Biekorf. Jaargang 3

[p. 305]

[Nummer 20]

Van Jan Heldenbloed

's ANDERENDAAGS, van zoohaast als de koning sprekelijk was, zoo stond Jan gereed, en zijne hoogmogendheid deed hem roepen.

‘Jan Heldenbloed,’ zoo sprak de koning, ‘daar zijn twee reuzen, machtig en boos, die in mijne bosschen zwerven; en die al dat zij ontmoeten, 't zij mensch of beeste, onbermhertig vermoorden. De schrik onder mijn volk is zoo groot, dat 't niemand en durft wagen ze te bestrijden en te dooden. Gij, mijn vriend, gij die geene monsters en vreest en de schrik van de reuzen zijt, gij zult die reuzen gaan opzoeken en ze levende of dood naar mijn hof brengen. En dat is de tweede dienst dien ik u vrage. Zegt mij rechtuit of gij het doen zult en wat gij daartoe noodig hebt?’

‘Heer koning,’ zei Jan, ‘bij een ure vertrek ik; alleen begeer ik veertig stoute, vastberadene mannen, om mij te vergezellen; en, eer de zonne onder is, zullen die twee vereende kerels levende of dood in uw burgslot zijn.’

‘Wat gij begeert zal geschieden,’ antwoordde de koning.

[p. 306]

Zoo, Jan Heldenbloed vertrok, met zijne veertig man, rechte naar de bosschen, daar de twee gevreesde reuzen hoekerden. Als hij aan den ingang van het woud gekomen was, bemerkte hij dat zijn gevolg begoste te schrikken en te beven, ja meer gadinge hadde om weêre te keeren als om voort te gaan.

‘Ach! mannen met vrouwenherten,’ zei Jan, met gemaakte gramschap, ‘ik zie 't wel aan uwe doeninge waar dat het u zeer doet: gij zult dus allen hier blijven en wachten, tot dat ik u nieuws brenge. Ik alleene zal den bosch intrekken: ziet dat gij hier stand houdt of 't is met mij dat gij zult te doene hebben.’

En Jan ging alleene het woud in. Als hij nu al lange gegaan hadde, zonder ievers reuze of mensche te zien, hoorde hij al met eens in de verte een gesnork en een gegrol, als van leeuwen die brieschten.

‘Ah,’ zei Jan, ‘op te letten en voorzichtig te zijn!’ En stillekens, al kruipen over handen en voeten door het dichte struikgewas, ging Jan al de zijde van waar dat het geruchte kwam. Eindelijk zag hij de twee reuzen. Zij lagen te slapen, en dat wreed gebriesch, 't was het gesnork en het gegrol van de slapers.

‘Goed,’ zei Jan; en, in een twee drie, raapte hij zijne zakken vol steenen, en kroop hij op eenen boom, niet verre van die wijdgevreesde reuzen. Jan haalde eenen steen uit zijnen zak en hij smeet rechte op de kake van eenen der gasten. De kerel schoot wakker en, over van gramschap, riep hij tot zijnen maat:

‘Wat hebt gij mij te smijten, lomperik? Zoo ik mij niet in en hielde, 'k trok u de armen van uw lijf!’

‘Wat is dat nu!’ vroeg de andere, al geeuwen: ‘ik... smijten... 'k en wete van niet: 'k sliep een put in de eerde... en wat uw verdreegen aangaat, gij weet dat ik u niet en vreeze.’

Na dat de reuzen nu alzoo eenige stonden gekeven en gekrakeeld hadden, strekten zij hen nogmaals te gronde en sliepen wederom dat ze grolden. Jan, de slonke vos, haalde nog een steentjen uit zijnen zak, en hij smeet nog eens naar den reuze. ‘Flak op uw oore, lompe reuze!’

[p. 307]

zei Jan. Dezen keer ging het erger. De reuze sprong op en gaf zijnen gezel zulk nen slag tegen zijne ooren, dat het dreunde door het woud. Ja maar, de andere, die wel geen schootkatje en was, en leed dat niet: zij gingen aan 't vechten en aan 't kattebollen, door bramen en struiken, dat 't eendelijk was om ziene. Hoe meer zij vochten en worstelden hoe dulder zij wierden. De een en wilde niet plooien voor den anderen. Eindelijk rukten zij elk eenen boom uit de eerde, en zij sloegen malkaar daarmede, zoo geweldig slaan, dat ze alle twee met verbrijzelden kop en stervend te gronde vielen.

