Biekorf. Jaargang 37

De kenmerken van 't Westvlaamsch.

(Vgl. Biek. 1930, bl. 332-333 en de vorigen)

Het hulpwerkwoord hebben.

Hebben kennen de Westvlamingen niet. Zij gebruiken - met overschot van gelijk - het veel lichtere, vloeiender ein.

De Bo in zijn onschatbaar Idioticon geeft over dit woordeke het volgende ten beste: ‘Ein is een werkwoord dat door al de Vlaanderen heen (dus ook in Oost-Vlaanderen) gebruikt wordt met de volle beteekenis van het Hollandsche hebben, dat bij 't Vlaamsche volk ook verstaan, doch nooit gebezigd wordt Het vervoegt als volgt:

Ik ei - ik heb.

G' eit (ondervr. ei-je?) - gij hebt; hebt gij?

[p. 55]

Hij ei (ondervr. eit-hij?) - hij heeft.

Wij of zij ein - wij of zij hebben.

Dit werkwoord ein 'n is geen samentrekkinge van hebben, want zulke samentrekkingen en bestaan niet in de tale; maar het is een samentrekkinge van egen evenals: rein = regen, zein = zegen, dweil = dwegel, peil = pegel, enz.’

Verder bewijst De Bo door vergelijkingen met het Grieksch, Gotisch, Oud-Duitsch, enz., dat ein of egen een oud werkwoord is van zeer goed gehalte, verwant aan ons woord eigen en aan den uitgang -ig⁽¹⁾.

Hij besluit als volgt:

‘Dit werkwoord ein behoorde men in de schrijftale op te nemen, zooveel te meer dat zijn zachte en korte vormen leen wonderbaar lichten en gemakkelijken gang aan de wendingen geven.’

Dus zou men schrijven:

In stede van:	Op z'n Vlaamsch:
Ik heb geslapen	'k Et geslapen
Zij hebben gebakken	Z' ein gebakken.
Hebt gij niet gezien...?	Ei-je niet gezien?
Karel heeft al zijn bekomst.	Karel ei(t) al zijn bekomste.
Ik had gemeend.	Ik a gemeend.
Ik heb mijn deel gehad	'k Ei mijn deel ged

Hoeveel zwaarder is de eerste lezinge! Als men daarbij nog de h aanblaast, dan worden de zinnen nog gewichtiger, en de nadruk valt grootendeels op het hulpwerkwoord, in plaats op het eigenlijk werkwoord.

De Hollanders beginnen dit ook te begrijpen en velen, om het zware heeft of hebben te verlichten, blazen de h van hebben niet meer aan. 't Zelfde met het en met hij dat ze reeds schrijven ie.

_**_*

Hoe zou onze tale zangerig worden, wierden die

(1) Reeds in 1883 heeft Prof. J. Vercoullie (Spraakleer van het Westvlaamsch Dialect in Onze Volkstaal van Taco H. De Beer II, bl. 37-37) die afleiding ein > eigen bestreden. Naar hij meent is Wvl. heen wel uit hebben afgeleid, zooals haan uit hadden. De Middelnederlandsche vormen (Verdam, Mnl. Wdb. o. 't.w. hebben) bevestigen die meening. - B.

[p. 56]

voormelde Westvlaamsche kenmerken algemeen gebruikt:

1.	De zwakke uitgang e bij de vrouwelijke naamwoorden.
2.	Het ontkennend en.
3.	Het handige lidwoord ne, en, e.
4.	Het vloeiend hulpwerkwoord ein.

R. Ghesquiere.