Biekorf. Jaargang 27

[p. 155]

‘A pioneer Missionary’
E.V. Jan Desmet

Eerw. Vader Jan Desmet, Jezuiet, geboren te Swevezeele den 17ⁿ in Bloeimaand 1852, studeerde te Rousselaere aan het Kleen Seminarie (10^e op 50 leerlingen in de Zesde, en 12^e op 23 in de Rederijkersklas), trad in het Gezelschap Jesu den 24ⁿ in Herfstmaand 1874, vertrok naar de zending van Indiën en kwam in Calcutta aan den 6ⁿ van Wintermaand 1876. Hij overleed te Noatoli (Chota-Nagpur) den 5ⁿ in Bloeimaand 1921 in den ouderdom van 69 jaar.

De Catholic Herald of India (May 18. 1921) schrijft een merkwaardige bijdrage over dien grooten Westvlaamschen geloofsbode, ‘a pioneer Missionary’, een stoeren werker van het eerste uur, een baanbreker op het Indisch missieveld.

Hij begon zijne apostolische loopbaan in de zending van Chota-Nagpur in het jaar 1884. Te dien tijde waren er slechts 500 Katholieken, terwijl de Protestanten 50.000 bekeerlingen telden. Hij werd gezonden als medehelper bij zaliger Vader Lievens van Moorslede, een eersten onder de zendelingen, die immers 30.000 heidenen doopte. (Over E.V. Lievens vgl. Biek. 1890, I, 99; 1892, III, 376-381; 1893, IV, 1-6, 54-57, 71-78, 240, 337-344; 1895, VI, 141-142). Weldra was Jan Desmet ingenomen met het oorbeeld van zijn uitstekenden voorman. Hij deed meê met de leus van Vader Lievens: ‘wij hebben de eeuwigheid om te rusten’ zei hij. ‘Een goed peerd en uw draagbaar altaar, daar is alles wat ge noodig hebt. Leef het leven van de inboorlingen!’ Vader Jan Desmet was de trouwe navolger van Lievens. Toen hij 62 jaar oud was en werkzaam in Gangpur, was hij immer onvindbaar. Als men zijn oversten vroeg waar Vader Desmet zijn mocht, het antwoord was: ‘hij is sinds zooveel maanden vertrokken, en wij bobben over hem niets meer gehoord’. - Hij doorliep de dorpen en verbleef er zoolang hij het nuttig achtte voor de dorpelingen. - Geen wonder of hij zooveel verschillende talen machtig werd: hij sprak vloeiend Bengaalsch, en de talen van Kharia, Santali, Mundari, Uraon en Hindi. Hij schreef boeken o.a. een Mundarisch Woordenboek, eene Mundarische Spraakleer (Rudiments of a Mundari Grammar. Calcutta, 1891); vertaalde de Navolging Christi in 't Hindisch; De vier Evangeliën in 't Mundarisch; gaf verschillige gebedenboekjes uit, onderrichtingen voor geloofsleeraars; sermoenen; van zijne pen hebben we ook een ‘Maand van Jezus' Hert’ in het Hindisch enz. enz.

Vader Desmet was uitnemende gespraakzaam en daaraan was wel een deel te danken van zijn bijval onder de praatzieke menschen van Chota-Nagpur. Soms bleef hij in de dorpen een gat in den nacht met de inwoners praten. Met een wondersterk geheugen begaafd, kende hij al de katholieke huisgezinnen van Chota-Nagpur. Hij kon spreken met die menschen, van dertig jaar verre, over hunne grootouders die hij doopte en begraven had, over de ooms en de moeien wier huwelijk hij ingezegend had; en het volk luisterde met gespannen

[p. 156]

aandacht naar al die gebeurtenissen, hier en daar met goede raadgevingen doorspikkeld.

Vader Jan Desmet was een echte ‘boer’, van Chota-Nagpur geworden, om allen voor Christus te winnen. ‘Hij was gewoon te leven op zijn God schept den dag en wij gaan er door! Hij las de H. Misse, doopte kinderen, onderwees de doopelingen, bezocht ieder huis en ovenkot; bracht den nacht door bij de zieken; sloeg zelf zijne waschte’. At rijst, gaf raad en advies, ging veld en landerijen bezoeken, uitte zijn gedacht over de vruchten en den oogst. Zoo leefde hij dertig jaar lang, trapte honderden mijlen af, predikte aan de Mundas, Kharias en Uraons. Nu vier maanden reizens kwam hij doorgaans naar huis om ‘een versch hemd’, las de gazetten en brieven, wreef en schreef...

Vader Lievens had er klaar in gezien toen hij schreef: ‘Om de liefde Gods en der zielen zend mij Vader Desmet en wij zullen een grooten bijval behalen’. In Lentemaand 1887, oogstte hij 500 nieuwe bekeeringen, 200 in de eerste veertien dagen van Grasmaand, 60 huisgezinnen in de laatste helft dezer maand. Vader Lievens schreef destijds: ‘Jan Desmet is een voorbeeld van een geloofsbode, zijn ijver en werkzaamheid zijn verbazend’. Doch hij viel gevaarlijk ziek en werd berecht. Toen hij weder te been gerocht, schreef V. Lievens: ‘De heerlijke Fr. Desmet is hier weêrom. Hij loopt gedurig rond en we zien hem zelden in Torpa. Hij doorloopt alle dorpen’.

Toen V. Desmet in 1880 Basia verliet voor zijne nieuwe bestemming in Karra, stonden 10.000 namen van katholieken op zijn parochieboek ingeschreven. Jaar in jaar uit stichtte hij nieuwe zendingsoorden en wanneer zijne oversten hem in 1914 naar Ranchi riepen om zijne werken na te zien en te laten drukken, kwam dit leventje hem droevig voor. Van een man die dertig jaar in Gods wilde natuur leefde, onder de hoornen en in de hutten, was het teveel gevraagd nu stil te gaan zitten aan eene tafel gebogen over bestoven papieren. Hij werkte niet veel af, en 't scheelde weinig of hij haalde er zijn dood aan. Hij werd vrijgelatenen naar Noatoli gezonden waar hij de laatste jaren van zijn leven onder de Kharias doorbracht.

Hij stichtte de vereeniging der kloosterzusters Dochters van Ste-Anna, inlandsche zusters die school geven.

Vader Desmet heeft uitstekend zijn goddelijken Meester gediend: hij beminde God en zijn Indische landsvolk. Daar ligt het geheim van zijn vruchtvol werk. Zijn naam verdient te prijken nevens dien van een anderen vlaming geheeten als hij, te weten Pater De Smet, apostel weleer in het Rotsgebergte. - Hij ruste in vrede!

C. Scherpereel