Doof.
OM te zeggen dat iemand oprecht doof is, en bijkans niet en hoort, roepen de Vlamingen in hunne sprake geerne dit of dat dingen ter hulpe dat geldt, of schijnt te gelden, voor een beeld van de doofheid.
Zoo zeggen ze, ‘Hij is zoo doof als een ruike.’
Eene ruike is een kluite eerde; een fak, een klomp lands.
Zoo zeggen ze nog: ‘Hij is zoo doof als nen ruizel.’
Een ruike en een ruizel is een en 't zelfste.
Zoo zeggen ze nog: ‘Hij is stoppedoof, of toppedoof.’
Zoo zeggen ze nog: ‘Hij is zoo doof als nen erpel.’
Een erpel, in 't Brabantsch een elper, is eene mannelijke aande, een aandrik, een maskelier, een maschelaar, zoo men ze elders heet. De grond van 't woord elper, omzet erpel, zit waarschijnelijk in 't hoogduitsch woord Elbisz, dat in Sassenland de name is van de zwane.
't Verwondert mij dat Deken De Bo ‘doof als nen erpel’ verstaat: sourd comme une pomme de terre.
Zoo zeggen ze nog: ‘Hij is zoo doof als de hinnen in den oest.’
Geeraerdt van Wolsschaten, in zijn Masker van de doodt, gedrukt te Antwerpen, bij Petrus Bollerus, in 't jaar 1654, schrijft van de gierigaards (bl. 99), dat zij zijn, als ‘de kiekenen in den oost, doof, zoo gezeid wordt: omdat zij overvloed van voedsel hebben.’
Andere noodzakelijk jongere of vreemde beeldspreuken zijn: ‘zoo doof als een canon, sourd comme un pot, sourd com enn brique, sourd com enn chok (gelijk non tjok, zoo de Waals zeggen), zoo doof als eene kwartel, sourd à n'entendre pas Dieu tonner.’
Wat de kwartels, dat is de kwakkels, aangaat, ik zou des wonder hebben hoorden ze niet zoo lijze als de hinnen, en als de erpels.
De reden waarom het volk die schepselen Gods de doofheid toekent moet elderwaards te zoeken zijn.
Een kwakkel die verbeend is, (die eens, horkende naar den jager met zijn kwakkelbeen, in 't net gevlogen en
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd