Dit es tbesouch van dien dat Pieter Boe ende Leuz sijn broeder ontcracht waren den here vor Sinte Verrilden kerke te Ghent

[p. 1]

Dit es tbesouch

van dien dat Pieter Boe ende Leuz sijn broeder ontcracht waren den here vor sinte Verrilden kerke te Ghent ende thuus up te broken te jacop sToets in dOudeborch te Ghent daer mijn here Robrecht in was, die doe was in sheeren stede, ende van allen de ghoenen diere te rimen ende te rade toe waren, ende miede ghegheven hebben ende miede ghenomen, ende van allen dinghen dat te deizen faite toebehort, ende van den kersen die berneden an den rade. Ende dit besouch was beghonnen te ghent na sinte Pieters dach ende sinte Pouwels, in den jare Ons Heren M.CCC.VI, ende vort ghehort van daghe te daghe⁽¹⁾.

1. Dere Jan uten Dale, scepene van Ghent, ghesuoren orconde, zeighet bi zine eede dat, uppe die tijt alst fait ghevel vor Sinte Verrilde, hi was ghelaten ende ghezeiten ten eitene, ende doe quam hem niemare dat de broederen die voren zijn ghenoemt ontcracht waren Mijn here Robrechte, ende hi ghinc daer waert, ende als hi daer quam so vant hi dat tfait ghevallen was, ende dat Pieter Boe was in de kerke, ende Leuz was weder met crachte gheleet in

(1) Op den rug der perkamenten rolle staat er: ‘Cest li enqueste faite à Gand des meffais qui ont esté fais par locoison de Pieron Boe et de Leuz son frère.’ En verder, driemaal: Terminée.

[p. 2]

den Steen. Doe vergaderden hem daer scepenen ende vonden Mijn here Robrechte harde gram, ende baden hem dat hi bliven zoude, ende zeiden dat die dinghen te goede zouden comen, ende Mijn (here) Robrecht voer wech sire vader gram ende serich ende met groter onrusten van herten. Vort seight hi dat up i zonnedach achterdien dat Pieter ende Leuz vorseit waren gheleid up raden, i niemare was in de port datter kersen stonden ande rade ende borne, ende dat miracle was van Gode, ende dat wel scheen dat die knape met onrechte ghedoet waren, daerof dat al de port in grote roeringhe was; ende die de kerse hichte ende van wien dese niemare quam, sone weet hi niet. Noch zeight hi dat, alse die ij knapen vorseit waren brocht in den Steen eerste waerf, hie ende de scepene ende meester Heinric ghinghen tote Min here Robrecht, die was in Jacop sToets huus, ende baden hem dat men den knapen onthoofde zoude, ende Min here Robrecht die gaf hemlieden harde ghenoughe andworde, ende hier up schiedsi van hem, ende ghinghen scepenen huus waert, ende alsi quamen vor ser Hughes van der Most, so ghemoetese den deken van den iiij Ambochten ende den deken van der Kerstinede van Ghent ende vele pape ende clerke ende vele andre leeke lieden i grote menichte. Diere lieden was Boidin Braem, Snouc Boe die woont met Clais ser Sanders sone, Boidin van Kelantdie woent bi ser Jordaens Masch, Jan de Pape ser Diedrics sone, ende van den andren ne ghedinct hem niet. Dese menichte van lieden wederstonden den schepene haren wech ende versochten de deken van der Kerstinede van Ghent dat sie die knapen Pieter ende Leuz, die hem de deken van der Kerstinede orconde dat si clerken waren, zouden delivreiren; ende sie andworde dat si gheene vanghers ne houders ne waren, ende dat die dinghen niet hem

[p. 3]

toe ne behorden; doe schiedsi van scepenen, ende truckede hem te Mins here Robrecht herberghe waert, maer dat sie daer daden dat ne zach hi niet.

2. Jan Troest, scepene van Ghent, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi zach dat Pieter ende Leus ghebonden waren up i waghe omme ute waert te voerne ende der over te rechtene, ende broeder Hughe van Hulst⁽¹⁾, i minderbroeder, zat mede up de waghen, ende scepenen van Ghent die baden Mijn here Robrechte dat men die ij broeders onthoofden zoude, ende Mijn here Robrecht die andworde hem harde ghenougheleke; daerna quam de waghen ten ommekeere van Sente Verrilde kerke, daer quam de mulre die woende wilen met Jordane ser Sanders sone, ende trach i wiel uten waghen, waerbi dat die waghen helde, ende alse dat zach de vorseide minderbroeder ende ghegreep Leuze ende keerdene uten waghen, ende de mulre die twiel of trach die ontfinckene in sinen haerm ende (hi ende Jan Snoucdie woent met Symon Rime an Sente Niclaus kerkof⁽²⁾) trectene ter kerke waert; ende doe quam Hubrecht, i brouwere die woende ande de vissche marct, ende sijn zone, wel hem xx dier hie neghene ne can nomen, ende ghegrepen Pieter ende trectene in de kerke doe de waghen ghehelt was. Pieter ende Leuz baden homoedeleke an de de ghemeente hulpe, ende scepene of ander zide die riepen ande ghemeente dat men den here sijn recht liete ghebruken ende den here ghehulpich waren sine rechtinghe te doene. Doe quam Clais Spellard, die woent onderberghen, ende dede hant an Pieter ende an Leuze omme hem in de kerke te treckene, ende Boidin van Kelant, de backere, die woent vor Ghizelbrecht Musekoninc, Arnout de Hout die

(1) Op uitschrapping van: Assnede.

(2) Boven den regel.

[p. 4]

woent met Boidine Brame, die halp trecken Pieter in de kerke ende brochte hem i rutinc⁽¹⁾, dere Jan de Blauwere, pape⁽²⁾, ende Gherolf van der Criecke, die halp hem leiden ter kerke waert te commene. Vort zeighet hi ghelike den here Jan uten Dale alse van den ghemoete van den deken ende van den menichte van lieden die scepene ghemoeten, ende van dat si trecken te Mins heren Robrechts herberghe waert, ende nameleke van den gheleede die Boidin Braem dede. Ende ghelike van den kersen ende van den niemare ende van der roeringhe omme de scepene te bedervene, die in sheren hulpen hadde ghezijn. Ende noch zeighet hi bi zine eede dat hantvast ande waghen waren Pieter Goedertiere ende Jan Goedertiere sijn broeder omme de ghevanghene te nemen.

3. Dere Jan de Wulf, scepene van Ghent, ghesuoren orconden, volghet bi zine eede van worde te worde den here Jan Troeste, uteghedaen den ghemoete van den deken ende van den lieden die scepenen ghemoete, ende van den kersen die ande raden ghehicht waren ende van dier roeringhe, ende uteghedaen int fait daer men se of trach van den waghene dat hi niet ne zach Gherolf van der Criecke.

4. Dere Jan Chibole, scepene van Ghent, ghesuoren orconde, zeighet bi sine eede dat hi zach Pieter ende Leuz sitten⁽³⁾ uppe de waghen ende broeder Hughe vorseit up de waghen zitten, ende hi zach twiel van den waghen of doen ende ghevanghene trecken van den waghe, maer hine coenstse niet ghekennen diet daden. Vort zach hi de deken van den Viere Ambochte ende van Ghent met menichten van lieden

(1) Ende alle dese die hierna sijn bescreven die waren hantvast ende hulpers omme die vorseide Pieter ende Leuz in de kerke te bringhene dats te wetene (Doorgchaald).

(2) Op den kant.

(3) Geschreven op uitschrapping van: ghebonden.

[p. 5]

dats te wetene Boidin Brame. Willem de Rode, Jan Pieters Sceppers sone, ende andre lieden die hi niet ne kennet, gaen te Mins here Robrechts herberghe waert, maer dat si daer daden dat ne sach hi niet, ende hi horde Willem den Rode zegghen dat jammer ware dat men sulke dinghen doen zoude. Vort zeighet hi dat hi horde tgheruchte van den lieden alse van den niemare vanden kersen die anden rade waren, daer of dat groote roeringhe was in de port ende grote vreze.

5. Jan van Gavre, scepene van Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi zine eede dat hi zach tfait die men dede an de waghe vor sinte Verrilden kerke, maer beschedeleke so ne can hi niemen nomen diere hanvast an was. Van den ghoenen die ghinghen met den deken ende met den clerken te Mins heren herberghe waert, zo ne kende hi niemen zonder i Hannekin Ferrant. Van den kersen die waren an de rade zeighet hi bi zine eede dat het was ghedaen omme grote roeringhe in de port te makene.

6. Jan van Everoden, scepene van Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi zine eede dat hi zach dat de waghen ghevelt was daer de ghevanghen up zaten, ende dat broeder Hughe van Hulst, minderbroeder, stac Leuze uten waghen, ende doe scoter lieden thoe die Pieter ende Leuze ter kerke waert truckeden, ende wasser i cort brun pape die clapede an de deure van der kerke, ende i van binnen ondede de kerke deure, ende alse de deure open was doe wasser Pieter inghesteken, ende Mijn here Robrecht alse hi dat zach ghelieu Leuze, ende brochtene bi den hare in de Steen; te deizen werke omme te doene ontgaen de ghevanghene was handvast ende princhipal van der bezichede: Hubrecht de Brouwere, ende sine knape die hi niet ne kent, ende in hulpen van den ghevanghene te ontcrachtene so was

[p. 6]

Clais Speiliard, ende de mulre; ende zeighet dat de ghoene diere waren handvast ende in hulpen de ghevanghene wech te hulpene, alle vercleed waren met andren cleedren dan de hare, waerbi dat hise niet kenne mochte, ende dat men oec zeighet dat de dinghen al voorzien waren te doen bi quaden rade, maer hi ne weet niet bi wien.

7. Dere Jan Van Buten, scepene van Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi zine eede dat te dien tijden dat men zeide dat men thuus up Mijn here Robrecht te broken was zo was hi te Brucghe, ende up die wile dat men seide dat men de ghevanghene ontcrachte ende wilde hebben ghenomen so was hi in de wech van Brucghe te Ghent waert comende, waerbi dat hi niet ne weet van den faite.

8. Dere Willem van West, scepene van Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi zine eede dat hi niet ne was ten faite daer men de ghevanghene outcrachte, ende van den ghoenen die ghingen te Mijns heren Robrechts herberghe waert ne kendire al ze waer den deken van den Vier Ambochte ende van Ghent.

9. Jan Slove, scepene van Ghent, ghesuoren orconden. zeighet bi zine eede dat hi van den faiten vorseit niet ne zach daer de ghevanghene ontleed waren, ne maer hi ghemoete, daer hi ghinc te scepenehuus waert, den deken van den Viere Ambochte ende van Ghent, ende i menichte van lieden met hem, dats te weitene, die hi kennede die medeghinghen, Boidin Brame, Willem de Rode, ende i Jan wies thoename die hi niet ne kent.

10. Dere Willem Steppe, scepene van Ghent, orconde ghesuoren, zeighet bi zine eede dat hi van den faite vorseit niet ne weet te sprekene ende dat hire niet ne was no ne zach.

11. Heinric van Brogende, scepene van Ghent, ghesuo-

[p. 7]

red orconden, zeighet bi zine eede dat hi van den faite vorzeit niet ne weet te sprekene ende dat hire niet ne was no ne zach.

