Biekorf. Jaargang 35

Mengelmaren

Boekennieuws

Jan de Vries. Het Sprookje (- Folklore Studiën en Essays). Brussel. Standaard bkh., [1929], in 4ⁿ, 144 bl. Fr. 18.
‘1. Beteekenis; 2. Wetenschap; 3. Inhoud; 4. Stijl; 5. Bouw; 6. Verhouding tusschen Volkskunst en Litteratuur; - Bronnen’.

'n Sprookje: da' 's verstandelijke werkzaamheid uit 't ‘volk’. Van inhoudswege, 't is 'n gebonden samenstel van verschillende verteleenheden. Daaraan heeft omzeggens heel het menschdom medegewerkt: de eenen door eigenschepping, en de anderen door overmonding; zoo nochtans dat wegens trant en bouw - rechts omdat nu deze zoo involksch zijn - toch zal blijken welke wel de volken zijn geweest die eraan hebben medegeholpen. Deze volken begint men er stil-

[p. 95]

aan te kunpen in onderscheiden tot zeer verre achteruit, zoodat het sprookje ten slotte 'n eerste speurtuig wordt om te gaan-zoeken achter de verwantschap en verloopschap van de oude menschenstammen en van de oude boekstafkundige bestanddeelen.

Dit wordt door JDV. hier allemaal uiteengedaan, helder en met voorbeelden, en bovenal met tusschenin 'en welgewogen voorstellinge van de voornaamste pogingen reeds sinds 'n eeuwe aangewend om 's sprookjes aard te leeren kennen. Pogingen te weten: van de Grimm's (bl. 15, vlgg.), van Benfey, Lang, Bédier, en Kaarle Krohn met zijn beroemde ‘historisch-geografische methode’, van de Finsche Folklore Fellows, van Antti Aarne, von der Leyen met zijn droom- (47), Saintyves met zijn ritus-stelsel (59), en andere meer.

Maar zegt de Vries (118): als uitslag, 't beste totnutoe, zoo voor het sprookjen in 't bezonder als voor de Volkskunde in het algemeen, is 't vastestellen alsan beter van wat er aan die onderzoekingen tot heden kwalijk was, is ook het afsluiten van tal van dwaalwegen, is nog het leeren keurigstellen van de vragen, met ondertusschen 't binnenbrengen en 't uiteenscheên van ontzaggelijk-vele stoffe. Die uitslag, hoe ontkennend, is reeds heerlijk... in afwachting van sterker stellig doorgeleer.

Zeer waar. Dit boekje (al zijn 't bijeengebonden opstellen uitteraard nog overvlakkig) dit boekje is als 'n stonde staans en achteruitziens om eens na te gaan: vooreerst hoever men is, en dan, in 't werk, waarmee men best voer. Voor ieder vak vanuit de Volkskuude mag stout iets dergelijk's gedaan worden. 't Zal veelmeer helpen om de wetenschap vooruit te krijgen dan, alsnu, het eeuwig oordeelloos herkauwen van alsan al dezelfde stof.

_**_*

Vanwege ‘De Sikkel’:
- Werken van Michiel De Swaen (Celen-Huysmans-Sabbe). III. Het Leven en de Dood van Jesus Christus, bd. 1. Antwerpen, 1929, in 8ⁿ, 278 bl. Fr. 40.

Dees is (hier 't 1^e dl van) 't hoofdwerk van De Swaen, waaraan hij 20 jaar van 1674 tot '94 gewerkt heeft. 't Bestond alleen nog in 'n gedrukte uitgave, bezorgd ten jare 1767 door den brugschen drukker uitgever Van Praet, die 't immers naar 't oorspronkelijk handstel zeer zindelijk gezet heeft. (Vgl. V. Celen's Mich. De Swaen hierboven vermeld, bl. 32).

't Is jammer dat wij hier in de heruitgave niet te zien 'n krijgen of, en totwaar, en hoe (met de reden), het werk van VPraet werd gewijzigd.

't ‘Leven en de Dood’ beslaat al de gebeurtenissen

[p. 96]

uit Jesus' verblijf op aarde, elk voorgesteld in 'n verhaalsprakig ‘gesang’, telkens gevolgd door 'n gevoelsprakigen ‘toesang’. 'n Schoon stuk schilderwerk met schoone verf geschilderd, al was het met 'en Rederijkersborstel.

Meer en meer ziet men welk 'n gewichtige onderneming het geweest is de ‘Werken van De Swaen’ (vgl. Biek. 1928, xxxiv, 127, 288) ineens te laten uitgeven.

^* * ^*

Uit Opdebeek's Wetenschappelijke Reeks voor de Jeugd (vgl. Biek. 1928, xxxiv, 383, en de vorigen).

- R. Ehnam. Beiaarden en hun Klokkenspel. 32 bl. met afbb. Fr. 2.

Pr. Verheyden heeft de ‘Beiaarden in Frankrijk’ of liever in fransch Vlaanderen besproken, geschied- en tuigkundig, en dat wel in 'en standaardwerk (vgl, Biek. 1927, xxxiii, 32). Hier, in deze reeks voor de Jeugd, kon voor vlaamsch Vlaanderen niet even zooveel, dit spreekt; maar 'n éérste schets kon wel, en dat is er. Als opstel (hoewel deun- en geschiedkundig niet danig uitgebreid) toch leerrijk, en gewis zeer aantrekkelijk gemaakt door tal van afbeeldingen en door hier en daar 'n ‘vertellingske’.

L.D.W.