vermelde uitgaven zijn: Annales Abbatiae Sancti-Petri Blandiniensis, bl. 93 (Gent, 1842; uitg. in de reeks Monasticon Flandriae van de Soc. d'Emulation); A. Van Lokeren, Chartes et Documents de l'abbaye de Saint-Pierre (Gent, 1868); A. Fayen. Liber Traditionum Sancti Petri Blandiniensis (Gent, 1906).

[p. 19]

dien busch ging hout kappen of verkens wachten, zonder toelating van den Abt en de monniken.⁽¹⁾

Van dergelijke moeilijkheden vindt men in de Geschiedenis menigvuldige voorbeelden voorbelden: Walter I van Dendermonde had het derde deel van zijn vrij erfgoed van Belle aan de Abdij van Afflighem geschonken. Deze gifte wierd door zijn zoon, Walter II, in 1176, volgeerne ingewilligd, voor wat de landen en meerschen betrof; maar hij beweerde dat de bosschen onontbeerlijk waren tot bewaring van zijn eigene goederen, en diensvolgens gemeen moesten blijven onder zijn laten en deze der abdij, dewelke, als vergelding, andere landen verkreeg.⁽²⁾

In de bovengemelde oorkonde van 1035 wordt er gezeid dat het Methelawoud bij of op de parochiën Beveren en Desselghem lag: ‘Silvam, Methela dictam, que conjacet ville Thraslingim et Beverne...’ Van de Putte heeft verstaan dat dit woud op de parochiën moest liggen; want hij voegt, in nota, bij zijne aanhaling: ‘II n'existe plus aucun vestige de cette forêt, entre Desselghem et Beveren.’ De Heer Adzo (Biek. xx. 123) heeft verstaan dat ‘het woud Methela strekte langs Desselghem en Beveren.’

Aan beide beteekenissen beantwoorden de uitgestrekte Oyghem-busschen, die over de Leie groeiden, tegen de twee gemelde parochiën, waarvan zij in dien tijd, deel uitmaakten.

In de onmiddellijke nabijheid van deze busschen lag het vrij erfgoed, het oud allodiaal goed van Oyghem, dat onvermijdelijk, in zijn woesten, wilden staat, nooit

(1) Anno Verbi Incarnati MXXXIV. Item memoratus marchysus cum Adela conjuge sua, adhuc vivente patre suo, restituit sancto Petro silvam Methela dictam, quoe conjacet villoe Thraslingim et Beverne. Ablata enim fuit sancto Petro, per injusticiam multis diebus, sed ipse adhuc juvenis pro animi benignitate sancto Petro reddidit, cum omni integritate, ita ut nullus licentiam habeat in ea incidendi, vel porcos pascendi, sine consensu Abbatis et Fratrum. Actum 3^c Nonas Julii, in villa Harlebeke dicta. Vrande Putte, a.w. bl. 121.

(2) Alph. L. de Vlaminck. De Stad en Heerlijkheid van Dendermonde. VII^e deel bl. 147.

[p. 20]

juist afgepaald was geweest. Om het geschil te vereffenen zal Baudewijn van Rijsel een deel van het woud, als allodiaal goed, aan de heerlijkheid van Oyghem gelaten hebben; terwijl het ander deel, aan de abdij ten geschenke kwam. Bij dit laatste deel was de tegenwoordige Leembusch begrepen, in al de oude geschriften ‘Leenbusch’ genaamd, waar dat er zelfs een leenboom stond, zijnde ‘eene groote upgaande eecke’, die op tweeden paaschdag, 24ⁿ April 1606, ‘bij seker tempeest van winde... ...anden top ende croone geschuert hadde...’ en openbaar verkocht wie rd voor 44 ponden en 10 schellingen parisis⁽¹⁾.

Doch het was niet alleen mogelijk en waarschijnlijk dat met de benaming ‘Methela’ de Oyghem-busschen aangewezen waren.

Een oorkonde van het jaar 1037 geeft daar een treffender bewijs van: Hendrik I, koning van Frankrijk, bevestigt de giften voorgaandelijk aan de abdij gedaan, en wel namelijk, van Desselghem en Beveren met hunne kerken, van de kerk en aanhoorigheden van onugahem, en den Methelabusch⁽²⁾. Dit is de laatste oorkonde waarin het Methelawoud genoemd wordt, en de eerste waarin de plaatsnaam Oyghem, - onder een barbaarschen vorm, - verschijnt. Deze schrijfwijze is voorzeker gevloeid uit de pen van een onkundigen afschrijver; het is de eenige maal dat die vorm voorkomt; later schreef men altijd Odenghem, Odengem, Ogengem, Odenghem, Odengien, Oyengem, Oyeghem, Oyghem, enz... op alle mogelijke spellingen.

In al de volgende stukken heeft de plaatsnaam Oyghem den naam van Methela vervangen, welk woud nooit meer genoemd wordt.

P.D.B.

(1) Biekorf 1931, bl. 126.

(2) In pago quippe Curtracensi, super fluvium Legia, villam Traslingehem cum ecclesia, et Beverna cum ecclesia, itemque ecclesiam appendiciaque Onugahem et forestum Methela... Actum Corbeie A^o Verbi Incarnati MXXXVII^o. Van Lokeren. bl. 83-84. Stuk 119.