12. Gossin den Amman, orconde ghesuoren, zeighet bi zine heede dat hi zach tfait van verren daer hi de waghen velne zach ende daer men den ghevanghene ontcrachten wilde; ende van den ghoenen die ghinghen te Mijns heren herberghe waert ne zach hi niet no ne weet te spreken; ende van den kersen zeight hi dat se ontsteken waren an de raden, maer mene hilter niet af in de port.

13. Heinric Boele, paisiere in Ghent, ghesuoren orconden, zeight bi sine eede dat hi niet ne zach tfait van den Boeincles die ghetrucken ter kerke waert, no tfait van den huus datup Mijn (here) Robrecht vercracht was, ne bi wiens rade no bejaghen, no bi wiens faite dese dinghen ghevellen so ne weet hi niet, no hine wasser niet. Ende alse niemare quam in de port van den kersen die an de raden borne, de liede van der port die mickeder lettel up.

14. Jacob metter Koe, paisiere in Ghent, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach tfait dat ghevel vor sinte Verrilde kerke daer men ontcrachten de Boeincles, ende hi zach de waghen vellen, ende daer was vele volx ende groot ghehu, ende in dat ghehu so ghevel tfait, maer hine can niemen ghenomen van den ghoenen diere hantvast an waren no wi troost no hulpe toe daden. Vort zeight hi dat, vor dien dat tfait gheviel dat thuus oncracht was up Mijn here Robrechte, si waren int huus ende spraken jeghen, de scepene ende hi, ende van al dat si hem versochten hi andworde hem harde ghenougheleke; ende alsi van hem waren ghegaen si ghemoeten in den strate den deiken van den iiij Ambochten ende van Ghent met veile lieden, die ghinghen te Mijns here Robrecht herberghe waert, maer

[p. 8]

hine zach niet wat si daden; ende in dit volc zach hi gaen Boidine Brame. Lambrecht, f. Pouwels van Bouchoute.

15. Godevert den Mol, paisierre in Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi sine eede dat hi al tfait zach dat ghevel vor sinte Verrilde kerke daer men de waghen velde daer de Boeincles up zatten omme hem bi crachten te bringhene in de kerke in de tijt dat men se voerde om rechtinghe te doene; ende de dinc beghonste met i groten ghehue, ende in dat ghehiu ende tgrote gheluut van den volke, dies wel was ii^m man, gheviel tfait, ende in dit fait zach hi ende bekennede Hubrechts Brouwers sone, Jan Snouc Symoens Rijms knape, ende els niemen hine bekender; ende zeight dat in dit fait waren meest deel vremder lieden, ende de dinghen waren te voren al besproken ende ghevisiert hoe dat ment doen soude, hine weet niet zeker bi wien, maer hi heeft ghehort betien Baselis Commer. Vort zeight hi dat scepene ende hi adden ghesproken Mijn here Robrecht in sinen herberghe over Pieter ende Leuz, dat men har belof houden zoude, ende Mijn (here) Robrecht andworde der toe harde hoofschelike, ende doe si van danen ghesceeden waren zo ghemoete si up de strate den deiken van den iiij Ambochten ende van Ghent, met vele lieden gaende te Mijns Robrecht herberghe waert, onder de weilke hi bekennede Jan Snouc Simoens Rijms cnape, Boidin Brame, Jan den Pape Diedrics sone, Arnoud de Hont, Hughen Fierins broeder van der Most; doe trach Godeverd vorseit met scepene tote sGravensbrigghe ende van dane ghinc hi thuus ende leed vor Mijns here Robrecht herberghe, ende daer zach hi dat si quamen hut Mins here Robrechts herberghe, ende woorde liepen dat si Mijns here Robrecht deure doe up hem te broken hadden. Vort zeight hi, als de niemare quam in de port dat kersen bornen an den raden, in den eersten

[p. 9]

zeiden de lieden dat miracle was, ende binnen den zelven daghe so seiden de lieden ghemeenleke dat al quaet was, ende schijnt dat het ghedaen was omme roeringhe te makene in de port, maer wie dat dade sone weet hi niet.

16. Jacop Lantvert, paisierre in Ghent, zeight bi zine eede dat, uppe de tijt dat tfait ghevel vor sinte Verrilden kerke, hi was te Brucghe, ende als tfait ghevel dat men Mijns heren Robrecht deure up hem brac hi was te Donze, zo dat hire niet af ne weet te sprekene.

17. Boidin van Brucghe, paisierre in Ghent, ghesuoren orconden, zeighet bi zijne eede dat hi te negheene faite ne was ende hine weeter niet af te spreken.

18. Henric van den Oye, paisierre in Ghent, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat hi niet ne weet te sprekene zeker van al den faiten vorseit omme dat hire niet ne was.

19. Jan van Walsbusch, der paisierre raet van Ghent, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat hi zach de waghen comen ute sGravensteene dar Pieter ende Leuz up saten, ende ij freremeneurs bi hem die hi niet ne kent, ende alse de waghen quam up den keer so hilt hi al stille, ende zach dat de waghen nederwart zanc, ende dat men de ij knapen of trac, ende dat die i van den broeder lichte den i metter hant, ende vervoets diese besculdich wilden die treckese dapperleke ter kerke wart, ende den i besscude Mijn here Robrechte, ende den andre, die Pieter hiet, was ghesteken in de kerke; ende alsi van den waghen waren, so gavese i groet hiu, ende ghinder was menich mensche in de strate; ende zeight dat hire niemen ne bekende die ten faite waren, ende daer wasser vele die hare caproene nederwaert over hare oghen hadden ghetrucken omme dat mense niet kennen zoude. Vort zeight hi dat bi den ghehue ende bi der maniere van den faite hem dinct wel dat alle dese din-

[p. 10]

ghen ghedaen waren bi beraden rade, maer bi wiens rade dat dit gheschiede ende wiere gelt of miedeomme gafof nam, so ne weet hi niet. Vort zeight hi dat vordien dat dit fait ghevel de scepene waren comen ute Mijns here Robrechts herberghe, ende hi metgaders hem, ende als hi quame up de strate zo ghemoete si den deiken van den iiij Ambochten ende den deken van Ghent ende vele lieden met hem, in dewelken hi bekennede Boidin Brame ende el niemen, ende versochtene an scepene dat men hem Pieter ende Leuz delivreren zouden omme dat si clerken waren, also zi zeiden, ende scepenen zeiden het ne behorde hem niet thoe; doe ghinghe si wech te Mins heren Robrechts herberghe waert, daer si ne scepene hadden ghelaten ghereet omme te sittene ten heitene, ende dat si daer daden dat ne zach hi niet, maer znuchtens hordi zegghen dat de deure van Mins heren Robrechts herberghe te broken waren ende ontcracht up hem. Van den kersen ende van der roeringhe die gheweist zoude hebben in de port, daer of ne zach hi niet.

20. Willem van den Besemekine, ghesuoren orconden, volghet Jan van Walbusch, sonder dat hi niet ne zach tfait dat men dede te mijns here Robrechts herberghe alse van der deure te breikene, ende van den caproene neder over hare oghen te doene, so ne zach hi niet.

21. Martin f. ser Wouters, ghesuoren orconde, zeighet bi zine eede dat, als men Pieter ende Leuz Boe ute waert zoude voeren, de scepene van Ghent voeren daer waert, ende hare knapen ende hare garsoene truckende met hemlieden, ende hi met den andren garsoene ghinc voren omme de lieden te doen rumen; met dien hordi dat men riep: ‘Men vect hier, me vect hier!’, ende hi keerde weder omme ende vant dat Pieter ende Leuz waren ghetrucken van den waghen tote bi sinte Verrilde kerke an de deure,

[p. 11]

ende doe wart de deure ondaen van binnen, ende Pieter wasser in ghesteken; ende Lenz bleef buten, ende daer zach hi Hannekin de Riemakere sone dat hire handvast an was ende hi halpse steken ter kerke wart, ende noch zach hire veile ander lieden die hi niet ne bekende; me vraghede hem hoe dat weize mochte, ende hi zeide omme datter zo groot bedrom was van stekene, hier den i, hier den ander, dat menre gheen ghemerc der an legghen mochte ende dat de lieden niet ghestaen mochten in hare stede. Vort zeighet hi dat vor dien dat dit gheschiede, dien zelven dach of den dach te voren, wel ne weet hi niet welc dat was, hi horde zegghen Willem den Roden up de vissche marct dus ghedane worden: ‘Gode moets ontfaermen dat men deize goeden knapen dus haer lijf zal nemen zonder wet ende vonnesse’, ende hem nocan niet ghedincken wie dese worden horden ende wiere over waren. Vort zeight dese orconde dat hi (niet⁽¹⁾ heeft ghehort segghen⁽²⁾, no ne weet bi wien behaghen, no bi wies werken dese dinghen ghescieden. Vort zeight hi dat omme de kersen die an den masten van den raden ghehect waren, zomigghe lieden in de port in grote roeringhen waren.

22. Willem de Waghenare, den weversknape, ghesnoren orconde, zeight bi sine eede dat hire niet of ne weet⁽³⁾ bedi hine was ter stede niet daer thuus te broken was ende daer de ghevanghen ghenomen waren. Vort zeight hi dat zavond te voren heer tgheviel dat de ghevanghene van den waghen waren ghenomen, quam Jan⁽⁴⁾ (Snouc ende Jan van Speghelkine⁽¹⁾ met i andren knape⁽⁵⁾ die hi niet ne kent, ende versochten an hem dat hi zo vele lieden te

(1) Boven den regel.

(2) Der Pieter dAmman bi w. (Uitgevaagd).

(3) Zonder van horne ende van ziene (Uitgevaagd).

(4) Boe met ij andren cnapen (stond er eerst.)

(1) Boven den regel.

(5) Boe met ij andren cnapen (stond er eerst.)

[p. 12]

gader dede dat men Pieter ende Leuze Boe bi nachte niet ne verdade, ende dese orconde zede dat hijs niet ne dade, maer hi ghinghe weder tote den ghone diene daer zende. Noch zeight hi dat hem niet kenlic es, ne bi horen zeggen no andersins, bi wien de raet ghesleghen was van dezen faite, no in wat steden hi ghenomen was.

23. Coppin de Loukere, scepenen garsoen, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi int huus was daer Minhere Robrecht van Vlaendren thuus was, ende hi adde presente gheholpen draghen up die tijt dat men up brac de porte met crachte, ende dat daden vele lieden, ende hire ne bekender niemen sonder den deken van den iiij Ambochten, mar hi heeft wel ghehort zegghen datter was Boidin Braem, Willem de Rode, Pieter dAmmans knape, ende Hubrecht de Brouwere; ende des sijn si gheniemaert in de port ende hi heeft ghehort zegghen datter Arnoud de Hont mede was, ende hi neemt wel in sijn besten dat si van desen faite beschuldich zijn. Noch zeight hi dat als men porre zoude omme te voerne Pieter ende Leuze daer men over rechten zoude, hi ende dander scepene garsoenne ghinghen vore omme den wech te rumene, ende alsi i stijc waren ghegaen, zo hordsi i groot gheroup, ende men zeide dat men vor den Steen vocht, ende doe keeresi weder, ende heer si weder tote daer conste ghecomen so was Pieter ghesteken in de kerke, doe was de kerke beleit, doe quam die vorseiden Arnoud de Hont ende zeide over luut dat veile lieden horden ‘Wat beleidi hier, waendi dat si noch in de kerke sijn; nien si niet, sie sijn wech, langhe es leiden’, ende deze orconde ne bedinct niet wie si waren die deze worden horden. Vort zeight hi dat hi niet ne weet no ne horde zegghen bi wien ne werdeze raetghesleghen was dat mendeize dinghen doen zoude.