Als Heldenbloed nu zag dat zij wel en voor goed dood waren, kwam hij zeere van zijnen boom, en hij liep naar zijne veertig mannen, die, vol schrik en angst, nog altijd naar Jan te wachten stonden.

Toen zij hem zagen, tenden asem van 't klaar loopen, zoo riepen zij: ‘Wat is er gebeurd? Wij hebben de reuzen hooren tieren, en de eerde beefde onder hunne felle slagen?’

‘'t Was ik,’ zei Jan, koelbloedig weg, ‘'t was ik, die aan 't kampen was met de reuzen. Ik hebbe twee boomen op hunnen kop in spanders geslegen, en nu liggen zij dood, met verbrijzelden schedel. Volgt mij, gij en hebt niets meer te vreezen.’

Die flauwmoedige en vreesachtige mannen, zij stonden daar nu malkaar twijfelachtig te bezien, en geen een en dorste Jan volgen. Maar door 't lang beklappen van Jan, en ook beschaamd zijnde om hunne lafbertigheid, trokken zij eindelinge naar 't woud meê, en ze vonden 't al zoo 't Jan Heldenbloed hun voorzeid hadde.

Met het eerste aanschouwen van die twee reuzen, was het al bewonderinge en al verbaasdheid, bij die veertig helden met hazenherten. ‘Beziet mij die machtige vuisten,’ riep de een; ‘en die kloekgespierde armen,’ zei een andere; ‘en dien sterken hals!’ En 't waren nog vele andere dingen die zij wisten te bewonderen.

Toen volgde de vreugde, en 't helmde alomme van: ‘Leve Jan Heldenbloed, de schrik der reuzen!’

Op staanden voet liep er een van de rapst gebeende naar

[p. 308]

den koning, met de blijde mare, dat Jan Heldenbloed alleene de twee reuzen dood geslegen hadde, en dat binnen een ure de lijken dier schrikkelijke plunderaars ten hove gingen aangebracht worden.

De koning, over van geluk, sprong aanstonds te peerde en hij reed, met de koninginne en zijne dochter, Jan Heldenbloed tegen. 't En leed niet lange of hij hoorde in de verte vreugdegeroep opstijgen.

Welhaast verschenen de bloedende lijken der reuzen, die door Jans gevolg gedregen wierden. Jan zelve sloot den stoet en stapte trotsch en statig, met zijn hoofd in de lucht.

De koning en vond geene woorden genoeg om zijne bewonderinge en zijne dankbaarheid uit te spreken.

‘Jan,’ zei hij, ‘mijn vriend, gij zijt een dapper man en gij verdient oprecht uwen name. Nog zulk eene daad, en gij wordt mijn zoon en mijn opvolger.’ Daarop ging al het volk aan 't roepen: ‘Leve Heldenbloed! Leve de schrik der reuzen! Leve onze toekomende koning!’ En Jan was om te sterven van geluk. Geheel den avond, tot diepe in den nacht, vierde men feeste: men zong, men klonk, ja zelfs 't was groote verlichtinge in de hoofdstad en in het hof van den koning. Zoo groot was de blijdschap omdat zij verlost waren van die vreezelijke reuzen. 's Anderendaags, als de zonne rees, zoo stond Jan Heldenbloed al nieuwsgierig te wachten naar de wete van den laatsten dienst dien hij den koning te bewijzen hadde.

‘Mijn beste vriend, Jan Heldenbloed,’ zoo begon de koning, ‘de laatste plicht die ik u zal opleggen is de bezonderste, maar op verre na de gevaarlijkste niet. Mijn rijk paalt aan 't reuzenland, en sedert jaren en jaren doen zij van tijd tot tijd eenen inval op mijne staten, waar zij alles verwoesten en vermoorden. Ik vreeze dat zij, den eenen of den anderen dag, ons zullen bestormen, en mijn volk tot slaven maken. Gij, Jan, schrik der reuzen, gij zult u aan 't hoofd stellen van al mijn krijgsvolk en optrekken tegen dat woeste reuzenras. Gij zult ze zulk eene kloppinge, zulk eene wreede nederlage doen onderstaan, dat zij voor altijd weg en uit mijn rijk blijven.

[p. 309]

Bij uwe terugkomste zal ik u, in de tegenwoordigheid van geheel mijn volk, als mijnen opvolger erkennen.’

‘Goed, Heer koning’ zei Jan: ‘wanneer wilt gij dat ik te velde trekke?’

‘Van morgen kunt gij beginnen uw leger te vergaren en beschikken; en, wanneer alles gereed is, moogt gij vertrekken; hoe eer ik verlost ben, hoe liever’.

Jan vergaarde algauwe een leger van wel honderd duist man, sprong op zijnen pekzwarten hengst, nam zijne ijzeren roede op zijne schouders, en zette uit, naar de reuzen.

Na eenige dagen reizens, trok hij over de grenzen en stormde met geweld het land der reuzen binnen, onder den wapenroep van: ‘Leve Jan Heldenbloed, schrik der reuzen!’

Maar nauwelijks hadden de reuzen dien gevreesden name gehoord, of zij lagen allen met den schrik in het lijf. ‘Jan Heldenbloed komt ons bestormen: wee is ons!’

De zeven gebroeders, die de opperhoofden van 't land waren, verkenden den vreezelijken strijder, en zij namen haastig de vlucht, met al hun volk. Jan vervolgde ze zoo verre als dat hij kon, dagen en dagen lang, tot aan de zee, waar zij allen van schrik invluchtten en versmoorden.

Het reuzenras was uitgeroeid, Jan was overwinnaar, en de zegevierende terugtocht begon.

Overal waar Heldenbloed voorbijging, met zijn leger, wierd hij verwillekomd, begroet en bezongen, als de groote overwinnaar der reuzen, en 't was al zegezang, vreugdegeroep, vlagge en vaandel, dat men hoorde en zag.

Eindelijk, kwam onze held in de hoofdstad aan, waar hij door den koning plechtig en minzaam ontvangen wierd. Zijne hoogmogendheid, door eenen bode over dit blijde nieuws verwittigd, hadde te midden de groote mart een schoon, kostelijk verhoog doen stellen; en daar, vol heerlijkheid, omringd van zijne vrouwe de koninginne, van zijne dochter en van al de voornaamste heeren uit zijn rijk, verwachtte hij Jan Heldenbloed, die zegevierend opkwam.

Toen Jan bij het verhoog was gekomen, wenkte de

[p. 310]

koning naar hem en hij klom de trappen op, terwijl al 't volk gedurig riep: ‘Leve! Leve! Jan Heldebloed! schrik der reuzen! Verlosser van ons vaderland!’ Eindelijk deed de koning teeken dat hij ging spreken, en toen alles stille gevallen was en dat iedereen horkte: ‘Mijne lieve onderdanen,’ sprak hij, ‘wij zijn dien man onze vrijheid, ja alles verschuldigd: hij heeft ons verlost van den eenhoorn, die onze streken verwoestte; van die twee reuzen, die uwe kinderen vermoordden en uwe huizen plunderden en verbrandden; en eindelijk, door zijnen heldenmoed en zijne dapperheid, heeft hij onze aartsvijanden verslegen en uitgeroeid. Daarom heb ik besloten hem mijne dochter en mijnen troon tot belooninge te schenken. Hij zal mij opvolgen en als koning mijn land bestieren. Roept dus allen met mij: ‘Leve lang onze koning, Jan Heldenbloed, schrik der reuzen!’

En lange riep het volk, dat 't schonderde door de lucht: ‘Leve onze koning, Jan Heldenbloed, schrik der reuzen!’

Jan's bruiloft wierd gevierd met eene plechtigheid zonder weêrga, en toen al de blijdagen omme waren, kreeg Jan eene bermhertige zwere op zijne neuze, en die zwere brak uit, en uit-patuit, 't verteldertje is uit.

J. Leroy