Biekorf. Jaargang 27

Onze Kustewaardsche Kerken

Hoe de echte aard van de Kustewaardsche Kerken, hoe 't verleden, de ontwikkeling, uitbreiding en uitgebreidheid, lotgevaarten ervan waren, dan of er nog toekomst op is, blijft nog over te onderzoeken.

Reusens, de eerste, de eene en de andere na hem, Hoste dan de laatste, die erover handelden, lieten heel onafgedaan, 'k zal maar zeggen lieten heel onopgehelderd wat er aan die Kerken eigen eenig en gemeenzaam, wat er vlaamsch aan is, kunstig of ook schoon aan is, wat ervan moet voortgebruikt of moet aan gewijzigd worden.

En het koddigste van al, ondertusschen: 't is al vijftig jaar en meer dat ‘ze’ eraan herstellen, ttz. werken om hen wederom te hebben zoo-behoort! ‘Zoo behoort’ hoe is dat dan: in 't algemeen, namelijk als bouwbeeld; en in het bezonder nog, als zoovele toepassingen van dit bouwbeeld?

't Is nu oorloge geweest, en van de kerken zijn er vele, onder de schoonste, heel uitgebroken. En men gaat er weer

[p. 256]

‘herstellen’, nog een keer ‘zoo b'hoort’. Maar ‘zoo b'hoort’ hoe is dat weer?

Brussel zegt dan aan ons bouwliên: ‘toont een keer uw teekeningen’, en 't is Brussel die besluit of die teekeningen deugen. Maar weet Brussel dan zoo goed en zoo vaste wat er van ons kerken is? Onze kerken zijn gegroeid uit ons land, en lucht en volk. Als we zelf hier niet en weten hoe dit was en hoedanig, weet het Brussel?

't Ware een lijvig boek te maken op ons kerken.

Willen wij hier, vrienden thoope, liefhebbers tezamen, willen wij eens al vergaren hier in Biekorf wat we kunnen over onze Kustewaardsche Kerken, en medeen eens zelve zien, aard en trant ervan te ontleden? Onder onze Lezers zijn er kenners, kunstenaars, die gaan helpen; waarom niet. 't Zijn daar zaken in van bouwkunst, van geschiedenis, van volkskunst, en niet-minst-van-al van wij dienst. Ieder, dien 't zijn vak is, spreke mee, riekte en onderwijze de anderen; en we gaan iets leeren zoo, en misschien nog deugd doen ook.

Dus voortaan, in elk talmerk iets erover.

L. De wolf