[p. 13]

24. Jan van Polinchove, haermakere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat van al den faiten vorzeit niet af en weet, ne van den rade dat hi ghesleghen was ende wiene slouch ne weet hi niet, bedi dat hi van den faite twint ne zach.

25. Jan Brandekin, de mech, ghesuoren orconde, zeighet bi zine eede dat hi van al den faiten vorseit niet ne zach, sonder dat hi zach broeder Hughen van Hulst vallen up Leuze van den waghen, ende hine bekender mensche die te faite waren, ende hine weet niet bi wien de raet ghesleghen was, ne hoe dat quam dat dit fait gheviel.

26. Coppin de Dievel, ghereidemakere, ghesuoren orconde, zeighet bi zine eede dat hi zach de ghevanghene oftrecken van den waghene neder, ende de waghen vellen, mar hine kender niemen diet daden.

27. Giellis van Overhackere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van den faiten vorseit niet ne zach, ende hine weeter niemen in te beschulden no van rade no van dade.

28. Scellinc, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi wel heeft ghehort zegghen, ende oec houd hit over waer ende in sijn beste, dat Boidin Braem ende Arnoud de Hont, sijn knape, Jan de Pape, doe si waren vor die porte met vele ander lieden, daer men de deure brac up Mijn here Robrechte⁽¹⁾. Vort zeight hi dat hi heeft ghehort zegghen dat Willeken den Rode, Pieter dAmmans knape, Robin ende Coppin ver Aneesen kindren van den Zomple, Hubrech de Brouwere ende Heinric Hackerman raed ende hulpe daden daer men Pieter ende Leuz van den waghen truckede omme in de kerke te bringhene. Noch heeft hi ghehort

(1) Noch zeight hi dat hi heeft ghehort zegghen dat Pieters dAmmans raet was int fait daer men Pieter ende Leuze van den w... (Uitgevaagd.)

[p. 14]

zegghen dat Jan Snouc liep omtrent in de plache omme tfait te doene. Vort zeight hi dat mer in beleight den Keuvelare, ende hi houdt best in sijn beste dat si mesdadich sijn van den faite dan⁽¹⁾ niet.

29. Clais de Maiere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat (hi) van den vorseiden faite niet ne zach waer bi dat hire yemen in beschuldich mach. Vort zeight hi dat hi heeft ghehort zegghen dat Boidin Braem ende Arnoud de Hont, sijn knape, i pape die men heet den here Joes de Beildemakere, i ander pape die men heet den here Volker Helde, Hubrecht de Brouwere, Boidin van Kelant, Willem de Rode, i knape die men heet Snouc, Gherolf van der Kriecke ende Hughe sijn broeder (Robin ende Coppin Aneese kindren van der Zomple)⁽²⁾, Pieter de Goedertiere ende Jan sijn broeder, Sanders Mont ende Pieter dAmman, Zeigher de Scouthete ende Jan van Lo, Pieters dAmmans knape, Jan de Pape ser Didrics sone, up dese vorseit loopt de niemare in den port dat si waren ten faiten vorseit, ende houd best in sijn best dat sijs beschuldich sijn, dan niet.

30. Clais van der Woestine, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach tfait van de deure te breickene no tfait van den ghevanghene te nemene, waerbi dat hire of niet ne can spreken, ende hi zeight dat hi heeft ghehort zegghen datter lieden toe ghemied waren tfait te doene, maer hine weet niet ne ne horde zegghen wie dat si waren no wie diese dertoe hurde.

31. Willem van Wachtebeke, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach vele lieden voor Mijns heren Robrecht herberghe die hurten ende staken an de porte die

(1) Sijs niet ne ware, ander (Uitgevaagd).

(2) Boven den regel.

[p. 15]

gheloken was met sulker cracht dat sise horde craken, ende de ghonen diere buten waren quamen int huus, ende in dit volc, dies vele was, was de deken van den iiij Ambochten, de deken van der Kerstinede van Ghent, der Joes de Beildemakere, pape, diere zindent omme ghevangene was, Hubrecht de Brouwere, Boidin van Kelant de backere, Sanders Mont, Lammin van der Haghe, ende vele ander volc die hi niet ne kende. tFait dat Pieter ende Leuz ghenomen waren van den waghene omme te bringhene in de kerke so ne zach hi niet. Vort zeight hi dat niemare loopt in de port, dat van dien faite van Pieter ende van Leuze den here tontcrachtene, sijn mesdadech ende beschuldicht: Hubrecht de Brouwere, Boidin van Kelant de backere, Willem de Rode, Arnoud de Hont Boidins Braems knape, Jan Maenschijn, Lambin van der Haghe, ende hi houd over sijn beste na der niemare die mer of zeight dat si ten faite waren dese lieden vorseit⁽¹⁾.

32. Miaus de Wielmakere, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi van den faite niet ne zach, maer de niemare de weilke hi houd over sijn beste dat waer es beleicter (in rade ende in hulpen van den faiten⁽²⁾, in Hubrechte de Brouwere, Boidin van Kelant, Willem de Rode, Arnoud de Hont, Boidin Braem sijn meester, Jan Snouc Symoens Rijms cnape, Pieter de Goedertiere, Jan de Goedertiere broeders, Sanders Boe, Arnoud uten Wulghen ende Jan uten Wulghen broeders, ende dese ij waren deghone diet meest jagheden, also als hi heeft verstaen.

33. Coppin van Locre, scepene garsoen, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure die te

(1) Vort zeight hi dat men zeight dat up den zelven dach...... (Uitgevaagd).

(2) Boven den regel.

[p. 16]

broken was bi Mijns here Robert herberghe niet ne zach, maer van den faite daer Pieter ende Lenz den here ontcracht waren van den waghen zo zach hi een ghedeel, maer hine kender niemen die hi ten faite zach zo bescheedeleke dat hire yemen of zoude connen bedraghen.

34. Moenin de Mayere, clerc, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat van al den faiten vorseit (hi) niet ne zach ne niet ne weet of te sprekene.

35. Coppin de Blauwere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach gaen te Mijns here Robrechts herberghe waert vele volx met den deken van Viere Ambochten metten weilken hi bekennede Sanders Monde, Boidin van Kelant den backere, Boidin Brame, Pieter den Amman, Zeigher den Scoutete ende Jan van Lo, Pieters dAmmans knapen, Jan uten Wulghen. tFait van den Boeincles die den here ontcracht waren van den waghene dat ne zach hi niet.

36. Willem Lauwater, ghesuoren orconden, zeight bi sine eede dat hem sbaillius lieden⁽¹⁾ sine paerden namen (van sinen waghen die gheladen was ende daedse an i andren waghen⁽²⁾), ende daer up waren gheset Pieter ende Leuz Boe, ende als de waghen uten porte van den castele brocht was met den ghevanghene vorseit, so nammene de hangheman ende sat up de paerden ende voeren mede wech, ende (dese orconde⁽³⁾) bleef stille staende; doe vergaderde ten kere van der strate vele lieden, ende waren de stringhen van den waghen alle iiij al ontwei ghesneiden (ende twiel ute getrucken⁽²⁾) ende de waghen ghevelt; ende met dien dat de waghen ghevelt was, so wasser i groot ghehu, ende doe was

(1) Sine waghen ende (Uitgevaagd.)

(2) Boven den regel.

(3) hi (Uitgevaagd).

(2) Boven den regel.

[p. 17]

Pieter ende Leuz of ghetrucken van den waghen, omme te stekene in sinte Verrilde kerke (ende daer was ghetrucken int bedrom van den lieden⁽¹⁾), ende Pieter wasser gesteken in de kerke, ende Mijn here Robrecht die ghelieu Leuze bi den hare ende brochtene in den Steen; ende noch zeight hi datter so groot bedrom was van den lieden dat hire niemen bescheedeleke kennen mochte.

37. Ghiselin van Lo, de wever, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat hi van den faiten niet ne zach ne ne weet te zegghene, maer hi heeft ghehort zegghen dat i joncvrouwe de kerse hicte an den rade, maer hare name ne can hi niet nomen, ende oec so ne weet hi niet wie soe es.

38. Jan Volkeric. ghesuoren orconden, zeighet bi zine eede dat hi van den faite daer de deure up Mijn here Robrechte te broken was, no van den faite daer de ghevanghene ontcracht waren den here omme in den kerke te stekene so ne zach hi niet no ne weet in waerachtichede te sprekene, ende van rade ende van dade ende daer de raet zoude hebben gheweist zo ne can hi niet spreken, no bi niemare so ne heeft hi niet so verstaen daer hijs hem weet waer an houden.

39. Coppin van Zeuien, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van den faite daer Mijns heren Robrecht herberghe up te broken was niet ne weet te zegghene, ne bi ziene ne bi niemare. tFait van Pieter ende van Leuz Boe zach hi in de plache vor sinte Verrilden kerke daer menich man was, mar hem ne bedinct van niemen die tfait dede, mar iij enapen die hi niet ne kent⁽²⁾ zach hi in i gheselschap, dies die i riep ‘Sla al doot, sla al doot dat up paerde sit, ende Jan den Langhe voren’, ende die Jan was baillius knape ende noch es.

(1) Boven den regel.

(2) Hordi roupen (Uitgevaagd).

[p. 18]

40. Willem f. Lambert, scepene knape, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat tfait van der deure up te brekene ende tfait van Pieter ende van Leuze den here tontcrachtene hi niet ne zach, bedi alst ghevel hi was uter port.

41. Gheinekin Bone, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede van worde te worde als Willem f. Lambert gheseit heeft⁽¹⁾.

42. Pieter de Vrient, medeblandere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure up te breickene niet ne zach, ne fait van dat Pieter ende Leuz ontcracht was den here ne zach hi niet, ende hi horde zegghen dat Boidin van Keilant, de backere, zende broed Pieter Boe in de kerke daer hi lach.

43. Jacop Commer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure up te breikene niet ne zach. mar tfait daer Pieter ende Leuz ontcracht waren den here omme te bringhene in de kerke dat zach hi, ende stoet vor de baillen van den castelen met scepene, ende daer was so groete meudelinghe, so groet ghedrom ende gheroup, dat hi niemen kennen mochte die tfait daden ende die andvast waren an Pieter ende an Leuze omme in de kerke te bringhene. Ende alsi thuus waert ghinc, zo hordi zegghen dat here Joes de Beildemakere, de pape, hand deide ten faite daer Pieter ende Leuz ontcracht waren den here, ende oec es niemare ghemeenlike in de port, ende dit houd hi over waer ende in sijn beste, dat te desen faiten waren, ende kievetaine der of ende in hulpen: Boidin Braem, Jan de Pape f. ser Diedrics, (Boidin van Kelant, de backere⁽²⁾), Willem de Rode; ende oec hordi zegghen dachs te voren dien Willem

(1) Ende noch mee sindent doe tfait ghevallen was (Uitgevaagd).

(2) Boven den regel.

[p. 19]

den Rode ende Marie Straels dat grote jammer waren scudmen ghedoghen dat men zo zoude doen van Pieter ende van Leuze, ende dat zeide si up de vissche marct in presencie van Willekin Bet ende van veilen andren lieden van der vissche marct.

44. Jan van Balau, clere, ghesuoren orconden, zeight bi zine eede dat als men den knapen dede up den waghe in den Steen, si baden sere Mijn here Robrechte, dat mense honthoofden zoude ende laten delven ten frere meneurs, ende Mijn here Robert ne handworde hem niet claer, maer hi zeide hi zouder wel mede doen; doe sprac Bazelis Commer tote Pieter ende Leuz, ende zeide hemlieden dat si roupen zouden up de goede ghemeente; doe sprac Jan van Balau vorseit tote dien Bazelise, ende trackene bi den caproene ende zeide tote hem ‘In dievels name, waeromme setti u jeghen den here ende jeghen sijne lieden, ende ghi ende u broeder hebt al u goed ghewonnen an den here’. Vort zeighet noch Jan van Balau dat dachs te voren heer dit geschiede hi zach Willem den Rode, wever, Pieters dAmmans knape doe was, staende up sGravenbrugghe met vele lieden die omtrent hem stonden in ringhe, ende toghede hem lieden dat grote jammer ware zoud men den knapen also voersen menne hilde hem hare vorworde die hem beloft was, ende daer toe behiaghedi ende sochte macht ende cracht omme dit te werne; ende dit hordi daer hi bi hem leet dat hijt zeide, maer de ghonen die omtrent hem ware, ende bi, ne leidi an gheene merc dat hise kennede; ende dit horde ende zaghen Lippin ver Clemme ende Boidin van der Marct. Vort zeight hi dat hi heeft ghehort zegghen ende niemare loopt⁽¹⁾) in de port dat Hubrecht de Brouwere was in hulpen ende in

(1) Achter (Uitgevaagd).

[p. 20]

werke ten faite vorseit Boidin van Keilant, Willem den Rode, Arnoud de Hout, Boidins Braems knape, Jan Snouc, Symons Rijms knape, Claikin Speillaerd, Gherolf van der Kreicke, Hughe van der Kreicke; ende Boidin Braem die was ter deure daer se te broken was, als men in de port zeight, Zander Mont ter deure, ende na tgheruchten van der niemare so houd hi over sijn beste dat waer was dan niet.

45. Jan de Meyere, medeblandere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach ne teen fait no tandre, no hi ne weet niet te zegghene bi wies rade ende bi wien toedoene dat ghedaen was.

46. Bazelis Commer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach tfait van der deure, mar hi zach⁽¹⁾ tfait daer men Pieter ende Leuz onterachte den here omme in de kerke te bringhene, ende hi horde roupen ‘Sla doot, sla doot’, mar hine kender niemen die tfait daden ne die de roupen riepen. Noch zeight hi dat men, bi der niemare die in de port loopt, me thiet Boidin Brame, Arnoud de Hont, sinen knape, Hubrecht de Brouwere, Willem den Rode, Sanders Mont, Pieter dAmman: van desen Pieter zeighemen dat hire raet toe gaf; Jan de Pape f. Diedrics, heeft hi ghehort bethien van den faite. Vort zeight hi dat hi neemt in sijn beste dat hi waent dat dese memare alse wel leughen es als waer.

47. Pieter de Meyere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach vele lieden vor Mijns heren Robrechts herberghe ende dat men der porte metcrachte in ghinc; wat men daer binnen deide of zeide dat ne zach hi niet ne ne horde, ende in dat volc so zach hi Boidin Brame, Jan f. Hughs van der Zomple, Arnoud de Hont, Boidins Braems knape, Jan

(1) Algheheeleke (Uitgevaagd)

[p. 21]

de Pape f. ser Diedrics, ende daer ne bekendi el niemen. Noch zeight hi als dane ghescheeden was so ghinc hi eiten met Mire vrouwen van den Gavre, ende als men daer gheseiten was ten eitene so quam ingaende Jan f. Hughsone van der Zomple vorseit ende me vraghede hem (hoe dat⁽¹⁾) in Mijns here Robert herberghe ghevaren ware, ende hi seide dat het ware ghevorst; doe was hem ghevraeght ‘Ende joft niet ghevorst ne ware, zoude men Pieter ende Leuz over hebben ghelaten doen?’, ende hi zeide ‘Bi den bloede niet, bedi⁽²⁾ ic hadder wel V^e van Overschelde wel ghewapent diene ghenomen zouden hebben, mi es het den x ℔, te sure (worden⁽³⁾ eer ic se vergaderde’. Vort zeighet hi dat hi horde lien met sinen monde Boidin van Keilant, den backere, dat hi Pieter Boe ghedraghen hadde theitene in de kerke daer hi lach. Van den andren faite daer Pieter ende Leuz ontcracht waren sone zach hi niet.

48. Boidin van Keilant, backer, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi zat in i scip vor sGravenbrigghe, ende met hem zat Alebrant de Pape, Jan Zetschare, ende daer zach hi liden den deken van den iiij Ambochte ende den deiken van Ghent met groter menichte van volcke, ende ghinghen te Mijns heren herberghe waert; in dat gheselsceip ghinc Boidin Braem, Arnoud die Hont, sijn cnape, Lammin van der Haghe, Hubrecht de Brouwere, Willem den Rode, Jan Snouc, Symons Rijms knape, die hadde den deiken ghehaelt van Ghent ende hi keerde weder van vor ser Hughs woeninghe van der Most in waert, den Keuvelare Fierins broeder van der Most, Sanders Mont, ende Jan sijn knape, Zeigher de Scoutete Pieters dAmmans knape, Jan de Pape

(1) Wat (Uitgevaagd).

(2) Zeid hi (Idem).

(3) Boven den regel.

[p. 22]

ser Diedrics sone ende Jan sijn knape; wat dat si daden in de herberghe dat ne zach hi niet, ende alsi weder van dane ghecomen ware so horde hi zegghen dat Mijn here Robrecht sere balgh dat sine deure up te broken was. Vort zeight hi dat van den faite dat Pieter ende Leuz onteracht waren den here dat ne zach hi niet (no ane wasser niet⁽¹⁾), maer als Mijn here Robrecht wech ghevaren was zo quam hi in de kerke sinte Verrilde, doe quam Pieter Boe die sine hande leide te gader ende bat hem dor Gods wille dat hi hem teitene zende, ende hi seide hi zoud gerne doen; doe zende hi hem broet ende vleesch ende bier, ende el niet zo ne zende hi hem, ende hier mede so ne waendi niet hebben inesdaen jeghen den here. Ende hi bit den here dat hi doe horen sine orconden waer dat hi was up de tijt dat tfait gheviel, omme te toghene sine onsculdenesse.

49. Jan Spicheer, vleeschauwer (djonghe⁽¹⁾), ghesuoren orconden, zeight bi zijne eede dat tfait van der deure te Mijns here Robert herberghe ne zach hi niet. tAnder fait van Pieter ende van Leuze die den here ontcracht waren, dat zach hi, maer de meudelinghe ende tghedrom ende tghescal wasser zo groot dat hi niemen ne kende die ten faiten waren, zonder dat hi zach i frere meneur die i van den broeders uten waghen stac.

50. Boidin Cromhals, de baker, ghesuoren orconden, zeight bi sijne eede dat hi van den faite van Mijns heren Robrechts deure te breikene so ne zach hi niet, maer van den andren faite daer Pieter ende Leuz den here onteracht waren dat zach hi, maer hine bekenneder niemen die fait daden omme tgrote bedrom ende ghescal datter was.

51. Coppin Lodewijc, ghesuoren orconde, zeight bi zine

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

[p. 23]

eede dat hi zach staen vele lieden vor Mijns here Robrecht herberghe, maer hi ne zaker no slaen no steken, ende in dat ghezelscheip zo zach hi lieden dien hi kennede, dats te weitene: Arnoud den Hont, Jan den Pape, Willem den Roden, Jan van den Zomple, Sanders Mont. Vort zeight hi dat van den faiten van den kersen die ghevest waren an de rade, die ne zach hi niet, maer hi horret zegghen Gillis den Meester, den steenknape, dat Sanders Rijms wijf zoude hebben ghedaen. Doe ghinc Coppin vorseit tote Sanders haren man ende hadde gerne ghelooft dat hijs hadde sine pais ghemaect jeghen den here, Sanders zeide ‘hi ne daeds niet bedi sijn wijf ne mochte sijn goed niet verbueren, ende oec ne had hi van den faite niet ghehort tote dier tijt dat soe weder comen was van dane.’ (tFait van Pieter ende van Leuze die onteracht waren den here dat ne zach hi niet⁽¹⁾).

52. Jan Snouc, Symons Rijms knape, ghesuoren orconde zeight bi zine eede dat hi ne zach no teen fait no tander, ende zeight dat als Pieter ende Leuz ghebrocht waren te Ghent dese orconde bat scepene van Gent dat si bidden zouden Mijn here Robrechte dat mense onthoofden zoude dor die here van haren vrienden, ende el niet ne deidire thoe no el niet ne wistire of te zegghene.

53. Symoen dAmman, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi no teen fait no tandre niet ne zach, mar hi heeft ghehort zegghen dat Boidin Braem was daer men Mijns heeren Robrechts deure op brac van sire herberghe, ende Willem den Roden, ende wel neimt hi in sijn beste dat hi bet waent dat si ten faite waren dan sire niet en waren.

54. Jan Minneman, de scherre, ghesuoren orconde, zeight

(1) Achter de rol, met verzending-letters, a-b, op 't einde eens blads.

[p. 24]

bi zine eede dat hi van den faite daer de deure up te broken was up Mijn here Robrechte niet ne zach, mar hi zach dat men Pieter ende Leuz Boe up i waghen uten Steene brochte, ende ij frere meneurs die saten metgaders hem up de waghen, ende hi zach de waghen vellen, ende de ghone diet daden zone kent hi niet, ende el niet ne weet hijs te zegghene.

55. Jacop Toete, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat als Mijn here Robert was up tpoint te gane sitten heitene in dese Jacops herberghe, ende heer mens ghewaren wart, zo was te porte up ghesteken, ende quam in de deken van der Kerstinede van der Vier Ambochte ende de deken van Ghent, ende met hem quamen in omtrent xv personen of xvj, vremde lieden dat hem dochte bedi hi ne kender niet, ende de deken versochten an Mijn here dat men Pieter ende Leuz delivreire zoude bedi zi horden zegghen dat si clerken waren, ende Mijn here die vraghede hem of sise over clerke kennede, zie andworden (dat si niet ne wisten dat si crune hadden⁽¹⁾), dat set hadden gehort zegghen ende dat sise hadden ghezien zinghen ende leizen in kerken; ende up die wile dat si spraken jeghen Mijn here Robrecht, so bleven vele lieden tusschen ij deuren ende buten up de strate, ende hi ne kender niemen bedi het dochte hem meest alle vremde lieden. Ende van den faite daer men Pieter ende Leuz den here ontcrachte so ne zach hi niet no ne weet te sprekene.

Jacob Puls, ghesuoren orconden, zeight bij zine eede dat hi was int huus daer Mijn here Robert te herberghe was inte Jacops Toest, ende zach ende horde dat de deken van den Vier Ambochte ende de deken van der Kerstinede van Ghent baden Mijn here Robert dat hem niet vernoie

(1) Boven den regel.

[p. 25]

soude bedi si waren daer brocht met crachte ende met vreze van haren live, haers ondankes, omme te toghene over Pieter ende Leuze dat si clerken waren; up dese worde so schied si van dane; ende alse de deken spraken jeghen Mijne here, so stonder bij Arnoud de Hont ende i Pieter ende Leuz zuster, wies name dat hi niet ne weet, Hubrecht de Brouwere, ende die deit tgheleede, Willem de Rode was er mede, Gherolf van der Criecke ende sijne broeders waren vor deure; Jans Snouc, Symoens Rijms knape, was vor de deure, ende hi ghinc al omme achter porten omme de dinghen te beroeren; ende Jacop vorseit ne dorste daer niet langher bliven, ende hi ghinc wech, ende hi vant up sGraven brigghe staen Boidin Brame ende Sanders Mont. Vorvoets daer na so hordi zegghen dat de deken weder keerden te Mijns here Robert herberghe, ende doe so was de porte up te broken, mar hine was te deizen faite niet. Noch zeight hi dat heer de deken quamen tote Mijn here Robrechte dat hem Fensekin zeide dat hi hadde verstaen dat men Mijn here Robrechte nemen zoude met crachte Pieter ende Leuze. Vort zeight hi dat up den zelven dach als hi ghescheede was van Mijns heren Robert herberghe zo ghinc hi te sine huus, ende deide an i porpoint ende i yzer, ende maecte hem te gane tote Mijn here Roberte, doe vant hi stane vor sine deure Heinric dJonghe, Joris Breetbarde ende Zegher van den Houtkine, die daer langhe ghestaen hadden, ende vraghede hem waer waert dat⁽¹⁾ hi ghinc, ende hi zeide hi zoude gaen tote Mijn here Robert, ende sie zeiden ‘wat zoudi daer, bedi het es ghedaen, ziet waer de lieden alle keren’, ende het (was) waer, si keerden, ende quamen lieden voren ghelopen die zeiden dat Pieter ende Leuz van den waghen

(1) Si ghinghen (Uitgevaagd).

[p. 26]

ghenomen waren; ende dit feit van den nemene ne zach deze orconde niet. Dese orconde was ghevraght bi wiens rade ende bi wies bejaghen dese dinghen sijn ghevallen, ende hi zeight dat hire niet af ne weet. Ende van den faite van den kersen ne weet hi niet te zegghene, ne els niet van allen den dinghen.

57. Giellis Puls, ghesuoren orconde, zeight bi ziine eede dat hi van den faite van der deure die te broken was niet zach; ende van den faite dat Pieter ende Leuz ontcracht waren den here dat zach hi, mar hi zeight dat hi binnen den baillen van den castele was, ende dat hi niemen kende die tfait daden. Ne van den kersen ne van ander dinghen ne weet hi niet te sprekene.

58. Arnoud de Rode, clerc, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van den faite van der deure up te lopene dat ne zach hi niet, mar tfait van Pieter ende Leuze te nemene dat zach hi, maer hine bekender niemen, mar hi zach dat i frere meneur die hiet broeder Hughe van Hulst waerp Leuze uten waghen. Ende tfait van den kersen daer of ne weet hi niet te sprekene.

59. Willekin Goettroest, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi was met scepene in Mijns here Roberts herberghe daer si baden Mijn here Robert dat hi wilde ghedoghen dat men Pieter ende Leuze onthoofde zoude, ende schied van dane met scepene, ende doe so ghemoetesi den deken van den iiij Ambochte ende de deken van Ghent die ghinggen te mijns here Robert herberghe waert met vele lieden, onder de welke hi bekennede: Boidin Brame, Jan den Pape, Arnoud den Hont, Jan Snouc, Sanders Mont (ende Jan de Naiere, parmentier⁽¹⁾); wat dat zi daer daden dat

(1) Boven den regel.

[p. 27]

zach hi niet, ende vor voets dar na zo hordi zegghen dat de porte up te broken was; ende hem dachte wel dat het den deken van den iiij Ambochte sere leed was dat hire ghinc. Vort zeight hi dat hi zach tfait dat men Pieter ende Leuze den here ontcrachte omme in de kerke te bringhene, mar hine kender niemen die tfait daden. Alse dese orconde van ons was gescheeden, men gaf onz te verstane dat hi hiet Willem de Kenvelare; ende⁽¹⁾ int beghinsel als hi ghesuoren hadde, wi vraghede hem hoe dat sine name ware, hi zeide hi hiete Willekin Goettroest van Zaemslachte, ende wi vraghede hem of hi el neghene name hadde, hi zeide nie ni; ende wi zeiden hem dat hi iet de Keuvelare, hi zeide dat het waer was, mar die name was hem ghegheven te Ghent ende et ne es sine rechte name niet.

60. De deken van den Vier Ambochte zeight wel dat hi bedwonghen was, ende met grote bedreeghe daer toe brocht dat hi moeste comen vor Mijn here Robert, mar hine can niet nomen bi wien; ende oec zeight hi dat men met groter hoverdaet ende met vele lieden die hi niet can nomen de porte van Mijns heren Robert herberghe was upghedreghen; ende oec ontscult hi sere Lammin van der Haghe, sijnen wert, ende zeight dat als tfait ghedaen was hi quam tote hem in Mijns here Robert herberghe omme te vraghene of hi wilde comene eiten, of dat hi met Mijn here Robert bleven zoude.

61, Jan Daneels sone uten Ramen, ghesuoren orconde, zeight bi zijne eede dat hi tfait van der deure up te brekene niet ne zach, mar tfait van Pieter ende van Leuze den here tontcrachtene zach hi dat mense ter kerke wart trac, ende hi wart handvast an Leuze, ende trackene te Mijn here Ro-

(1) Wi riepene vor onz (Uitgevaagd)

[p. 28]

bert waert ende gaffene hem in de hand, ende dit weder stoet hem Hannekin de Kriecheiter, de wever, ende i pijnre die Jan heet, die Mantins Ghermakers dochter heeft die woent bi de Waleporten; ende hi zeight dat hire nemmeer lieden ne kende van dien ten faite ware in de plache.

62. Gosin metter Sporen, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi tfait zach daer men Pieter ende Leuz den here ontcrachte omme in de kerke te bringhene, maer daer was so grote meudelinghe, so groot gheroup ende so groot gheschal dat hire niemene ne kende dien ten faite waren, ende niemene zone zoud hire cunnen namelike bedraghen. tFait van der deure die up Mijn here Robert te broken was dat ne zach hi niet, ne van der kersen ne bi wies rade ende bi wies biaghen dat ne weet hi niet.

63. Jan van Sint Jans, cordewanier, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure up te breickene in Mijns here Robrecht herberghe niet ne zach, mar hi zach tfait van Pieter ende van Leuze die den here ontcracht waren omme in de kerke te bringhene, ende up die tijt zo lach hi in de tor van Sinte Verrilde metgaders ij van sinen neven die heten Jan ende Ras van Merout; ende van allen den ghoenen dien ten faite waren in de plache zo ne kendire niemen sonder i pape die heet dere Volker Helle, die Pieter Boe brochte in sinen haermen in de kerke; ende hi zach oec in de plache lieden die in hulpe ende in trooste waren den ghevanghene, ende ghewapent waren, ende hadden yserine hanschoen an hare handen, dats te weitene: Symoen Hurtebuuc, de vleeschauwere (ende Willekin van Zeile, den vulre, ende vele ander die hi niet en kende⁽¹⁾); ende hi zach in de kerke commen tote Pieter Boe Arnoud

(1) Boven den regel.

[p. 29]

den Hont ende der Joes de Beildemakere; ende hi ne weet niet te nomene den ghone die de deure ondede van der kerke.

64. Pieter dAmman, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure die te broken was in Mijns here Robrechts herberghe, ende van den andren faite ne zach hi niet, als men Pieter en de Leuze onterachte den here omme in de kerke te bringhene, bedi hi hat doe met vele goeder lieden in sijn huus, die sine gasten waren, als die een fait ende tander gheviel. Vort was hem ghevraght bi wies berade ende bi wies toedoene dit geschiede ende bi wies biaghen, ende hi zeight: als de knape ghevaen waren hi duchte hem, gheviele enighe dinghen, dat met hem lichte tien zoude omme dat si waren sine maghen, ende hi hadde raet metten baillin ende met sinen knapen wat hi doen zoude, of uter port varen tote die dinghen ghehent waren, of bliven, ende si rieden hen te vijf stonden dat hi bliven soude in de port, ende wilsi hem iet si soudent hem wel laten te weitene; ende hi zeight dat hi dicken verzocht was van sinen maghen omme ghelt ende paerde te leene ende omme hem lieden te helpene, ende van desen dinghen spraken ende versochte dicken jeghen hem Gherolf van der Kriecke, Hughe sijn broeder, ende Snouc van den Horde Symoens Rijms knape, ende hine wilds hem niet onderwinden.

65. Gillis de Meester, Steenknape, ghesuoren orconde, ende ghevraghet bi wien de porte up was ghesteken te Mijns here Robrechts herberghe (ende van dien faite⁽¹⁾) zeight hi dat hi dat fait zach, ende datter af beleeder was ende chievetain Boidin Braem, ende met hem was Jan de Pape, Sanders

(1) Boven den regel.

[p. 30]

Mont ende sijn broeder, Jan van den Spegle, Arnoud de Hont, Jan Snouc, Symoens Rijms knape, Coppin de Blauwere (ende Willem de Rode⁽¹⁾), ende zie zeiden zi zouden in, wilt men joft al ne wildmen, ende zuoren bi den bloede ende ander sijns dat sire eer alle voren sterven zouden eer dat si ghedoghen zouden dat men zo haren maghen (ende hare vriende⁽¹⁾) verdoen zoude, ende riepen ‘Goede ghemeente ontfaermedie dat me dese goede lieden dus ghevoersen wille, die clerke sijn (ende wi ne sullent niet ghedoghen⁽¹⁾).’ Ende van desen lieden in dit fait te doene waren wel si iij^e, mar hine bekender nemmer dan deghoene die hi hier heeft ghenomt. Vort zeight deze orconde dat achter dit fait hi zach ende horde dat Jan Snouc ende Willem de Rode quamen up de Kouter onder de ghemeente van den wevers ende zeiden dat Gode moest ontfarmen dat men die goede knapen zo doden zouden, ende baden der ghemeente dat si dit niet ghedoghede. Doe daden hem de ghesuoren van den ambochte te gadre, ende hadden raet, ende daden roupen van sambochts alven dat niemen die ambocht conste ende die werc hadde ne liete te werckene, up sijn ambocht te verliezene, ende dat hem niemen ne sette jeghen den here ende jeghen sijnen lieden. Vort zeight dese orconde dat hi niet der over heaft gheweist daer iemen omme dit fait ghelt of miede ghegheven heeft of ghenomen (ne gheboden ne ghenomen⁽¹⁾). Nocht zeight hi dat hi den worde niet ne horde die de deken van den Vier Ambochte zeide tote Mijn here Robert. Vort zeight deze orconde dat hi zach tfait dat Pieter ende Leuz van den waghene ghetruken waren ende twiel of ghedaen van den waghene, mar hi zeight in sine ziele dat hire niemen kende, so sere was hi in dolen

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

[p. 31]

ende tonghemake omme tfait, ende waren vercleet diet fait daden met ander cleedren dan die haren, omme dat mense niet kennen zoude; ende dat de stringhe ontwee ghesneiden waren, dat deide hi doen omme dat de bailliu met sine paerde in de stringhe verwerret was; ende in dat fait alse mese ter kerke waert trac, so wasser groot ghehiu ende groot ghemult ende gheroupen ‘Sla al doot dat up paerde sit’. Vort zeight hi dat hi niet ne weet wie na Mijn here Robert slouch of stac ne na sijn paerd (no hi ne zacht niet⁽¹⁾). Noch zeight dese orconde, ghevraght bi wies rade (ende biaghe⁽¹⁾) dese dinghen gheschieden, zeight hi dat het was bi Boudin Brame, bi Arnoud den Hont, sinen knape, ende bi Jan Snoucke, Symoens Rijms knape, ende in Hubrechts Brouwers huus was de raet ghesleghen ende bi hem, ende die Hubrechts zeide tote Gillise vorseit als hi brochte waren ghevaen te Ghent ‘wilde men se raden braken, dat met niet ghedoghen soude, mar wilde men hem de hoofde of slaen dat zoud men wel ghedoghen’. Item versocht van den faite van den kersen zeight hi dat hi de kersen nam van den rade, ende doe quam i knape die heet Jan de Zuemer, ende zeide tote hem dat hi de kersen zach vesten an de rade, ende nomede hem dat se der an hadde ghedaen vesten Sanders Rijms wijf bi haren kocke. Ende noch zeigt hi⁽²⁾ dat de niemare quam in de port dat bernende kersen an de rade waren, datter groot volc trach utewaert omme te scouwene, ende zeiden ghemeenlike dat jammer ware dat men die goede knape so verdaen hadde, ende het scheen wel dat se onsculdich⁽³⁾) lieden waren ende datter God om hem leide toghede miracle, ende dat si wert ware dat men deghone diet ghedaen had-

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

(2) Ende als die niemare quam (Uitgevaagd).

(3) Hefteghe? (Idem).

[p. 32]

den zelve radebrakede. Noch zeight hi van den faite dat gheviel vor sinte Verrilde kerke I ieter ende Leuz den here tontcrachtene, sijn gheniemaert in de port dat si ten faite waren: Hubrecht ende sijn (sone?) brouwere, Willem den Rode, ende den mulre Jan Snone Symoens Rijms knape, Gherolf van der Kreicke, Hughe ende Jan, sijn broeders, de Keuvelare Fierins broeder van der Most, Pieter de Goedertiere ende sijn broeder, Jacop Commer, Bazelis Commer, Coppin de Blauwere, Lambrecht van der Haghe, Pieterkin de Vedelare, Sanders Boe, Henric Boe, Bette van der Scheure, Gherolf zuster van der Kreicke, Robin ende Coppin ver Anesen kindren van der Zomple, Arnoud van den Wincle, Heine Zeighers sone van den Veldekine, Arnoud uten Wulghen, Jan uten Wulghen, Wouter de Costre van Waerscot, (Bette van den Slotel⁽¹⁾), Jan van den Zomple Hughs sone, (Jan Scadegast⁽¹⁾) ende Bernekin Heine Wijscoefs sone, ende desen Bernekine thiemen dat hi gheroupen soude hebben ‘Sla al doot, sla al doot’; ende hi neemt best in zijn ziele dat na den gheruchte dat men in de poort zeight dat deze persone ten faite waren (mesdadich⁽¹⁾), dan sire niet ne waren. Noch zeight Gillis dat Bazelis Commer runde Pieter Boe int hore, ende dese orconde die begreepene der of.

66. Jan de Langhe, Steencnape, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede, ende volghet Gillise den Meester, ute ghedaen dat hi ten faite van der porte te breickene in Mijns here Robert herberghe niet ne zach Jan van den Spegle no Willem den Roden, mar hi zeight dat hire zach metten andre Lammine van der Haghe, Hughe van der Kreicke,

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

(1) Boven den regel.

[p. 33]

ende Heine Ackerman. Vort hord hi zegghen den deken van Ghent (tote mijn here Robert⁽¹⁾): ‘Lieve here, ne belghet u niet, wie waren toe beduonghen dat wi hier comen zijn’. Vort zeight hi van den faite daer Pieter ende Leuz onteracht ende ghenomen waren den here, dat hire handdadich ende in hulpen zach den ghevanghe tontcrachtene Jan Snouc Symoens Rijms knape, Arnoud den Hont, Claikin Speillaert, ende die Claikin die halp hem neimen⁽²⁾ Pieter Boe uter hand met iij papen, dats te verstane dere Joes de Beildemakere, der Volker Helle, der Jan de Blauwere, ende i clerc die onderscolemeester es Sint Jans, die hi niet nomen ne can; Hughen ende Jan van der Creicke ende Sanders Boe dese iij waren handvast an de waghen, ende die Sanders die deide tgheleede van den lieden van buten, ende Bazelis Commer die runde Pieter Boe int hore, ende hi begreepene der of. Ende noch zeight hi dat hi Hubrecht de Brouwere zach in de plache sine aerme ghevouden, ende dese orconde die riep an hem ‘Hubrecht, helpt ons’, ende Hubrecht andworde ‘hine onderwonds hem niet’; ende noch nomt hi in beruchten Hubrecht sone met sine vader int fait vorseit; ende oec zeicht hi dat hi niet ne zach int fait vorseit Jacop Commer, ende oec ne weet hi niet dat hire in es gheniemaert. Vort zeight noch dese orconde dat Pieter dAmman quam tote hem ende tote zine ghezellen Steenknape, ende zeide hem lieden: ‘Ic duchte mi sere dat men quaed zal doen in dese bederve ende het siin mine maghen, ende noot so ne ghekreegh ic vordeel van hemlieden mar achterdeel’, ende vraghede hem ‘weder⁽³⁾ hem beste dochte dat hi uter port voere tote dat de dinghen leiden waren, of dat in de port bleve’, ende zi zeiden ‘kennede hi hem zelven

(1) Boven den regel.

(2) Op uitschrapping van: die nam.

(3) dat (Uitgevaagd.)

[p. 34]

ontschuldich dat best ware tbliven, maer wiste hi enighe dinghen, het ware goed dat hijt hem leden zeide omme te bevroedene’; doe zeide hi hem lieden, dat zomeghe lieden ware comen tote hem, ende hadden hem ghezeit ende ghebeiden dat hi name gelts ghenouch, ende ne spaerde gheen goet ende gaft in elken wiken daer hi waende dat best besteit ware omme de knape te hulpene, bedi Pieter wijst best te bestedene dan andere lieden; Pieter andworde hem dat hij hem niet ne onderwonde ne ne zoude onderwinden. Ende deze personen die hem deize tale brochte, zeight Pieter dat was: Gherolf van der Kreicke, Hughe ende Jan siine broeders Willem de Rode, ende Jan Snouc Symoens Rijms knape; ende oec toghede hem Pieter i letterkin dat hem Pieter ende Leuz ghezent hadden in de welken dat hi zoude biaghen, dat men hem hilden haer belof dat hem beloft was. Dit zelve van Pieter den Amman orcond Gillise vorseit bi sijne eede dat waer was, als hi voren ghezeit heeft.

67. Pieter van der Gote, Steenknape, ghesuoren orconde, volghet up sijne heet Gillise den Meester, sinen gheselle, alse van den faite van der porte te breikene te Mijns here Robrecht herberghe, uteghedaen Sanders Mont ende sine broeders, mar hi nomter thoe metten andren die hi zach Pieterkin⁽¹⁾ van Biervliet den vulre, Hubrecht den Brouwere, Hughen van der Kreicke, Claikin Speiliaerd, Hannin, ende Keuvelare Fierins broeders van der Most, Pieter de Goedertiere ende sine broeder, Lambin van der Haghe, Pieter de Veidelare, Jan Hughs sone van der Somple; ende van den worden die de deken van Ghent sprach jeghen Mijn here Robert volght hi Janne den Langhe. Ende van

(1) Op uitschrapping van: Willekin.

[p. 35]

den versouckene dat men den ambochters uppe de Kouter versochte, daer ne was hi niet, maer hi weet wel zeker dat waer was. Vort zeight hi van den faite, daer men Pieter ende Leuz den here ontcrachte ende nam, zach hi broeder Hughen van Hulst of werpen van den waghene Leuze Boe, ende⁽¹⁾ der Folker Helle die slouch desen orconde met i stocke i wonde in siin hant om hem Pieter Boe tonterachtene ende te nemene; ende in sijn hulpe was dere Joes de Beildemakere ende der Jan de Blauwere, ende i clerc die onderscolemeester es van Sint Jans. Vort vanden gheruchte ende van der niemare die men zeight in de port die ten faite waren volght hi Gillise, sine ghezellen, uteghedaen Jacop Commer ende Bazelis Commer ende Jan Scadegast.

68. Jan Lennoits sone, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat van den faiten vorseit hi ne niet zach, mar na den gheruchte ende die niemare die men zeight in de port so heeft hi ghehord beschuldich ten faite van der porte te brelckene Hubrechte den Brouwere, Willem den Rode, Arnoud den Hont, Jan Snouc, Symoens Rijms knape, Gherolf van der Kreicke ende Hughen siine broeder, Boidin Brame, Sanders Mont, Jan den Pape ser Diedrics sone, Pieterkin de Vedelare; ende dit houd hi in sijn beste dat de niemare van datter deze lieden waren ten faite van der porte waer es. Vort zeight hi van den faite van Pieter ende Leuze te ontcrachtene ende te nemene, zeight hi dat alle deze persone die ter porte waren up te lopene na den gheruchte ende de niemare van der port waren handadich ende ghehulpich den ghevanghene te nemene ende tontcrachtene, ende noch met hemleiden was i Pieter de Zot,

(1) Hi zach (Uitgevaagd).

[p. 36]

ute ghedaen Boidin Brame, Sanders Mont ende sine broeder Jan de Pape, ende oec hout hi in sijn beste dat dese niemare waer es.

Dit sijn de orconde die ghehord sijn swonzdaghes vor Sinte Marien Madelene Daghe ende Daerna.

69. Pieter de Goedertiere, wever, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat vordien dat tfait gheviel Pieter ende Leuz tontcrachtene ende den here te nemene, hi horde dicken hogheleke spreken Willem den Roden, ende zegghen dat groot jammer ware dat men dien edele lieden niet hare belof ne dade dat men hem belovede te Assenede, bedi si ne hadde de galghe ne de rade niet verdient, ende nochtanne ne was hi niet ten faite daer si den here ghenomen waren van den waghene.

70. Willem den Rode, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat daer hi stoet up de hoofbrucghe hi zach den deken van den Kerstinede liden met vele lieden ter Houdeburch wart onder de weilke hi zach, dat hem dochte in sijn beste, Heinric Ackerman ende els niemen; ende dit es al dat hi weet van den faite van der deure die te broke was te Mijns (here) Robert herberghen. Vort zeight hi dat, savond vor dien dat tfait ghevel van den knapen die den here ghenomen waren van den waghene, Pieter dAmman, wies knape dat hi es, zeide hem dat hi hem smarghens hilde in sine herberghe ende hi niet vort ne quame ne sprake ne dade up dien dach van dinghen dat Pieter ende Leuze toebchorde die sine maghen waren, bedi me zouts lichteleke spreken up Pieter, omme dat dat hi zelve hadde te doene van sire hervachti-

[p. 37]

chede jeghen den here, ende si waren sine maghen, Ende dese Willem die bleef siin ambocht doende al den dach sonder ute sijne huus te commene, ende dit biet hi te prouvene met alle sijne ghebeurs. Noch zeight hi dat hi niet ne weet te sprekene bi wies rade no bi wies biaghen dese faite ghedaen waren.

71. Moenin de Zuemer, parmentier, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van al den faite vorseit niet ne weet te sprekene, sonder van den kersen zeight hi dat hire zach viij an de rade ghevest, de weilke kersen Giellis de Meester of nam, mar hi ne weet niet te sprekene van diese der an veste, ende van die kersen was grote tale in de port, van dat men ghemeenlike zeide dat God ghedaen hadde bi miracle.

72. Jan de Winker, wever, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat (hi) van al den faiten vorseit niet ne zach ne ne weet in warachtechede te sprekene.

73. Jan de Merouter, wever, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat, up die tijt dat tfait gheviel van Pieter ende van Leuze den here tontcrachtene ende te nemene, hi lach up den tor van sinte Verrilden kerke, ende zach tfait van Pieter ende van Leuze, die van den waghene ghehaelt waren omme in de kerke te bringhene, ende daerbi ter kerke waren ghetrucken zach in hulpe dit te doene Weitin Giellis Barmakers sone, up die Mude, die wilen was woenende met Pieter ver Margrieten zone, ende hi was hanvast an de waghen, ende halp Pieter ende Leuze trucken ter kerke wart, ende dese Weitin die volghede Miin here Robert als hi Leuze hadde bi den hare, ende nam Mijn here Robert bi den teugle, ende hi hadde i knijf jof i mizericorde al behendeleke ghetrucken onder siin cleed, ende volghede Mijn here Roberte tote den baille van den castele, ende hi haddene

[p. 38]

gerne ghecranct, haddi ghemoeghen (als hem dochte⁽¹⁾), ende als hi zach dat Mijn here Robert binnen den baillen was, doe keerde hi wech na lanx den mure van den Paradize, ende daer hi zach hem weder steken in sine sceeden siinen knijf jof mizericorde. Noch zagh hire in hulpe dit fait te doene Jan den Jonchere, den wever, ende dese Jan die quam⁽²⁾ met Pieter Boe metten bedromme tote in de kerke; ende noch zach hire n hulpe te besscuddene Pieter ende Leuze Danel van der Mere, ende die riep ‘es hier iemen die hem i froc lene wille’, ende Pieter and worde dat hi ghene ondersnede ne droughe, bedi hi ware clerc; noch zach hire in hulpe met ghewapender hand Moenin Hurtebuuc, den vleeschouwer; ende Arnoud den Hont zach hi met Pieter in de kerke, mar hine weet niet of hi in zine hulpe was; ende hi zach dat here Folker Helle Pieter vorseit brochte in siin harme ghedronghen in de kerke, ende met hem zach hi den here Joes den Beildemakere.

74. Godekin dJonghe, Jans Jonghen sone, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede ende volghet Jan den Merouter van dat hi heeft ghezeit als van Weitekine, Giellis Barmakers sone, ende nemmermeer ne weet hi der of te sprekene.

75. Hannekin Kengart, wever, ghesuoren orconde, zeight bi zijne eede dat hi tfait zach daer men Pieter ende Leuze den here ontcrachte ende nam van den waghen, mar hi ne kender niemen.

76. Diedric van den Slote, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait zach daer men Pieter ende Leuze den here ontcrachte ende van den waghene nam, in de kerke te bringhene, mar van die tfait daden ende die hem ghehul-

(1) Boven den regel.

(2) Aldeure (Uitgevaagd)

[p. 39]

pich ware die ne kent hi niet, ne van den sorpluse so ne weet hi niet te sprekene no bi niemare no andersijns.

77. Jacop Trile, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi de faite vorseit niet ne zach, ende oec mede sone weet hire niet af te sprekene in warachtichede ne bi niemare daer an dat hi hem houden mach.

78. Sanders Rijms, ghesuoren orconde, zeight bi ziine eede dat hi niet ne zach no teen fait no tandre. Vort zeight hi dat i jonevrouwe uter port van Ghent hadde ghehad den vierden keurch van vor sinte Baefmesse, ende wasser mede so verre gheleet dat soe hare duchte van der doot; doe quam hare als in i droom te voren dat soe boete zoude hebben van hare evele up dat se ghinghe ten rade daer de knapen uplaghen, ende daer dade ichten berneden kersen; die joncvrouwe hadde corteleke boete, ende soe ghinc zelve tote raden, ende dede kerssen met hare draghen ende deidse berne ende vesten an de rade; ende die joncvrouwe hiet joncvrouwe Wijfvin van Abbeforde, ende Pieter ende Leuz diene bestonder hare niet, ende dese jonevrouwe die es Sanders wijf vorseit.

79. Eustaes van Lovedinghem, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van den faite van der deure te breickene niet ne zach, mar hi zach tfait daer men Pieter ende Leuze nam van den waghene met crachte omme in de kerke te bringhene, ende hi horde i persoen roupen, als men Pieter ende Leuz up i waghen brochte uten Steene, ten ende van den ommecringhe ter Oudeburgh voor ghewat: ‘Gaet toe, “gaet toe! het es nu tijt”, maer hi ne kennedene niet dor tgrote bedrom datter was; ende van den ghonen diere handadich an waren ende hem in hulpen, die ne kent hi niet.’

80. Lievin de Rovere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure te breickene niet ne zach;

[p. 40]

van den faite daer men Pieter ende Leuze den here ontcrachte ende nam omme in de kerke te bringhene, zeight hi ende volghet Jan van Merouter, als van Weitine, Giellis Barmakers zone up de Mude, die wilen woenede met Pieter ver Margrieten sone, ende hi gaf ons dit brievekin dat hier an ghehect es⁽¹⁾: ‘Wuttin Gillis sBaermakers sone van der Muden, die wonde met den her Pietere ver Megrieten sone ende dar na met Janne sinen sone, dien zelven Wuttine sag ic an den wagen om te helpene dat Pieter ende Luens waren gecroden ter kerken wart, ende doe Luens was an den rinc van der kercdore doe sag ic dien Wuttine an Mins her Roberts breidel ende hadde i misericorde ghetrocken binnen sinen clede, ende doe Min her Robbert hadde Luense biden hare doe sagic wel dat Wuttin gerne adde Miin her Robberte gecranct haddis maecht gehadt, dat es mi kenlic up min heet’.

81. Fense de Hovessche, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi int huus was, ende hat in Mijns here Robert herberghe up die tijt dat men de porte brac ende up stac met crachten, ende zeight dat dit fait daden Hanekin ende de Keuvelare, Fierins broeders van der Most, ende die ij broeders hordi zueren grote vule eede dat ‘hadsi hem lx met hem, zie zouden eer den here ende al doot slaen, heer dat si ghedogheden dat men die goede knapen also doden?’ ende in dat fait was in hulpen Arnoud die Hont, Hubrecht de Brouwere. Ende van den faite van Pieter ende te nemene met crachte van den waghene ne zach hi niet.

82. Joncvrouwe Wijfvin, Sanders Rijms wijf, zeight bi haren eede, ende verliet heeft tfait van den kersen no

(1) Bandeken perkament aan de rol genaaid.

[p. 41]

min no meer also Sanders haer man heeft hier voren gheseit ende gheorcond.

83. Jan Scadegast, de vischcopre, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van al den faiten, no van rade, no van dade, no bi wien dat quam niet ne weet te sprekene.

84. Salemoen Rebbe, vischopre, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi van den faite niet ne weet te spreickene, no wiet dede no wiet bejaghede no wiet beriet.

85. Heine Clements, wever, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi van den faiten niet ne weet te sprekene wiet dede no bi wien dat quam.

86. Symoen Hurtebuuc, vleeschouwer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach tfait dat men den here de ghevanghene ontcrachte, ende hi zach Pieter van der Gote, dat menne ghelieu bi der storte, mar hi ne kender niemen, ende els niet zone weet hire of te sprekene.

87. Coppin Volart, vleeschouwer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait zach daer men de Boeincles den here ontcrachte, mar hine kende niemen van den ghonen die tfait daden, ende els sone weet hire of te sprekene.

88. Gillis Lap, vleeschouwer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait zach daer men Pieter ende Leuz den here oncrachte, ende hi zach Min here Robert bringhen bi den hare Leuze in den Steen, mar van anders ende vordre zo ne weet hi niet te sprekene.

89. Hannekin van Hulst, frutenier, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait zach vanden knapen die men den here ontcrachte, mar hine kender niemen, ende els zo ne weet hi niet te sprekene.

90. Mas Calewart, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi zach de deken van Ghent gaen met vele lieden

[p. 42]

te Mins heren Robert herberghe waert, ende si clappeden an de porte ende men ne wildt niet inlaten; doe staken si de porte up, ende ghingen in; ende in dat ghezelscap zo kennedi Boidin Braem ende Arnoud den Hont sine knape, ende den deken, ende el niemen zone kendire, ende hine zach niet dat Boidin Braem no Arnoud sijn knape hand daden an de porte. Ende tandre fait van den knapen toncrachtene sone zach hi niet, ende oec ne weet niet te spreikene.

91. Pieter de Riemakere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach no teen fait no tander, van der deure te breickene ende van den knapen toncrachtene den here.

92. Coppin Wenemar, de brouwere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach tfait vander deure, ende hi zach tfait van den knapen te nemene, mar hine kende niemen die tfait dade, omme de grote meudelinghe diere was; ende van gheruchte sone weet hi niet te sprekene.

93⁽¹⁾. Gillekin Wieric, van der Visschermaerct, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach tfait van den deure up te breikene, maer hi zach tfait den knapen den here te ontcrachtene, mar hi ne bekende niemen die tfait daden.

94. Heinric van der Gracht, Mins heren Heinrics knape Everbaert, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach no teen fait no tander, van der deure up te breikene ende van den knape den here te ontcrachtene, ende hi ne wasser niet.

(1) In het handschrift N^r 92 met de volgnummers tot 102, waarna 104; wij herstellen dit misgrijp.

[p. 43]

95. Hannekin Snidewint, vischcopre, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi niet ne zach tfait van der deure, mar hi zach tfait daer men Pieter ende Leuz den here oncrachte, mar hi ne bekennede niemen diet tfait daden.

96. Jan Beys. visscopre, zeight bi zine eede dat hi tfait van der porte ende van den knapen den here te oncrachtene niet ne zach, bedi hi ne was niet in de port.

97. Hannekin de Wilde, de vischopre, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der porte niet ne zach, mar hi zach tfait daer men Pieter ende Leuz den here nam, mar hi ne bekender niemen diet daden.

98. Lambert ser Gherolfs sone, cordewanier, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat tfait van der deure no tfait Pieter ende Leuz te ontcrachtene zo ne zach hi niet, no ne weet in warachtichede te sprekene.

99. Gherart Godevert, vleeschouwer, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat, uppe de tijt dat tfait ghevel van der deure te breikene ende tfait Pieter ende Leuze den here te oncrachtene, hi was te Gheroutsberghen, zo dat hire niet of ne weet te spreikene.

100. Lievin ser Eustaes sone, deken van den volres, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure no tfait Pieter ende Leuz den here te oncrachtene niet ne zach, ne niet ne weet der of te sprekene no bi horen zegghen no andersins.

100^bis/ten. Item ghehort ij anderen orconden die niet ne wisten te zegghene, ende omme dat ne ware si niet ghescreven.

101. Jacop van Locre, die woent met den here Willem den Joede, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi, van den faite van der deure ende van Pieter ende van Lenze den here te ontcrachtene, hi niet ne zach ne ne weet in

[p. 44]

warachtichede niet der of te sprekene no bi niemare no ander sins.

102. Lippin ver Clemmen, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure ende van Pieter ende Leuz den here toncrachtene niet ne zach, mar hi horde zegghen Willem den Roden den dach te voren dat men se verdede ‘dat groot jammer ware dat men den knapen vorseit niet ne hilde tbelof dat hem beloft was te Assenede in de kerke, ende dat mense van ander doot zoude doen sterven dan men hem beloft hadde’, ende dit zeidi wel vor hem x in de plache vor sGravensteen.

103. Mathis ser Gherarts sone, wever, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi van den faite van der deure ne van den faite van Pieter ende van Leuze te oncrachtene den here niet ne zach ne ne weet, mar daghs vor dien dat de knapen ghetruct waren ter kerke waert het quamen lieden die hi niet ne kent, ende den i van hem lieden hordi nomen Snouc, up de Coutre ten ambochte van den wevers dat daer was, dat si zouden zenden met hem lieden, v of vj personen toter wet omme te biddene dat men up de goede knapen Pieter ende Leuze ghene hastichede ne bezeghde; die van den ambochte berieden hem, ende zeiden dats sies niet ne zouden doen, ende daden daer i ghebot, up sijn ambocht te verliezene, ‘dats hem niemen ne onderwonde, ende dat elc ghereet ware den here te helpene ofs te doene ware’. Noch zeigt hi, also als hi hem bedochte sijn orconscepe te zegghene, dat hire zach met Snouke int ghezelscap Willem den Roden ende Robin ver Anezen zone.

104. Lievin van Hastine, de wever, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat (hi) van den faiten vorseit no van den versouken niet ne weet te sprekene in warachtichede.

105. Coppin Blessart, steenhauwere, ghesuoren orconde,

[p. 45]

zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure niet ne zacht mar hi zach tfait van Pieter ende Leuz den here te ontcrachtene, mar die tfait daden ende diere handvast an waren die ne kende hi niet, ende els niet zone weet hire of te zegghene.

106. Jacop Asscheman, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure niet ne zach, mar tfait Pieter ende Leuz den here te nemene zach hi, mar hi ne kender niemen, ende⁽¹⁾ hi zach Mijn here Roberte Leuze bi den hare bringhen in den Steen; ende bi wies rade of bi wies biaghede sone weet hi niet dat dit gheschiede.

107. Fierin van der Most, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure niet ne zach, mar tfait van Pieter ende Leuz den here te nemene dat zach hi, mar hi ne bekender niemen die ten faite waren; ende hi zach den here Folker Helle, pape, slaen an de deure van der kerke met sire vust, ende doe was soe ondaen; ende dit fait zach hi van sinen huus daer hi up sinen zolre was, ende met hem waren Hughe Goettroest, Willem Goettroest, die men heet de Keuvelare, ende Jossekin, sijne broedere, Jacop Ladale de backere, Sanders de Bere, Giellis Gillis zone ser Olivier zone. Ende sijn huus dat staet up den houc, ende up sine mur lach Jan van Zeilen, corenbitre.

108. Coppin Storem, wever, ghesuoren orconde, zeighet bi zine eede dat, smorghens eer Pieter ende Leuz van den waghen genomen waren, Willem de Rode, Arnoud de Hont, ende vele andren knapen van buten (wel tote xxv⁽²⁾) quamen up de Coutre toten weven ambochte, ende zeiden dat groot jammer ware dat men die goede

(1) Op uitschrapping van: sonder dat.

(2) Boven den regel.

[p. 46]

knapen also verdoen zoude, ende baden hem dat si gaen wilden tote den here omme de knapen te vervoerstene van haren live; ende zie zeiden dat sies niet ne daden, ende daden ghebieden dat elc up sijn ambocht te verliezene ghing he te werke, ende dat sie ghereet waren den here te helpene, of te doene ware, ende dat niemen ne ghene ledich ganc ne makene met den voorseide versoukers; ende dies hem vele onderwant was i knapelin dies name hi niet ne weet. Ende die wilen dat men dezen orconde horde, so quam hi omme orconde te zegghene, ende daer bekennede dese orconde, ende dat es dese orconde die hier na es ghescreven naest.

109. Jan de Clerc, wever, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure niet ne zach, ende tfait van den knapen te nemene zach hi, mar hi ne bekender niemen die tfait daden. Noch zeight hi dat, vor dien dat Pieter ende Leuz van den waghen ghetrucken waren, het quamen knapen vele upte Coutre ten weve ambochte, ende baden den ghesuoren van den ambochten dat si bidden zouden scepene dat tbelof, dat men hem belofde te Assenede in de kerke, dat men hilde Pieter ende Leuz; ende deghesuoren andworden dat wel redene ware dat men vorworde hilde ende datter gerne toe zouden doen alse vele alse zouden moghen doen bi wetten; ende de knapen andworden dat si anders niet ne begherden; onder de knapen was Gherart van den Houke, Woutre de Costre van Warscot, ende die zeide: ‘Edele ghemeente, ontfaermedu van den goeden knapen.’ Ende dese orconde ne onderwants hem niet.

110⁽¹⁾. Hughe Blaubart, ghesuoren orconde, zeight bi zine

(1) In het handschrift: III; wij herstellen de volgnummers tot het einde.

[p. 47]

eede dat tfait van der deure die upghelopen was dat ne zach hi niet, maer hi ghemoete daer wart gaende, bin ij husen na, den deken van den Vier Ambochte ende den deken van der Kerstinede van Ghent ende papen, ende die versochten den bailliu van Ghent ende an scepene dat men Pieter ende Lenz die clerken waren zoude delivreren, ende scepene zeiden dat hem niet toe ne behorde ende schieden van hem; doe ghinghese vort met grote druste te Mins here Robert herberghe; ende in dat ghezelscap zach hi gaen Boidin Brame, Arnoud de Hont, ende den Wicker, sijns vaders knape, Willem de Rode, ende nemmeer zone bekend hire. Noch zeight hi dat hi zach dat men Pieter Boe ende Leuze sinen broeder voerde uppe i waghen, ende bi hem saten ij frere meneurs, ende als de waghen quam up den keer van der Oudeburg so vel de waghen neder als hem i wiel ute ghedaen was, wie dat dede dat ne weet hi niet. Ende doe riep Pieter ende Leuz: ‘Edele Ghemeente (ende clerken⁽¹⁾), ontfaermet ons!’ ende bi den waghen stoet i lanc knape met i schierre frocke, die sine haerme hadde ondaen, ende zeide: ‘Val hier in’; doe quam 1 frere meneur die up de waghen zat ende gaf Leuze i scond, eude lichtdene van den waghene ende vel in dies knapen haerme metten schiere frocke; ende hi noemt wel in sijn beste dat die knape hiet Pieter de Goedertiere, na al der kenlichede die hire of heeft; ende die Pieter die sleepde Leuze ter kerke waert; ende doe quam Mijn here Robert ende ghelieu Leuze bi den hare ende ledene in den Steen; ende els niemen sone bekendire te dien faite dan Pieter de Goedertiere; ende nochtan zeight hi datter was i groot hoop lieden al in hulpen dit fait te doene. Vort zeight hi dat grote niemare es in

(1) Boven den regel.

[p. 48]

Ghent dat de raet van dezen faite ghesleghen was te Hubrecht Brouwers int huus, ende gelt der omme igheven was, mar diet bejaghede of riet of gelt gaf of nam, dat ne weet hi niet. Vort zeight hi dat van desen faiten zwaerlike es beniemaert Hubrecht vorseit, Willem de Rode, Arnoud de Hont, Jan Snouc, Claikin Speillaert, Gherolf van der Kreicke, Pieter de Goedertierre, Boidin Braem, Jan de Pape ser Diedrics sone; of de niemare waratich es of nes dat ne weet hi niet zeker te zegghene. Noch zeight hi, als Pieter Boe was in de kerke, de somighe van den scepene ghinghen in de kerke ende Hughe met hem, ende daer (saghen?) zi Boidin van Kelant den backer ende Arnoud den Hond, ende hem dochte datti daer comen waren omme Pieter Boe in hulpe te wesene.

111. Jan Roelf sone, visscoper, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat, int fait van Pieter ende van Leuze te ontcrachtene, hi was Mijn here Robert in hulpen, mar van den ghoonen diet tfait daden so ne kent hi niemen, ende met hem was in hulpen Jan f. Daneels, ende el niet zone weet hire of te zegghene.

112. Wouter de Meyere, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure niet ne zach, mar hi zach tfait Pieter ende Leuz den here te oncrachtene, ende zach als Leuz van den waghene ghetrucken was dattene vele lieden croden ter kerke waert, ende doe quam Arnoud de Hont van bachten ende stac ende crod de lieden ende Leuz ter kerke wart, ende Boidin Braem diere ghelike die halp se van bachten cruden ter kerke wart, ende el niet ne weet hijs te zegghene.

113. Coppin metter Koe, wever, ghesuoren orconde, zeight bi zine eede dat hi tfait van der deure no van Pieter ende Leuz den here te nemene niet ne zach no ne weet in

[p. 49]

warachtichede te sprekene, ende van al den faite hi ne weet el niet te sprekene, sonder, als versocht waren de ghesuoren van den weve ambochte, dat stappans dede roupen ende verbiede elc up sijn ambocht dat niemen ledich ganc make zoude; ende tversouc ne hordi niet doen, ende omme tversouc te doene waren up de Coutre wel xxv personen, ende in die lieden bekennedi Jan Snouc ende els niemen.

114. Jan Babelin, ghesuoren Steenknape, ende orconde ghesuoren, zeight bi zine eede dat Mijn here Robert sat ten eitene in sijne herberghe te Jacop sToets, ende in die wile zo quamen lieden met groten ghezouch ende met grote roupe, ende droughen up de deure van der porte met crachten, ende riepen dat groot jammer ware dat men clerken so voerzen zoude, ende dat men hare belof niet houden wille; daer zach hi in den hoop ende binnen der porte⁽¹⁾ Boidin Braem, Willem Commer, Jan den Pape, Willem den Rode, Arnoud de Hont, Jan Snouc, Coppin den Blauwere, Sanders Boe. Vort zeight hi dat hi zach of doen Pieter ende Leuz van den waghene, ende hare handen ombinden ende trecken met crachten ter kerken waert, ende hi zeight bi zine eede dat hi niemen ne kende van den ghoenen die tfait daden ende diere hantvast an waren. Vort zeight hi dat gheruchte es groot up Hubrechte den Brouwere, Willem den Rode ende Arnoud den Hont achter porte dat si dese dinghen meest belopen zouden hebben, ende hi waent bet na den gheruchte dat sijt daden dan niet. Noch zeight deize orconde dat, alse de deure up was ghedreghen ende de

(1) Op uitschrapping van: binnen den huus.

[p. 50]

lieden in waren commen, de deken van den Vier Ambochte, die met hem lieden quam, zeide dat menne daer dede comen zijns ondanks, ende had hire niet ghecommen hi hads ghehads te doghene. Ende els niet zo ne weet hi te zegghene.

Nota.

Bij misslag is een der getuigen, tusschen N^rs 102 en 103, weggevallen, waarvan het oorkondschap volgt, en het getal derzelven brengt op:

115. Hannekin de Criecheiter, wever, ghesuoren orconde, zeight bi sine eede dat hi tfait vander deure niet ne zach, mar hi zach tfait van Pieter ende Leuz den here te oncrachtene, mar die tfait daden ne kende hi niet.